Piet Paaltjens: verschil tussen versies

[[Bestand:Piet Paaltjens.jpg|thumb|300px|Lithografisch portret van de dichter in de eerste druk van zijn dichtbundel ''Snikken en Grimlachjes'' (1867)]]

== Jeugd en opleiding ==

François Haverschmidt werd geboren te Leeuwarden, als zoon van de apotheker en wijnhandelaar Nicolaas Theodorus Haverschmidt en Geeske Bekius. Haverschmidt studeerde theologie in [[Leiden]], waar hij woonde aan de [[Hogewoerd (Leiden)|Hogewoerd]] 63. Hij huurde kamers op de eerste verdieping in het pand waarvan de begane grond bewoond werd door een [[aanspreker|doodbidder]] die later in een van zijn gedichten zou figurerenfigureerde in een morbide voorspellende rol: ''Als ik een bidder zie loopen,/ Dan slaat mij 't hart zoo blij,/ Dan denk ik, hoe hij weldra/ Uit bidden zal gaan voor mij.''

De schrijfwijze van de naam HaverSchmidt in wat men tegenwoordig [[camelcase]] zou noemen, is destijds al bedacht. Haver en Schmidt zijn eigenlijk twee afzonderlijke namen. De overgrootvader van Piet Paaltjens heette Haver. Diens zoon werd opgevoed door een oom met de achternaam Schmidt. Uit dank voegde hij Schmidt achter Haver, met als resultaat Haverschmidt (ook wel als HaverSchmidt geschreven).<ref>[http://www.kb.nl/dichters/paaltjens/paaltjens-02.html 'Piet Paaltjens: Biografie']</ref>.

== Bekendste werk ==

[[Bestand:Snikken_en_grimlachjesSnikken en grimlachjes.jpg|150px|thumb|Omslag van de zesde druk van [[Snikken en grimlachjes]] ]]

Zijn bekendste bundel is ''[[Snikken en grimlachjes]]'' uit [[1867]], die op een wrang-ironische manier een beeld geeft van zijn leven als student in een zeldzame vorm van [[Cynisme (psychologie)|cynische]] romantiek. Piet Paaltjens wordt in deze bundel door middel van een [[mystificatie]] opgevoerd: de schrijver geeft in de inleiding een levensgeschiedenis van de student-dichter Paaltjens tot zijn verdwijning uit Leiden 'op den [[9 oktober]] [[1853]]'. Haverschmidt bestreed in dit boekje zijn neiging tot [[depressiviteit]] door het [[sentimentalisme]] in zijn poëzie belachelijk te maken.

== Predikant ==

Als predikant werkte Haverschmidt achtereenvolgens in [[Mariakerk (Foudgum)|Foudgum]], [[Raard]], [[Den Helder]] en [[Schiedam]]. In Tiel, op de bruiloft van zijn goede vriend Adrianus van Wessem, ontmoette hij Jacoba Johanna Maria Osti met wie hij in [[1863]] trouwde. Zijn breuk met het zorgeloze studentenleven en de vaak uitzichtloze situaties in levensomstandigheden van zijn kerkgangers maakten dat zijn sombere aard zich versterkte en hij ging lijden aan depressies. Het overlijden van zijn echtgenote in [[1891]] was mede de aanleiding voor hem om zich (een paar jaar later) in de bedstee op te hangen met een koord in de bedstee. Hij had zich eindelijk, zoals biograaf Nieuwenhuis[[Rob Nieuwenhuys|Nieuwenhuys]] het zou beschrijven, "overgegeven aan zijn worgengel".

== Oera Linda ==

[[Bestand:Piet_Paaltjens_Buste.jpg|250px|thumb|Borstbeeld van Piet Paaltjens in Leeuwarden]]

[[Bestand:Auke_Hettema_-_Piet_Paaltjens_-_1960.JPG|200px|thumb|Standbeeld in Leiden door [[Auke Hettema]] ]]

== Bibliografie ==

* [[1863]] - Sinterklaasvertelling, of, Hoe het afliep met drie zoontjes wier moeders iets voor hen kochten tot Sint Nicolaas

* [[1867]] - [[Snikken en grimlachjes]] ([[Lange Haven 141|Drukkerij Roelants te Schiedam]])

* [[1876]] - Familie en Kennissen [http://librivox.org/familie-en-kennissen-door-francois-haverschmidt/ librivox versie]

* [[1894]] - Uit geest en gemoed: tien preken

* [[1961]] - Nagelaten Snikken (samengesteld door [[Hans van Straten]])

* [[1981]198]

* [[1982]198]

* [[1983]] - Met gedempte stem

* [[1987]] - Eene Kerstvertelling

* [[1988]]

* [[1990]]

* [[1991]]

* [[1992]] - Op dit nationale en huislijk feest ...

* [[1993]] - Verzamelde gedichten in handschrift

* [[1994]]

* [[1998]] - Souvenir Beekhuizen 1870

* [[2000]] - Reis van Leeuwarden naar Antwerpen

* [[2003]] - Snikken en Grimlachjes (bezorgd door M. Mathijsen en D. Welsink).

* [[2006]] - Met de vrienden op reis in Zwitserland in 1881 / François Haverschmidt (bezorgd door Rick Honings), ISBN 9080727695

== Trein ==

== Literatuur ==