Grote spinnende watertor: verschil tussen versies

 

== Uiterlijke kenmerken ==

{{Kolommen2|Kolom1=

A:Kop<br />

De werkelijke [[Antenne (insect)|antennes]] '''(3)''' zijn kort en bij het gefotografeerde (dode) exemplaar goed te zien. Bij levende exemplaren echter worden de antennes verborgen aan de onderzijde, ze spelen een belangrijke rol bij de ademhaling. Omdat de antennes onder water niet meer worden gebruikt als zintuiglijk orgaan, hebben de kaaktasters deze functie overgenomen.<ref name="GRZ"/> Als de kever uit het water is, worden de antennes wel gebruikt, de antennes zijn sterk verbreed maar zeer kort, ze zijn bruin tot roodgeel van kleur, wat afsteekt tegen de zwarte basiskleur.<ref name="BIS" /> De voorpoten '''(4''', aangegeven is de tarsus''')''' dragen een duidelijk stekel, evenals de middelste '''(5)''' en de achterste poten '''(8)'''. Zowel het middelste als het achterste potenpaar is sterk peddelachtig afgeplat. De tarsi aan het laatste segment van de poot dragen een rij dikke haren, die dienen om het pootoppervlak en zo het zwemvermogen te vergroten. Bij veel waterinsecten dragen de [[tibia (geleedpotige)|schenen]] dergelijke haren maar bij de spinnende watertor ontbreken deze.<ref name="TURK" />

 

Aan de voorzijde van het achterlijf is in het midden een kleine driehoekige plaat aanwezig die [[scutellum]] of schildje wordt genoemd '''(II)'''. Het borststuk of [[Borststuk|thorax]] wordt aan de bovenzijde beschermd door het [[pronotum|halsschild]] '''(III)'''. Het halsschild is aan de basis breder en wordt smaller aan de achterzijde.<ref name="TURK" /> Net als alle kevers heeft de spinnende watertor twee paar vleugels die net als de poten verbonden zijn met het borststuk. De zichtbare vleugels zijn de twee zwarte [[dekschild]]en of elytra '''(I)''' die het achterlijf bedekken. Ze zijn naar achteren toe smaller dan aan de voorzijde en hebben rijen smalle, witte haartjes, die moeilijk te zien zijn. De dekschilden vormen het voorste vleugelpaar, ze dienen om de achtervleugels te beschermen als de kever niet vliegt. De achtervleugels zijn kwetsbaar, omdat ze dun en vliezig zijn; ze zijn doorzichtig en hebben een bruine vleugeladering. De voorvleugels zijn qua oppervlak iets groter dan de achtervleugels en hebben ongeveer dezelfde vorm, maar zijn aan de basis duidelijk verbreed. In rust worden de voorvleugels opgevouwen onder de dekschilden. Als de kever zijn vleugels uitslaat, klapt hij de dekschilden uit, zodat ze dwars op het lichaam staan.

 

 

=== Onderscheid met andere soorten ===

De grote spinnende watertor is op de andere ''[[Spinnende watertorren|Hydrophilus]]''- soorten na met geen enkele andere kever te verwarren. Andere waterkevers zoals de soorten uit het geslacht ''Hydrobius'' zijn duidelijk kleiner en bovendien meer pilachtig van vorm. Een gelijkende soort is de [[spinnende watertor]] (''Hydrophilus aterrimus'') die met een lengte van 32 tot 43 millimeter kleiner blijft en een meer bronzen kleur heeft. De buikzijde is meer gebold in plaats van gekield zoals bij de grote spinnende watertor.<ref name="BIS" /> De [[kleine spinnende watertor]] (''Hydrochara caraboides'') heeft een duidelijk afgerond achterlichaam en is hieraan eenvoudig te onderscheiden. Deze andere spinnende watertorren zijn echter minder algemeen. De gewone of oostelijke spinnende watertor is zelfs zeer zeldzaam.

 

 

== Levenswijze ==

De grote spinnende watertor is in vergelijking met andere [[waterkevers]] een onhandige zwemmer die trappelende en schokkende zwembewegingen maakt.<ref name="MEREL" /> De kever beweegt zich meestal tussen de vegetatie en klampt zich aan de waterplanten vast. Op het land kan de kever al helemaal slecht uit de voeten maar net als alle [[waterkevers]] kan de soort goed vliegen. De kever hijst zich dan uit het water en slaat de vleugels uit, dit gebeurt meestal 's nachts. Bij het vliegen wordt een duidelijk hoorbaar brommend geluid gemaakt. Ze kunnen zich zo snel over grote afstanden verplaatsen en nieuwe gebieden koloniseren. Dit gedrag is niet uniek maar komt voor bij veel waterinsecten zoals de geelgerande watertorren en alle waterwantsen. De grote spinnende watertor zoekt naar oppervlaktewater en wordt aangetrokken door de weerspiegeling van het hemellicht. Hierdoor wordt de kever ook aangetrokken door kunstlicht en komt soms in vlindervallen terecht. Ook kunnen ze verward worden door natte wegen, zwembaden en andere door de mens gemaakte structuren. Doordat soms een harde landing wordt gemaakt, zijn exemplaren met een ingedeukt lichaam bepaald geen uitzondering.

 

 

=== Voortplanting en ontwikkeling ===

{{Kolommen2|Kolom1=

| Kolom2=

'''(C)''': Larve<br />

 

==== Larve ====

Als de jonge larve uit het ei kruipt is het lichaam slechts enkele millimeters lang. De larve is na iedere vervelling groter en de kleur is in eerste instantie bruin, maar een oudere larve heeft een meer zwarte kleur.

De ontwikkelde larve lijkt op een kruising tussen een worm en een [[rups]]. Het lichaam draagt drie gelede poten aan de voorzijde, deze is daarnaast duidelijk te onderscheiden van de achterzijde door de aanwezigheid van grote, zwarte en glanzende kaakdelen. Het achterlijf heeft meerdere rijen gepaarde segmentaanhangsels. Dit zijn de [[Trachee (insecten)|tracheekieuwen]], waarmee de larve ademhaalt, ze zijn lichter van kleur. De voorzijde van de larve is wat afgeplat, het lichaam is wat ronder, de achterzijde is puntachtig en is voorzien van twee achterlijfsaanhangsels.

 

== Naamgeving en taxonomie ==

De wetenschappelijke naam van de grote spinnende watertor werd in 1758 door [[Carl Linnaeus]] voor het eerst gepubliceerd als ''Dytiscus piceus''.<ref name = "FaunEur">[http://www.faunaeur.org/full_results.php?id=188785 Fauna europaea]</ref><ref>{{aut|Linnaeus, C.}} (1758). [http://biodiversitylibrary.org/page/727322 Systema naturae ed. 10: 411.]</ref> In 1762 plaatste [[Étienne Louis Geoffroy]] de kever in het tegelijkertijd door hem gecreëerde geslacht ''Hydrophilus'' ([[spinnende watertorren]]).<ref>{{aut|Geoffroy, E.L.}} (1762). [http://biodiversitylibrary.org/page/14715825 Histoire abregée des insectes: 180.]</ref><ref>Over de geldigheid van de naam ''Hydrophilus'' Geoffroy, 1762 zijn niet alle auteurs het eens omdat Geoffroy in zijn ''Histoire abregée'' niet de binominale nomenclatuur toepaste; sommigen schrijven de naam toe aan [[Otto Frederik Müller|O.F.Müller]], 1764. [[Fauna Europaea]] volgt die laatste visie niet, en die opvatting is hier gevolgd.</ref> In 1775 hernoemde Linnaeus het geslacht ''Hydrophilus'' in ''Hydrous''<ref>{{aut|Linnaeus, C.}} (1775). [http://biodiversitylibrary.org/page/27410457 Dissertatio entomologica: 7.]</ref> en onder die naam is dat geslacht lange tijd bekend gebleven. De hernoeming was echter onnodig, en ''Hydrous'' wordt nu beschouwd als een overbodige naam en als een junior synoniem van ''Hydrophilus''.