Hiëronymus van Stridon: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Wikipedia:Wikiproject/SpellingCheck. Help mee!, replaced: bijbel → Bijbel met AWB
kGeen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
[[Bestand:Federico_Barocci_006.jpg|thumb|250px|Sint-Hieronymus, [[Federico Barocci]], tweede helft 16e eeuw.]]
[[Bestand:Antonello da Messina - St Jerome in his study - National Gallery London.jpg|thumb|250px|''De heilige Jeronimus in zijn studeerkamer'', 1475, [[Antonello da Messina]]]]
[[Bestand:Albrecht Dürer Saint Jerome 1521.jpg|thumb|250px|Hiëronymus van [[Albrecht Dürer]] (1521)]]
[[Bestand:Léonard de Vinci - Saint Jérôme 1.jpg|thumb|250px|De heilige Hiëronymus van [[Leonardo Da Vinci]]]]
'''Hiëronymus van Stridon''', volledige naam in het [[Latijn]]: ''Eusebius Sophronius Hiëronymus'' ([[Grieks]]: Εὐσέβιος Σωφρόνιος Ἱερώνυμος) ([[Stridon]] in [[Dalmatia|Dalmatië]], ca. [[347]] - [[Bethlehem]], [[30 september]] [[420]]) is ééneen van de vier grote [[kerkvader]]s van het Westen. Zijn feestdag is [[30 september]] in de [[Rooms-katholieke Kerk]], in de [[Orthodoxe Kerk]] op 15 juni. In de christelijke iconografie wordt Hiëronymus vaak afgebeeld met een leeuw.
 
Tussen 390 en 405 maakte Hiëronymus de [[Vulgaat]], een bijbelvertaling in alledaags Latijn, grotendeels gebaseerd op oorspronkelijke Hebreeuwse bronnen. Tijdens het [[Concilie van Trente]] (1545-1563), ruim 1100 jaar later, werd deze vertaling voor de [[Rooms-katholieke Kerk|Katholieke kerk]] alstot enige gezaghebbende tekst als gezaghebbend verklaard.<ref>[https://books.google.nl/books?id=LnC3gcu2UqQC&pg=PA144&dq=Council+of+Trent+Vulgate&hl=nl&sa=X&ei=K6noVPbFEIOzPdi5gdgB&ved=0CCAQ6AEwAjgU#v=onepage&q=Council%20of%20Trent%20Vulgate&f=false Christian Theologies of Scripture: A Comparative Introduction], red. Justin S. Holcomb (2006), op books.google.nl. Hierin: "(...) the Council declared that the Latin Vulgate was the "authentic" text for use in the Church (...)".</ref><ref>Edmund F. Sutcliffe, 'The Council of Trent on the ''authentia'' of the Vulgate', in: ''The Journal of Theological Studies'' (1948).</ref>
'''Hiëronymus van Stridon''', volledige naam in het [[Latijn]]: ''Eusebius Sophronius Hiëronymus'' ([[Grieks]]: Εὐσέβιος Σωφρόνιος Ἱερώνυμος) ([[Stridon]] in [[Dalmatia|Dalmatië]], ca. [[347]] - [[Bethlehem]], [[30 september]] [[420]]) is één van de vier grote [[kerkvader]]s van het Westen. Zijn feestdag is [[30 september]] in de [[Rooms-katholieke Kerk]], in de [[Orthodoxe Kerk]] op 15 juni. In de christelijke iconografie wordt Hiëronymus vaak afgebeeld met een leeuw.
 
Tussen 390 en 405 maakte Hiëronymus de [[Vulgaat]], een bijbelvertaling in alledaags Latijn, grotendeels gebaseerd op oorspronkelijke Hebreeuwse bronnen. Tijdens het [[Concilie van Trente]] (1545-1563), ruim 1100 jaar later, werd deze vertaling voor de [[Rooms-katholieke Kerk|Katholieke kerk]] als enige tekst als gezaghebbend verklaard.<ref>[https://books.google.nl/books?id=LnC3gcu2UqQC&pg=PA144&dq=Council+of+Trent+Vulgate&hl=nl&sa=X&ei=K6noVPbFEIOzPdi5gdgB&ved=0CCAQ6AEwAjgU#v=onepage&q=Council%20of%20Trent%20Vulgate&f=false Christian Theologies of Scripture: A Comparative Introduction], red. Justin S. Holcomb (2006), op books.google.nl. Hierin: "(...) the Council declared that the Latin Vulgate was the "authentic" text for use in the Church (...)".</ref><ref>Edmund F. Sutcliffe, 'The Council of Trent on the ''authentia'' of the Vulgate', in: ''The Journal of Theological Studies'' (1948).</ref>
 
== Levensloop ==
Hij stamde uit een welgestelde familie en ontving zijn eerste opleiding te Rome. De ouders van Hiëronymus waren al christenen en zij stuurden hem naar Rome om er te studeren. Hij kreeg er les onder meer van de grammaticus [[Aelius Donatus|Donatus]], en. [[Tyrannius Rufinus van Aquileia]] was zijn medeleerling. Met de klassieke auteurs raakte Hiëronymus zeer vertrouwd.
 
Na een verblijf te [[Trier]] ging hij te [[Aquileia]] een [[ascese|ascetisch]] leven leiden te midden van een groepje gelijkgezinden. Rond [[373]] wilde hij een pelgrimstocht naar [[Jeruzalem]] ondernemen, maar een ernstige ziekte hield hem lange tijd in [[Antiochië]]. Daar hoorde hij voordrachten van [[Apollinarius van Laodicea]] en hij leerde er ook perfect [[Grieks]]. Daarna trok hij zich een drietal jaar ([[375]]-[[378]]) terug in de woestijn in de buurt van [[Antiochië]], waar een monnik van joodse afkomst hem in het [[Hebreeuws]] onderrichtte. Zijn priesterwijding ontving hij in [[Antiochië]] door Paulinus, bisschop van deze stad. In [[Constantinopel]] woonde hij de voordrachten van [[Gregorius van Nazianze]] bij.
 
Tussen [[383]] en [[385]] verbleef Hiëronymus als secretaris en vriend van [[paus Damasus I]] te [[Rome (stad)|Rome]]. In opdracht van deze paus begon hij hier te werken aan een nieuwe vertaling van de [[Bijbel (christendom)|Bijbel]] in het [[Latijn]], de zogenaamdezogenoemde [[vulgaat]], omdat de tot dusver gangbare vertalingen niet meer voldeden inzake literaire vormgeving en correctheid. Na de dood van Damasus (11 december 384) begaf hij zich op reis naar de heilige plaatsen in Palestina, bezocht een maand lang [[Didymus de Blinde]], bracht een bezoek aan de monniken van de Nitrische woestijn en vestigde zich uiteindelijk in [[386]] te Bethlehem, waar hij tot zijn dood als kluizenaar leefde. Hij hield zich daar 34 jaar bezig met de wetenschap en leidde bovendien een [[klooster (gebouw)|klooster]]. Tot de ascetische kring rondom hem behoorden ook adellijke dames als [[Marcella (heilige)|Marcella]], [[Asella van Rome|Asella]], [[Paula (heilige)|Paula]] en haar dochter [[Eustochium]]. Met Paula's steun werden er drie vrouwenkloosters en een mannenklooster gesticht, verder een kloosterschool waar hij over een grote bibliotheek kon beschikken.
 
== Persoonlijkheid ==
Hiëronymus raakte verwikkeld in verschillende conflicten: met bisschop Johannes van Jeruzalem, met zijn jeugdvriend Rufinus, met Jovinianus ([[393]]), Vigilantius ([[404]]) en [[Pelagius (monnik)|Pelagius]] (na [[415]]). Hij was een lastig en prikkelbaar mens, die dikwijls hard en scherp in zijn polemiek kon zijn, maar daartegenover staat dat hij eerlijk was in zijn energieke vrijmoedigheid tegen misstanden en in zijn streven naar ascetische idealen. Onder de zogenaamdezogenoemde kerkvaders was hij, als [[Filologie|filoloog]] en veelweter, zeker de meest geleerde. Zijn wetenschappelijk werk is van grote waarde omdat hij de kennis van de Grieken en jodenJoden doorgaf aan het christelijke westen. In tegenstelling tot zijn tijdgenoot [[Augustinus van Hippo|Augustinus]] was hij echter allerminst een speculatief theoloog.
 
== Deuterocanonieke boeken==
Een belangrijke reden waarom de [[deuterocanonieke boeken]] in de Bijbel verworpen werden door Luther, was de opinie van Hiëronymus, die ze aanvankelijk verwierp op basis van het feit dat ze niet in de joodse canon voorkomen. St. Hiëronymus wijzigde echter zijn houding na de Afrikaanse concilies en verklaarde later dat hij nooit hun goddelijke inspiratie ontkende, maar enkel de bezwaren van de joden uitdrukte tegen de christenen.<ref>{{nl}} {{Citeer web | titel=Deutero-canonieke boeken in de Bijbel | uitgever=Defensio Fidei | url= http://defensiofidei.com/2011/05/05/artikel-deutero-canonieke-boeken-in-de-bijbel/}}</ref>
 
== Werken ==
Regel 28 ⟶ 27:
** Talrijke werken van Hiëronymus hebben een [[Dogmatiek|dogmatisch]]-[[Polemiek|polemisch]] karakter: vooral met Rufinus heeft hij een felle pennenstrijd gevoerd, onder meer over diens voorliefde voor de opvattingen van Origenes.
* '''Historische geschriften''':
** De grootste bekendheid genieten zijn ''De Viris illustribus'' uit 392. Hierin behandelde hij in het kort de levens van 135 hoofdzakelijk christelijke schrijvers (maar ook enkele vóórvoor-christelijke en joodse schrijvers worden behandeld). In titel en opzet volgde hij daarbij het voorbeeld van [[Suetonius]]. Het is de oudste christelijke literatuurgeschiedenis los van de kerkgeschiedenis. Zijn bedoeling was de andersdenkenden te wijzen op de vele waardevolle christelijke tegenhangers die er bestonden.
** In zijn ''Chronica'' (''Kronieken'') zette Hiëronymus het werk van de Griekse schrijver [[Eusebius van Caesarea]] voort tot het jaar [[378]]. Het is een verzameling van feitenmateriaal en als dusdanig wel belangrijk, maar op literair vlak is het van minder importantie.
** Tot de [[hagiografie]] in geromanceerde vorm behoren zijn ''Vitae'' (''Levens'', nl. die ''van Paulus'', ''van Malchus'' en ''van Hilarion'') die, hoewel niet vrij van retorische opsmuk, zeer onderhoudend geschreven zijn.