Tivolicomplex

Voor het poppodium, zie Tivoli (Utrecht)

Oudegracht 245 is een rijksmonument aan de Oudegracht in Utrecht.

Oudegracht 245

Tussen 1248 en 1267 werd hier tussen de Oudegracht en de Springweg een klooster gesticht door de Zakbroeders. In 1274 werd deze bedelorde opgeheven bij de Tweede concilie van Lyon, waarna de Reguliere Kanunniken van St. Augustinus het klooster overnamen. Na de Reformatie werd het klooster opgeheven door het stadsbestuur en in 1582 in gebruik genomen door het Sint Elisabethsweeshuis, dat in 1491 was opgericht door Evert Zoudenbalch en oorspronkelijk naast het kasteel Vredenburg stond en daardoor te zeer beschadigd was geraakt. Vanaf 1796 werd het Gereformeerd Burgerweeshuis genoemd. De kloosterkerk was nog tot 1800 in gebruik en werd bekend als Weeskerk. in 1839 kreeg het pand een nieuwe voorgevel. In 1927 waren er nog maar 14 weeskinderen over en verhuisde het weeshuis naar een kleiner pand aan de Nieuwegracht, kreeg in 1954 de naam Evert Zoudenbalch Huis en werd in 1963 gesloten.

In 1926 kocht de Nederlandsche Vereeniging voor Spoor- en Tramwegpersoneel (kortweg N.V.) het pand Oudegracht 245 waardoor het bekend werd als N.V.-huis. Op de plek van de kloosterkerk werd een concertzaal gebouwd. In 1930 en 1931 werd het gebruikt als bioscoop. In de eerste dagen van de tweede Wereldoorlog werd het pand gevorderd om vluchtelingen en terugtrekkende soldaten uit Oost Nederland op te vangen. Na de bevrijding trad Heintje Davids er op en was er een café-restaurant gevestigd. Eind jaren 70 stond het pand leeg en werd het meermaals gekraakt, onder andere in oktober 1979, gefilmd door VPRO-televisieprogramma Neon, die ook de optredende groep Braak filmde en het commentaar van Jules Deelder. Hevige relletjes op 29 mei 1981 leidden tot de definitieve vestiging van het poppodium Tivoli, dat een van de belangrijkste van Nederland werd. De binnenplaats werd overdekt en geïntegreerd. Het is de bedoeling dat de activiteiten van Tivoli aan de Oudegracht verplaatst worden naar het Muziekpaleis, dat vanaf 2010 gebouwd wordt en waarin het Muziekcentrum Vredenburg en Tivoli samen zouden moeten gaan.

Gevelstenen

In twee gevelstenen staan jaartallen vermeldt:

• 1491, oprichting van Sint-Elisabethgasthuis
• 1839, plaatsing voorgevel