Concilie van Konstanz: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→‎Crisis in het pausdom: slaat op personen, dus -n
k fraai artikel, informatief en heel leesbaar geschreven
Regel 2:
 
==Crisis in het pausdom==
Het belangrijkste probleem (en tevens de belangrijkste aanleiding) waarvoor het concilie zich gesteld zag, was het vinden van een oplossing voor de crisis in het pausdom. Sinds het begin van het [[Westers Schisma]] in [[1378]], waren er twee [[paus]]en (een in [[Rome (stad)|Rome]] en een in [[Avignon]]), die beiden claimden de rechtmatige paus te zijn. Op het [[Concilie van Pisa (1409)|Concilie van Pisa]] ([[1409]]) was geprobeerd hier een einde aan te maken door beide pausen af te zetten en een nieuwe paus te benoemen, maar doordat de pausen van Rome en Avignon weigerden hun ambt neer te leggen, had dat de situatie nog verergerd en waren er nu drie pausen. Aan het begin van het Concilie van Konstanz waren dat [[paus Gregorius XII|Gregorius XII]] in Rome, [[Tegenpaus Benedictus XIII|Benedictus XIII]] in Avignon en [[Tegenpaus Johannes XXIII|Johannes XXIII]] in [[Bologna (stad)|Bologna]]. Alleen Johannes XXIII was op het concilie aanwezig.
 
Alle partijen waren het erover eens dat het concilie erin moest resulteren dat er nog maar één paus zou zijn, die voor alle partijen acceptabel was. Geen van de pausen was aanvankelijk echter bereid zijn ambt neer te leggen. Toen de druk toenam, trachtte Johannes XXIII het concilie te saboteren, door op 20 maart 1415 's avonds heimelijk te vertrekken. Hij hoopte dat het concilie zichzelf zou ontbinden nu er geen paus meer aanwezig was. De volgende ochtend hield Sigismund echter een redevoering, waarin hij met de argumenten van de [[Conciliarisme|conciliaristen]] verklaarde dat de aanwezigheid van een paus niet noodzakelijk was om kerkelijke besluiten te nemen (decreet Haec sancta). De voortvluchtige [[Tegenpaus Johannes XXIII|Johannes XXIII]] werd daarop achterhaald en gevangengenomen. De hoogbejaarde [[paus Gregorius XII|Gregorius XII]] hoorde van de gebeurtenissen en besloot alsnog vrijwillig af te treden. Daardoor werd ook de positie van [[Tegenpaus Benedictus XIII|Benedictus XIII]] onhoudbaar. Het concilie onthief hem uit zijn ambt en hij had te weinig aanhang meer om daartegen bezwaar te maken. Als nieuwe paus werd [[paus Martinus V|Martinus V]] benoemd ([[1417]]).
[[Bestand:Konstanz.jpg|thumb|270px|Het Conciliegebouw, gelegen aan de haven van Konstanz]]
 
==Conciliaristen versus curialisten==
Dwars door de perikelen rondom de pausbenoeming heen, speelde een richtingenstrijd tussen [[Conciliarisme|conciliaristen]] en [[Curialisme|curialisten]]. De eersten waren van mening dat het hoogste kerkelijke gezag bij de gezamenlijke bisschoppen lag, curialisten vonden dat de [[Curie (Pauselijke hofhouding)|curie]], het pauselijk apparaat, de uiteindelijke beslissingsbevoegdheid had.
 
In Konstanz kregen de conciliaristen tijdens het concilie langzaam maar zeker de overhand. Martinus V moest beloven een groot aantal hervormingen door te voeren die de pauselijke macht zouden beperken en meer gezag zouden leggen bij de concilies, waar de gezamenlijke bisschoppen vertegenwoordigd waren. Al snel na het concilie bleek Martinus echter minder bereid de hervormingen door te voeren dan hij aanvankelijk deed voorkomen. Op het [[Concilie van Bazel]] ([[1431]]-[[1449]]) bleek dat er eigenlijk weinig veranderd was. De beweging van het conciliarisme ging daarop als een nachtkaars uit.
Regel 24:
 
==Deelnemers==
Voor de onderhandelingen over de machtsoverdracht van de drie huidige pausen zwol het slaperige stadje Konstanz (waar 6.000 mensen woonden) gedurende de vier jaar van het concilie aan tot een bruisende metropool van 40.000 man.
 
Konstanz werd in die jaren bevolkt door marktkooplui, bedelaars, muzikanten, bakkers, goudsmeden, scribenten, geldwisselaars, straatmuzikanten, acrobaten, en prostituees. Deze menigte bediende 33 kardinalen, 5 patriarchen, 47 aartsbisschoppen, 238 bisschoppen, 749 professoren uit 37 universiteiten, 83 afgezanten van koningen en prinsen, 38 hertogen, 173 graven, 71 baronnen en meer dan 1.500 ridders.