Republic F-84 Thunderjet: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Xqbot (overleg | bijdragen)
k robot Anders: hu:F–84 Thunderjet
k Linkfix ivm sjabloonnaamgeving / parameterfix
Regel 1:
{{Infobox gevechtsvliegtuig
| Naam=F-84 Thunderjet
| Plaatje=F-84G.jpg
| Rol=Jager-bommenwerper
| Bemanning=1
| Varianten=XP-84,XP-84A,YP-84A,P-84B(F-84B),EF-84B,F-84C,F-84D <br /> F-84E,EF-84E,F-84F,GRF-84F,RF-84F,YF-84F <br /> F-84G,EF-84G,XF-84H,YF-84J,F-84KX
| Gebruik= VS (1947-1952),<br /> Nederland (1951-1970) <br /> België (1951-1972) <br /> West-Duitsland, Italië
| Lengte=11,60
| Spanwijdte=11,10
| Hoogte=3,84
| Vleugeloppervlak=24
| Leeggewicht=5200
| Startgewicht=8200
| Maxgewicht=10585
| Motor= 1× Allison J35-A-29 turbojet
| Stuwkracht=25
| Topsnelheid=1000 km/u
| Klimsnelheid=19,1
| Actieradius=1600
| Bereik=3200
| Dienstplafond=12350
| Boordgeschut=6× 12.7 mm Browning M3 mitrailleurs
| Bommen=tot 2020 kg
| Raketten=8× 127mm raketten
}}
 
De '''Republic F-84 Thunderjet ''' was een Amerikaanse straaljager die vlak na de [[Tweede Wereldoorlog]] werd gebouwd. Hij werd opgevolgd door de [[Republic F-84 Thunderstreak]] en de [[Republic F-84 Thunderflash]]. Hoewel het met zijn rechte vleugel en zijn slechte motorvermogen voor hedendaagse begrippen een slecht toestel is, verdient de F-84 Thunderjet een belangrijke plaats in de annalen van diverse luchtmachten ter wereld.
 
== Ontwikkeling ==
In 1944 besloot de [[Republic Aviation Company]] in [[Farmingdale (New York)]] tot de bouw van een [[straaljager]] nadat het Amerikaanse leger hiervoor belangstelling had getoond. De eerste vluchten van de ''Republic XP-84 Thunderjet'' vonden plaats in februari 1946.
 
Vanaf het begin was de Thunderjet te zwaar en de constructie op sommige punten te licht; de huid had daarom neiging tot plooien. Het probleem werd groter door de uitrusting. De cockpit had airconditioning en [[schietstoel]], die zo onbetrouwbaar was dat het gebruik niet was toegestaan. De Thunderjet had vier zware mitrailleurs in de neus en twee in de vleugels. Aan de vleugels kwamen ook twee ''[[hardpoint]]s'' voor 500 pond bommen en niet-afwerpbare tiptanks. Die verdubbelden de brandstof en gaven de Thunderjet een mooi vliegbereik, maar ze verergerden het stabiliteitsprobleem.
 
Medio 1947 begon de aflevering van operationele P-84B’s aan de 14e Fighter Group op Dow Field in [[Maine]], hoewel de problemen niet waren opgelost. Ondanks een snelheids- en een belastingslimiet voor de Thunderjet gebeurden er ongelukken en in mei 1948, enkele weken voor de [[USAF]] de letter ''P van Pursuit'' veranderde in de ''F van Fighter'', kreeg de P-84 een vliegverbod.
 
Er werden 226 F-84B’s gebouwd, maar volgens een officieel rapport was het toestel niet in staat een missie behoorlijk uit te voeren. Hetzelfde gold voor de F-84C, waarin de brandstoftoevoer en het elektrisch circuit veranderd waren. Er werden 191 F-84C’s gebouwd en 80 geannuleerd. Al in 1952 werden deze toestellen buiten dienst gesteld.
 
De volgende versie, 154 F-84D’s, hadden een J35 motor met meer stuwdruk Daardoor kon de constructie worden verzwaard. Ook werd een simpele, effectieve oplossing gevonden voor het stabiliteitsprobleem met de tiptanks: een horizontale vin achter aan de tanks. Wel bleef de Thunderjet onderhoudsgevoelig en was er een tekort aan reservedelen.
 
Proeven wezen uit dat de F-84D veel beter was dan de eerste versies. Vliegbereik en laadvermogen waren groter dan bij andere vroege straaljagers. De USAF zag de Thunderjet dan ook als escortejager en jachtbommenwerper, terwijl de [[F-86 Sabre]] met pijlvleugel de onderschepper moest worden.
 
De F-84E, die zijn eerste vlucht maakte in mei 1949, kon twee 1000 ponders meenemen of twee grote ongeleide Tiny Tim raketten. De hardpoints konden ook voor droptanks worden gebruikt, terwijl er inwendig meer ruimte was voor brandstof. De vlieger had ook meer ruimte in de 30 cm langere romp en kon bij het schieten met mitrailleurs een beroep doen op een vizier met radio-afstandmeter.
 
Tegenover het hogere startgewicht kon de fabrikant van de J35 geen groter vermogen stellen, daarom kreeg de F-84E beugels achterop de romp voor twee startraketten die elk 1000 pond stuwdruk leverden.
 
== Inzet ==
Eind 1950 werd de 27e Fighter Escort Wing met F-84D’s en E’s naar [[Zuid-Korea]] gebracht ter versterking van de 5e Amerikaanse Luchtmacht, die met [[P-51 Mustang]]s en [[Lockheed P-80 Shooting Star|P-80 Shooting Stars]] opereerde. Op 7 december 1950 vloog de F-84 zijn eerste missie: vier toestellen beschoten een rangeerterrein in [[Noord-Korea]].
 
In juni 1951 werd de 27e Wing afgelost. In 7 maanden tijd waren 12000 missies gevlogen, waaronder veel aanvalsvluchten, hoewel de eigenlijke taak van de escortewing van het [[Strategic Air Command]] het begeleiden van bommenwerpers was.
 
Toen de [[Mikoyan-Gurevich MiG-15|MiG-15]] tegen de Amerikanen werd ingezet bleek de F-84 onmachtig. In november 1951 werden acht [[B-29 Superfortress]] bommenwerpers onderschept die vlogen met een escorte van 50 F-84’s. Er werden drie Superforten neergehaald; de andere vijf raakten zwaar beschadigd.
 
Nog vaker gingen Thunderjets verloren bij operationele ongelukken doordat ze rechtdoor gingen aan het eind van de startbaan. Maar de zwaarste tol eiste de vijandelijke luchtafweer. In totaal verloren de Amerikanen 335 Thunderjets in Korea. In april 1952 had de 49e Wing nog 40 van de 75 F-84E’s over. De F-84 legde zich nu toe op bestoken van gronddoelen, waarbij hij zich ontpopte als kampioen.
 
Vanwege problemen met de opvolger van de Thunderjet, de ''F-84F Thunderstreak'', werd de simpeler te produceren Thunderjet F-84G gebouwd. Er zijn 3024 F-84G’s gebouwd en 842 F-84E’s. De 4455e en laatste Thunderjet kwam op 27 juli 1953 uit de fabriek, de laatste dag van de Koreaanse Oorlog.
 
De F-84G had de sterkere J35-A motor, maar bleef een slechte jager voor de escortewings van het [[SAC]]. Wel kon de F-84G een bommenlast vervoeren van 4000 pond, plus raketten en tiptanks. De F-84G had een [[automatische piloot]] en een [[Instrument Landings Systeem]](ILS).
In juli 1952 maakte het nieuwe model zijn opwachting in Korea en de Thunderjet bleef de noordelijke verbindingen bestoken tot de laatste dagen van de oorlog.
 
== Koude oorlog ==