Wikipedia

Hieros gamos: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
GrouchoBot (overleg | bijdragen)
212.456 bewerkingen
k r2.6.4) (Robot: toegevoegd: sr:Свети брак
k Linkfix ivm sjabloonnaamgeving (info)
Regel 1:
[[Bestand:Hieros gamos Selinonte.png|thumb|Hieros gamos van Hera met Zeus, die zit op een rots (de [[Ida Psiloritis|mons Ida]]?) (Metope van de [[Hera]]tempel in [[Selinunte]]).]]
{{wrapper}}
||[[ImageBestand:Hieros gamos Pompeii.png|thumb|Hieros gamos tussen Hera, vergezeld door [[Iris (godin)|Iris]], en Zeus (schets uit 1900 van een fresco te [[Pompeii]]).]]▼
|-
||[[ImageBestand:HierosRosarium gamos11 Selinontefermentatio.pngjpg|thumb|HierosAlchemie. gamosUitbeelding van Herade met''fermentatio'' Zeus,fase dieals zithieros opgamos. eenHoutsnede rotsuit (deeen [[Ida Psiloritis|mons Ida]]?)achttiende-eeuwse (Metopeuitgave van de ''[[Hera]]tempelRosarium in [[Selinuntephilosophorum]])''.]]
|-
▲||[[Image:Hieros gamos Pompeii.png|thumb|Hieros gamos tussen Hera, vergezeld door [[Iris (godin)|Iris]], en Zeus (schets uit 1900 van een fresco te [[Pompeii]]).]]
|-
||[[File:Rosarium 11 fermentatio.jpg|thumb|Alchemie. Uitbeelding van de ''fermentatio'' fase als hieros gamos. Houtsnede uit een achttiende-eeuwse uitgave van de ''[[Rosarium philosophorum]]''.]]
|}
De '''hieros gamos''' ([[Oudgrieks]]: {{grc|ἱερὸς γάμος}} / hieròs gámos) of '''hierogamie''' ({{grc|ἱερογαμία}} / hierogamía of {{grc|θεογαμία}} / theogamía) (heilige huwelijk) was in de [[mythologie]] van de [[Oudheid]] het huwelijk tussen een god en een godin, en in het bijzonder het symbolische ritueel waarin mensen deze goden voorstelden. Het betekende de vereniging van tegendelen. Het ''heilig huwelijk'' was ook de naam voor een ceremonie waarin een koning uit de Oudheid zijn macht en de vruchtbaarheid van zijn land handhaafde door gemeenschap te hebben met de priesteres van de vruchtbaarheidsgodin.▼
 
▲De '''hieros gamos''' ([[Oudgrieks]]: {{grcPolytonic|ἱερὸς γάμος}} / hieròs gámos) of '''hierogamie''' ({{grcPolytonic|ἱερογαμία}} / hierogamía of {{grcPolytonic|θεογαμία}} / theogamía) (heilige huwelijk) was in de [[mythologie]] van de [[Oudheid]] het huwelijk tussen een god en een godin, en in het bijzonder het symbolische ritueel waarin mensen deze goden voorstelden. Het betekende de vereniging van tegendelen. Het ''heilig huwelijk'' was ook de naam voor een ceremonie waarin een koning uit de Oudheid zijn macht en de vruchtbaarheid van zijn land handhaafde door gemeenschap te hebben met de priesteres van de vruchtbaarheidsgodin.
Het begrip komt ook in symbolische zin voor in de [[alchemie]], de psychologie van [[Jung]] en het [[neopaganisme]]. ▼
 
▲Het begrip komt ook in symbolische zin voor in de [[alchemie]], de psychologie van [[Jung]] en het [[neopaganisme]].
 
==Nabije Oosten==
{{zieZie ook|Zie ook [[Tempelprostitutie]]}}
De ''hieros gamos'' van de koning met een godin zou zich voltrokken hebben in het 'heilige der heilige' van de tempel, die doorgaans aan de [[Moedergodin]] was gewijd. De koning verenigde zich met de [[Godin]] in de gedaante van de opperpriesteres van de [[tempel]]. Aan het ritueel van seksuele [[copulatie]] gingen heel wat ceremoniële handelingen vooraf. Het [[ritueel]] was een voorwaarde voor de voortzetting van de koninklijke macht. In het oude Egypte en in andere streken rond de Middellandse zee werd de koning in archaïsche tijden zelfs ritueel gedood, indien hij zich niet tot de opgelegde proeve waardig betoonde.
 
Het gebruik van de ''hieros gamos'' bestond reeds in [[Mesopotamië]], [[Anatolië]] en het oude [[Kanaän (gebied)|Kanaän]]. In het geval van het ''heilig huwelijk'' van de koning van een [[Sumer|Soemerische]] stad en de hogepriesteres van [[Inanna]] was het doel praktisch: gewone burgers maakten gebruik van de gelegenheid om met hun wederhelften gemeenschap te hebben, opdat hun kinderen in de winter geboren zouden worden, wanneer er meer tijd voor hen beschikbaar was <ref>Larry Gonick (1990). ''The Cartoon History of the Universe: From the Big Bang to Alexander the Great''. Doubleday, 368. ISBN 0393324036.</ref>
 
==Griekse mythologie==
In de [[Griekse mythologie]] is het belangrijkste voorbeeld het huwelijk van [[Zeus]] en [[Hera]], dat gevierd werd in het [[Heraion van Samos]],<ref>Walter Burkert wijst erop dat "het feest van Hera (Heraia) te ingewikkeld is om simpelweg beschouwd te worden als het huwelijk van Hera" (Burkert, ''Greek Religion'', J. Raffan, vertaling (Cambridge: Harvard University Press, 1985) §II.7.7 "Sacred Marriage" 108.</ref> en waarschijnlijk zijn culturele voorlopers. Sommige geleerden <ref>Bijvoorbeeld H. Sauer, in ''Der Kleine Pauly'', ''s.v.'' </ref> willen de term beperken tot het naspelen, maar de meesten vatten er ook echte gemeenschap ter bevordering van de vruchtbaarheid onder. Voorbeelden zijn de oeroude vereniging van [[Demeter (mythologie)|Demeter]] met [[Iasion]] in een driemaal geploegde voor, volgens [[Hesiodus]]<ref>Hesiodus, ''[[Theogonia]]'' 969f.</ref> op [[Kreta]], bakermat van veel oud-Griekse mythen.
 
[[Walter Burkert]] vond het bewijs het voorkomen van het ''heilig huwelijk'' in de Griekse cultus mager en onduidelijk: "In hoeverre het heilige huwelijk niet eenvoudigweg een zienswijze op de natuur was maar een handeling in een ritueel is moeilijk te zeggen" <ref>Burkert 1985:108.</ref> Het bekendste voorbeeld van een ritueel ''heilig huwelijk'' werd opgevoerd tijdens de [[Anthesteria]] door de echtgenote van de ''[[Archon basileus]]'', de koning van [[Athene]], met [[Dionysus]]. Deze werd waarschijnlijk voorgesteld door diens priester of de ''[[basileus]]'' (koning) zelf in het [[Boukoleion]] op de [[Agora]].<ref>S.M. Kramer, ''The Sacred Marriage Rite'' (Bloomington: Indiana University Press, 1969); Karl Kerenyi, ''Zeus und Hera. Urbild des Vaters des Gatten und der Frau'' (Leiden:Brill 1972) 83-90.</ref>
Regel 27 ⟶ 23:
{{Zie ook|Zie ook [[Steen der wijzen]] en [[Heilige graal]]}}
In de [[alchemie]] staat ''hieros gamos'' voor [[fermentatie]].
[[Carl Jung]] besprak het hieros gamos in zijn boek ''Wandlungen und Symbole der Libido'' uit [[1912]].
 
==Neopaganisme==
In [[Wicca]] is de [[Grote Rite]] een seksueel ritueel dat voortkomt uit het heilige huwelijk. Meestal wordt symbolisch uitgevoerd door een dolk met de punt vooruit in een schaal te leggen. Dit symboliseert de vereniging van man en vrouw in het heilige huwelijk. In de Britse oude Wicca wordt het ritueel soms in werkelijkheid uitgevoerd door een hogepriester en een hogepriesteres.
 
== Zie ook ==
* [[tantra (yoga)|Tantra]]
* [[Tempelprostitutie]]
* [[Akitu]]
* [[Qadishtu]]
 
==Verder lezen==
*<span class=plainlinks>[http://dagr.univ-tlse2.fr/sdx/dagr/feuilleter.xsp?tome=3&partie=1&numPage=179&nomEntree=HIEROTHYTES&vue=image {{Aut|H. Graillot}}, art. Hiéros gamos, in {{Aut|C. Daremberg - E. Saglio}} (edd.), ''Le Dictionnaire des Antiquités Grecques et Romaines'', III.1, Parijs, 1900, pp. 177-181.]</span>
* [[Robert Graves|{{Aut|Graves, R.}}]], ''Griekse mythen'' (legt de matriarchale samenleving en rituelen uit aan de hand van Griekse mythologie. Ook zijn andere boeken behandelen vaak de rituelen uit voorchristelijke samenlevingen.)
 
{{commonscat|Hieros gamos}}▼
 
==Externe links==
* [http://www.istanbul-yes-istanbul.co.uk/alchemy/Rosariumfinal.htm The Hierosgamos Theme in the Images of the Rosarium Philosophorum], Karen-Claire Voss
* [http://www.psychovision.ch/hknw/holy_wedding_alchemy_modern_man_contents.htm The Archetype of the Holy Wedding in Alchemy and in the Unconscious of Modern Man], Remo F. Roth, Ph.D.
<!-- website weg?
* [http://ccwf.cc.utexas.edu/~perlman/myth/images/Zhhgdel.jpg Ivoren beeldje van het hieros gamos (gevonden in [[Delphi]])]
* [http://ccwf.cc.utexas.edu/~perlman/myth/images/zhgsel.jpg Reliëf van het hieros gamos uit een Heratempel to Hera in Sicilie]
* [http://ccwf.cc.utexas.edu/~perlman/myth/images/ZHGPar.jpg Idem van het [[Parthenon]] te Athene)]
* [http://ccwf.cc.utexas.edu/~perlman/myth/images/zhgpom.jpg Muurschildering van het hieros gamos uit Pompeii]
-->
 
{{refsRefs}}
▲{{commonscatCommonscat|Hieros gamos}}
 
[[Categorie:Religieuze geschiedenis]]
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/wiki/Hieros_gamos"