Sleeuwijk

dorp in de Brabantse gemeente Altena, Nederland

Sleeuwijk is een plaats in de Nederlandse provincie Noord-Brabant en deel van de gemeente Altena. Historisch gezien maakte het deel uit van het Land van Altena, en werd het bestuurd vanuit Woudrichem. Sinds ongeveer 1815 maakte Sleeuwijk deel uit van de gemeente De Werken en Sleeuwijk. Deze had een oppervlakte van 2111 ha. In 1950 ging de toen 4218 inwoners tellende gemeente op in de gemeente Werkendam, die in 1973 nog sterk vergroot werd. Vanaf 1 januari 2019 maakt Sleeuwijk onderdeel uit van de gemeente Altena. In 2023 telde het dorp 6.030 inwoners.[1]

Sleeuwijk
Plaats in Nederland Vlag van Nederland
Sleeuwijk (Noord-Brabant)
Sleeuwijk
Kaart
Situering
Provincie Vlag Noord-Brabant Noord-Brabant
Gemeente Vlag Altena Altena
Coördinaten 51° 49′ NB, 04° 57′ OL
Algemeen
Oppervlakte 9,71[1] km²
- land 8,35[1] km²
- water 1,37[1] km²
Inwoners
(2023-01-01)
6.030[1]
(621 inw./km²)
Woning­voorraad 2.500 woningen[1]
Economie
Gem. WOZ-waarde € 396.000 (2023)
Overig
Woonplaats­code 2217
Detailkaart
Kaart van Sleeuwijk
Locatie in de gemeente
Portaal  Portaalicoon   Nederland

Ligging en nabijgelegen kernen

bewerken

Sleeuwijk ligt aan de Boven-Merwede, schuin tegenover Gorinchem en tussen Werkendam en Woudrichem. Tussen Sleeuwijk en het water ligt buitendijks op een uiterwaard het natuurgebied Groesplaat. Daar bevindt zich ook de haven. Aan de rand van Sleeuwijk vindt men de (voormalige) buurtschappen Kerkeinde, Hoekeinde en 't Zand.

Tussen Sleeuwijk en Oudendijk wordt het Landgoed Kraaiveld ontwikkeld op de plaats waar zich vroeger een gelijknamig landgoed bevond.

Ten westen van Sleeuwijk ligt een boezemsloot, waar de Alm en Gantel op uitkomen. Hier vindt men ook enkele forten die tot de Nieuwe Hollandse Waterlinie hebben behoord, zoals het Fort aan de Uppelse Dijk met het Schanswiel, tegenwoordig een natuurgebied. Verder is er vooral grootschalig landbouwgebied te vinden.

Nabijgelegen kernen zijn Werkendam, Schelluinen, Gorinchem, Woudrichem, Nieuwendijk en Almkerk.

Dichtstbijzijnde grote steden zijn Breda, Dordrecht, Utrecht en 's-Hertogenbosch.

 
Luchtfoto van Sleeuwijk. De rivier de Merwede is aan de horizon te zien samen met de Merwedebrug.

Geschiedenis

bewerken

De oudste vermelding van Sleeuwijk dateert uit 1266. Sleeuwijk dankt zijn betekenis vooral aan het veer naar Gorinchem. Dit werd voor het eerst in 1327 genoemd en was een van de oudste voetveren van Nederland. In 1811 stak keizerin Marie Louise van Oostenrijk, vrouw van Napoleon Bonaparte, met dit veer de Merwede over. Vandaar dat het veer de bijnaam Het veer van Keizerin Marie Louise kreeg en een tijdlang werd aangeprezen als de kortste weg naar Parijs. De -steeds drukker wordende- veerpont was van groot belang en heeft gefunctioneerd tot in 1961 de Merwedebrug werd geopend.

In 1589 werd de kerk van Sleeuwijk verwoest, toen de dijk van de Boven-Merwede werd doorgestoken. Later werd deze kerk weer hersteld. In 1594 werd, in opdracht van Willem van Oranje, de Muggenschans gebouwd, alsmede Fort De Werken, op de plaats waar later Fort Altena zou komen. Deze schans werd sinds het begin van het Twaalfjarig Bestand, in 1609, niet meer gebruikt. Tot in de 2e helft van de 20e eeuw was er nog iets van de schans te zien, nu is ze volledig verdwenen.

 
Oostelijk gedeelte van Sleeuwijk met Groesplaat, de Boven-Merwede en Gorinchem op de achtergrond

Bezienswaardigheden

bewerken

Zie ook:

Overige kerken

bewerken
 
Hervormde kerk aan Tienhont 3

Economie

bewerken
Jaarlijks terugkerend gratis muziekfestival "Fun For All" (2018)

In Sleeuwijk vindt men wat lichte industrie en een enkel scheepsreparatiebedrijf. Ook is er enige tuinbouw in de omgeving van de plaats.

Scholen

bewerken

Verenigingen

bewerken
  • Voetbalvereniging Sleeuwijk VV Sleeuwijk
  • Kick- en Boksvereniging Panthera gym
  • CSV De Zilvermeeuw
  • Korfbalvereniging SKV
  • Tennisvereniging "Tennis Is Ons Streven"
  • Oranjevereniging Sleeuwijk
  • Zwemclub Bijtelskil
  • Muziekvereniging/showkorps Wilhelmina
  • Scouting Altenagroep
  • Jeu de Boules Altena
  •  
    Stichting Tienerfriends, Jongerencentrum de Friendship. Het Schip op haar ligplaats langs de dijk van Sleeuwijk.
    Stichting Tienerfriends, Jongerencentrum de Friendship

Voorzieningen

bewerken
  • Winkelcentrum aan de Nieuwe Es
  • Bibliotheek
  • Cultureel Centrum De Bolderik
  • Jachthaven

Verkeer en vervoer

bewerken
 
Merwedebrug

Sleeuwijk is bereikbaar vanaf de A27.

Per openbaar vervoer is Sleeuwijk bereikbaar met de Brabantliner (alle lijnen) en via buslijnen 120 (Werkendam - Gorinchem) en 121 ('s-Hertogenbosch - Gorinchem) van Arriva.

Er is een fiets-en-voetveer tussen Gorinchem en Sleeuwijk.

Geboren

bewerken
  • Titus Buitenhuis (1892-1964), NSB-burgemeester (burgemeester van Schagen, Sint Maarten en Naarden)
  • Piet Roubos (1916-2008), verzetsman
  • Lieke Schuitmaker (1976), VVD-politicus, bestuurder (burgemeester van Alphen-Chaam sinds 2023)
  • Hermanus Eliza Verschoor (1791-1877), landbouwer, liberaal politicus en bestuurder (o.a. burgemeester van Sleeuwijk 1813, 1826-1856)
  • Mart Visser (1968), modeontwerper
bewerken
Zie de categorie Sleeuwijk van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.