Mesopotamische religie: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Wijzigingen door Robbot (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Olivier Bommel
Linkfix ivm sjabloonnaamgeving + standaardtabelopmaak met AWB
Regel 1:
'''Mesopotamische mythologie ''' is de collectieve mythologie die vooraf ging aan de [[Sumer]]ische en [[Akkad]]ische mythologie en van de nog latere [[Babylon (Babel)|Babylonische]] en [[Assyrische mythologie]]. Zij vormt de gemeenschappelijke basis van deze 'jongere' mythologieën, die er elk hun eigen goden bij kregen en dus lichtelijk verschillen. De Mesopotamische mythologie vindt haar oorsprong in het ''Tweestromenland'' ([[Mesopotamië]] - het huidige [[Irak]] en andere delen van het [[Midden-Oosten]]) en is verwant aan die van [[Anatolië]].
 
Mythologie en religie van [[Mesopotamië]] verschillen grondig van onze huidige godsdiensten. Ze kennen geen stichter en zijn niet gebaseerd op een heilig boek. Het is, zoals we wel vaker in het oosten zien, een religie die volkomen verweven is met de maatschappij en die als dusdanig een essentieel deel van de cultuur vormt.
De Mesopotamische godsdienst is [[polytheïstisch]] en wordt best omschreven als een [[natuurgodsdienst]].
 
Regel 7:
 
== Geschiedenis van de godsdienst ==
De ''Sumerische'' beschaving ontstond in het [[4000-3500 v.Chr.|4e millennium v.Chr.]]. Toen verrezen de eerste steden met een monumentale uit leemtegels opgetrokken architectuur. De stad met omringende geïrrigeerde landbouwgronden vormde de kenmerkende politieke eenheid.
Uit [[archeologie|archeologische]] vondsten is echter gebleken dat de oudste bewoningslagen van een stad als [[Eridu]] reeds dateren uit het [[6e millennium v.Chr.]] Waar mensen in woonkernen samen zijn, ontstaan gemeenschappelijke afspraken aangaande theorie en praktijk om het samenleven mogelijk te maken. Het is dan ook meer dan waarschijnlijk dat in dergelijke woonkernen eveneens algemene concepten worden gevormd over de natuur en de kosmos en over de wetmatigheden die zich daarin voor doen, welke van invloed zijn op het leven van de gemeenschap en vice versa, en die men dus in acht dient te nemen (zie [[Me (Mesopotamische mythologie)|Me]]). De beeldvorming over dergelijke drijfkrachten en hun onderlinge relaties wordt vastgelegd in symbolen en mythische verhalen, die makkelijker mondeling overdraagbaar zijn op de volgende generaties. </br />
De eerste goden van Mesopotamië waren lokale goden of eerder [[godin]]nen: ieder dorp had zo zijn eigen godheid. Toen de [[Stadstaat|stadstaten]] de naburige dorpen in zich opnamen, werden de godheden van dat dorp ook in hun [[pantheon (religie)|pantheon]] geïncorporeerd, eventueel als mindere goden. Zo ontstond een [[hiërarchie]] en een soort stamboom van de verschillende goden. Later zouden echte koninkrijken of staten ontstaan waarin verschillende steden aanwezig waren. Hierbij was er dan een soort rijksgod die als belangrijkste werd vooruitgeschoven. Dat was dan meestal de god van de belangrijkste stad (vb. [[Marduk (god)|Marduk]] in het geval van het latere [[Babylonië]]).
 
Regel 21:
*[[Enki en Ninmah]]
 
De Mesopotamiërs kenden vele voor ons nog overgeleverde mythes. Vele daarvan zijn bekend geworden van [[kleitablet]]ten die dateren van rond [[20e eeuw v.Chr.|2000 v.Chr.]] maar ze waren alle eerst mondeling overgeleverd. Pas later werden ze neergeschreven door schrijvers. De personages zijn meestal goden of helden.
De brontabletten zijn ontdekt tussen tempelarchieven en het zijn doorgaans de goden die in dergelijke tempel vereerd werden, die ook op de kleitabletten vermeld staan. De tabletten bevatten niet alleen volksverhalen (mythen), maar ook cultusrituele passages en dialogen, die allicht tijdens festivals werden gereciteerd.
 
De reconstructie van de mythen en hun vertaling vanaf deze kleitabletten is problematisch, want vaak zijn het fragmenten waar wezenlijke passages ontbreken. Bovendien is de kennis van de taal nog steeds in ontwikkeling. Er is geen algemene consensus over de Sumerische grammatica. Men dient er dus rekening mee te houden dat vertalingen per definitie provisorisch zijn en dat veel van de eerder gepubliceerde versies onbetrouwbaar en achterhaald kunnen zijn. Interpretaties van functies, betekenissen en ook de ruimere context van afzonderlijke verhalen is vaak subjectief.
 
Van alle mythologische verhalen en mythen van de oude Mesopotamiërs, zijn de verhalen omtrent de [[halfgod]] [[Gilgamesh]] het bekendst, een groot heerser van [[Ur (Sumer)|Ur]], de incarnatie van orde en wet. Hij raakte bevriend met [[Enkidu]] zijn tegenpool, die zorgeloos in de natuur leefde. Hij versloeg de reus [[Humbaba]] die in het cederwoud leefde en zag uiteindelijk zijn geliefde vriend Enkidu sterven nadat hij diens levenswijze aan de zijne had gelijk gemaakt, waarna hij de wereld rondzwierf op zoek naar onsterfelijkheid en bij het eind van de wereld terecht kwam.
 
Verhalen als dat van de Schepping en van de Zondvloed ([[Atrahasis]]epos) bestonden reeds in de Mesopotamische mythologie en zijn later overgenomen door bijvoorbeeld de semitische Nomaden die [[Ur (Sumer)|Ur]] rond [[20e eeuw v.Chr.|2000 v.Chr.]] onder de voet liepen.
Regel 63:
*[http://www.sacred-texts.com/ane/ Mesopotamische teksten op sacred texts] (en)
*[http://www.gatewaystobabylon.com Een volledig overzicht van de mythologie en de goden]
 
{{Navigatie Mesopotamische mythologie}}{{Navigatie Mythologie}}
{{Navigatie mythologie}}
{{Commonscat|Mythology of Mesopotamia}}