Muntstraat (Maastricht): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k {{{prinsbisschop}}} => {{{prins-bisschop}}} (n.a.v. Wikipedia:Wikiproject/SpellingCheck) Help mee!, replaced: prinsbisschop → prins-bisschop met AWB |
k Wikipedia:Wikiproject/SpellingCheck. Help mee!, replaced: 18e en 19e eeuwse → 18e- en 19e-eeuwse met AWB |
||
Regel 29:
Door [[archeologie|archeologisch]] onderzoek is vastgesteld dat de [[Romeinen in Nederland|Romeinse]] hoofdweg, tegenwoordig meestal aangeduid als ''[[Via Belgica]]'', min of meer het tracé van de huidige [[Grote Staat]] volgde, iets ten zuiden van de Muntstraat. [[Archeologische opgraving|Opgravingen]] hebben aangetoond dat hier al in de 1e eeuw na Chr. gewoond en gewerkt werd. Aan de weg tussen de [[eerste Romeinse brug van Maastricht]] en de begraafplaats (op het [[Vrijthof (Maastricht)|Vrijthof]]) lagen langgerekte, op de weg georiënteerde percelen met gebouwen van hout en leem. Deze percelen strekten zich uit over het zuidelijk gedeelte van de Muntstraat.
De naam Muntstraat ([[Latijn]]: ''platea moneta'') was al in de [[middeleeuwen]] in gebruik. Het is aannemelijk te veronderstellen dat hier ooit een [[munthuis]] stond, waarschijnlijk de [[Hertogdom Brabant|Brabantse]] munt, de ''alde moente'', die later verplaatst werd naar de noordwestelijke hoek van het [[Vrijthof (Maastricht)|Vrijthof]]. Of er een verband is met de aanwezigheid van [[Joden in Nederland|Joden]] in de nabije [[Jodenstraat (Maastricht)|Jodenstraat]], is niet bekend. Joden traden in de middeleeuwen vaak op als bankiers. Een andere theorie is dat hier, tussen de Muntstraat en de Nieuwstraat, in de 13e eeuw een huis van de [[Tempeliers]] stond. Van de Tempelorde is bekend dat ze zich met bankieren bezighielden. Een schuldbekentenis uit 1269 zou aantonen dat de Maastrichtse Tempeliers dat ook deden.<ref>Zie het artikel 'Een Tempelhuis te Trajectum dat fungeerde als bank' op [http://www.tempelieren.nl/DCUltrajectum.html tempelieren.nl].</ref> Een in 1862 afgebroken gebouw aan de Muntstraat, dat door de tekenaar Jan Brabant is gedocumenteerd, werd aan de Tempelridders toegeschreven.<ref>Ook in de [[Nieuwstraat (Maastricht)|Nieuwstraat]] zouden omstreeks 1800 fundamenten van gebouwen zijn gevonden, waarvan men dacht dat die aan een Tempeliersklooster hadden toebehoord. Verder zou de in 1263 voor het eerst genoemde Sint-Joriskapel op de hoek [[Grote Staat]] / [[Spilstraat (Maastricht)|Spilstraat]] kunnen verwijzen naar de orde, die [[Joris (heilige)|Sint-Joris]] als patroonheilige had. In de gemeente Maastricht zijn twee straten genoemd naar de Tempeliers: de Tempelstraat in [[Borgharen]] is vernoemd naar een stuk land dat in een schepenbrief uit 1461 als "Land van den Tempel" werd aangeduid; de Tempeliersgaard in de wijk [[Eyldergaard]] is vernoemd naar de "Tempeliersgaard", de "Tempelierelanden" en het "Tempelgoed in de Langendel", genoemd in een cijnsregister uit 1588. Ook lag hier tot ca. 1980 de boerderij Tempelhof. Zie ook: 'De Tempelieren' op website [http://www.vantoegevoegdewaarde.nl vantoegevoegdewaarde.nl].</ref> Al met al zijn de aanwijzingen voor de aanwezigheid van een Tempeliershuis in de Muntstraat niet overtuigend.<ref>De historicus E. Ramakers concludeerde in 1990 dat voor het bestaan van een Tempelhuis in Maastricht geen bewijs bestaat (De Maasgouw
[[Bestand:31, zijgevel achterbouw - Maastricht - 20149215 - RCE.jpg|thumb|220px|left|[[Vakwerk (wandconstructie)|Vakwerkgevel]] achterzijde Muntstraat 31]]
Regel 49:
==Bezienswaardigheden==
[[File:27430 indengrootenbock.jpg|{{largethumb}}|Gevelsteen Muntstraat 47 ''In den grooten Bock'']]
De Muntstraat is onderdeel van het [[beschermd stadsgezicht]] van Maastricht en in de straat liggen 43 [[rijksmonument]]en. Daarmee staat de Muntstraat op de negende plaats van [[Lijst van rijksmonumenten in Maastricht|monumentrijke straten en pleinen in Maastricht]]. De huizen in de Muntstraat hebben over het algemeen drie of vier verdiepingen met daarboven hoge daken, waaronder soms nog twee of drie verdiepingen schuilen. De meeste panden, ook de rijksmonumenten, hebben gemoderniseerde winkelpuien.<ref>Sommige winkels hebben delen van het historische interieur behouden. Het interieur van apotheek Geusgens, op de hoek van de [[Mariastraat (Maastricht)|Mariastraat]], is behouden gebleven, maar verborgen achter platen.</ref> Daarboven zijn 17e-, 18e- en 19e
Een fraai ensemble bevindt zich aan de noordoostzijde van de straat (Muntstraat 1 en 3 en de daarnaast gelegen panden aan de Markt). De eerstgenoemde panden hebben vrijwel identieke, 17e-eeuwse gevels, waarvan de [[Borstwering (bouwkunde)|borstwering]]en onder de ramen zijn gedecoreerd met [[Barokarchitectuur|barokke]] [[guirlande]]s, een versieringsvorm die ook op de gevel van de nabijgelegen Augustijnenkerk is toegepast. Bij het pand Muntstraat 1 zijn bovendien de oorspronkelijke [[uitstalkast]]en uit het midden van de 19e eeuw bewaard gebleven.<ref>Boogard/Minis, p.117.</ref>
| |||