Proteobacteriën

stam uit het domein bacteriën
(Doorverwezen vanaf Proteobacterie)

Proteobacteriën (Proteobacteria) zijn bacteriën waarvan vele belangrijke stikstofvastleggers zijn. Ze kunnen de stikstof uit de lucht vastleggen. Er zijn ook ziekteverwekkers die behoren tot de proteobacteriën.

Proteobacteriën
Citrobacter freundii (Secundaire rasterelektronenmicroscopische foto)
Taxonomische indeling
Rijk:Bacteria (Bacteriën)
Stam
Proteobacteria
Cavalier-Smith 2002
Escherichia coli
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Proteobacteriën op Wikispecies Wikispecies
(en) World Register of Marine Species
Portaal  Portaalicoon   Biologie

De naam proteobacteria is afgeleid van de Griekse god Proteus, die zijn gedaante kon veranderen. Tot deze groep behoren bacteriën met veel verschillende vormen. De verwantschap berust dan ook niet op morfologische kenmerken maar op RNA-sequenties. De celwanden van de proteobacteriën bestaan uit een- tot enkele lagen mureïne en lipopolysacchariden. Ze zijn daarom ook gramnegatief. Vele soorten hebben voor de voortbeweging zweepstaartjes, anderen kunnen glijden.

Enkele ondergroepen zoals de Rhodospirillaceae (purpurbacteriën) en Chromatiaceae (zwavel-purpurbacteriën) kunnen onder anoxische (zonder zuurstof) omstandigheden fotosynthetiseren. Ze gebruiken hiervoor organische stoffen, zwavelwaterstof, zwavel of waterstof als elektronendonor, waarbij geen elementaire zuurstof vrij komt.

De ondergroep van de Myxobacteria is de enige bekende groep van proteobacteriën in het overgangsgebied van eencellige naar meercellige levensvormen. Myxobacteriën vormen veelcellige vruchtlichamen met sporen, een convergente evolutie met de slijmzwammen.

De Proteobacteria worden in vijf hoofdgroepen ingedeeld, die als klassen beschouwd kunnen worden en die de Griekse letters Alpha tot Epsilon als voorvoegsel hebben: Alphaproteobacteria, Betaproteobacteria, Gammaproteobacteria, Deltaproteobacteria en Epsilonproteobacteria. Enkele kunnen mogelijk paraphyletisch zijn.

Volgens de endosymbiontentheorie stammen de mitochondriën bij Eukaryonten van endosymbiontische proteobacteriën af.

Systematiek bewerken

Hieronder volgen enkele belangrijke orden, families en geslachten van de vijf klassen Proteobacteria:

en andere Taxa
en andere Taxa
en andere Taxa
en andere Taxa
en andere Taxa

Literatuur bewerken

  • Martin Dworkin, Stanley Falkow, Eugene Rosenberg, Karl-Heinz Schleifer, Erko Stackebrandt (Hrsg.) The Prokaryotes, A Handbook of the Biology of Bacteria. 7 Bände, 3. Auflage, Springer-Verlag, New York u. a. O., 2006, ISBN 0-387-30740-0. Vol. 5: Proteobacteria: Alpha and Beta Subclass ISBN 0-387-30745-1; Vol. 6: Proteobacteria: Gamma Subclass ISBN 0-387-30746-X; Vol. 7: Proteobacteria: Delta and Epsilon Subclass, ISBN 0-387-30747-8