Pityrogramma

Pityrogramma
	Pityrogramma austroamericana
Taxonomische indeling
Rijk:	Plantae (Planten)
Stam:	Embryophyta (Landplanten)
Clade:	Tracheophyta
Clade:	Euphyllophyta
Clade:	Monilophyta
Klasse:	Polypodiopsida
Orde:	Polypodiales
Familie:	Pteridaceae (Lintvarenfamilie)
Onderfamilie:	Pteridoideae
Geslacht
	Pityrogramma; Link (1833)
Typesoort
Pityrogramma chrysophylla (Sw.) Link. (1833)
	Pityrogramma austroamericana
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Pityrogramma op Wikispecies
Portaal	Biologie

Pityrogramma is een geslacht met ongeveer vijftig soorten tropische varens uit de lintvarenfamilie (Pteridaceae).

Pityrogramma-soorten worden gekenmerkt door het meealchtige poeder dat de onderzijde van de bladen bedekt.

Het geslacht komt vooral voor in tropische zones van de Midden- en Zuid-Amerika, enkele soorten zijn ook in Afrika te vinden.

Naamgeving

Synoniemen: Argyria Fée (1850-52), Calomelanos Presl (1836), Cerogramme Diels (1899), Ceropteris Link (1841), Chrysodia Fée (1850-52), Neurogramma (Presl) Link (1841), Oligolepis Domin (1928), Trichophylla Domin (1928), Trismeria Fée (1852)

Engels: Silverback fern, goldback fern

Kenmerken

Pityrogramma zijn terrestrische of lithofytische varens met rechtopstaande, onvertakte rizomen bezet met bruine schubben. De tot 150 cm lange eenvormige bladen staan in dichte bundels, de bladsteel is roodbruin tot zwart, onbehaard, in de lengte gegroefd, met aan de basis twee of drie vaatbundels.

Pityrogramma austroamericana, met verspreid liggende sporenhoopjes tussen het meelachtige poeder aan de onderzijde van de bladen.

De bladen zijn lijnlancetvormig tot ovaal of langgerekt driehoekig van vorm, één- tot viermaal gedeeld, aan de bovenzijde glad en ongestreept, aan de onderzijde bedekt met een wit of geel meelachtig poeder, soms bezet met haren. De bladslipjes zijn al dan niet gesteeld, lijnvormig tot smal driehoekig, de bladrand gaaf of gelobd, niet of nauwelijks naar onder omgekruld zoals bij de meeste lintvarens.

De sporenhoopjes liggen verspreid tussen de nerven op de onderzijde van de blaadjes. Er is geen dekvliesje.

Taxonomie

Het geslacht telt naargelang de bron twintig tot vijftig soorten. De typesoort is Pityrogramma chrysophylla.

Soortenlijst

Pityrogramma adiantoides (H. Karst.) Domin (1928)
Pityrogramma amgibua Domin (1942)
Pityrogramma argentea (Willd.) Domin (1928)
Pityrogramma aurantiaca (Hier.) C. Chr. (1934)
Pityrogramma aurea (Willd.) C. Chr.
Pityrogramma austroamericana Domin (1928)
Pityrogramma ballivianii (Rosenst.) Domin (1928)
Pityrogramma calomelanos (L.) Link (1833)
Pityrogramma chamaesorbus Domin (1928)
Pityrogramma chrysoconia (Desv.) Maxon ex Domin (1928)
Pityrogramma chrysophylla (Sw.) Link (1833)
Pityrogramma dealbata (C. Presl) R.M. Tryon (1962)
Pityrogramma dukei Lellinger (1977)
Pityrogramma ebenea (L.) Proctor (1965)
Pityrogramma eggersii (Christ) Maxon (1922)
Pityrogramma elongata (C. Chr.) Pichi-Serm. (1983)
Pityrogramma ferruginea (Kunze) Maxon (1913)
Pityrogramma galapagoensis Domin (1942)
Pityrogramma guatemalensis Domin (1928)
Pityrogramma humbertii C. Chr. (1932)
Pityrogramma hybrida Domin (1928)
Pityrogramma insularis Domin (1926)
Pityrogramma jamaicensis Domin (1941)
Pityrogramma jamesonii (Baker) Domin
Pityrogramma lanata Klotzsch ex A. Braun (1854)
Pityrogramma lehmannii (Hieron.) R. Tryon (1962)
Pityrogramma martinicensis Domin (1942)
Pityrogramma ochracea (C. Presl) Domin (1928)
Pityrogramma ornithopteris (Klotzsch) Maxon ex R. Knuth (1926)
Pityrogramma pallida (Weath.) K.A. Grant & V.E. Grant (1960)
Pityrogramma pearcei (T. Moore) Domin (1928)
Pityrogramma perelegans Domin (1928)
Pityrogramma peruviana (Desv.) Maxon (1913)
Pityrogramma praestantissima Domin (1928)
Pityrogramma presliana Domin (1928)
Pityrogramma pulchella (Linden) Domin (1928)
Pityrogramma rupicola Pichi-Serm. (1972) publ. (1973)
Pityrogramma schaffneri (Fée) Weath. (1936)
Pityrogramma schizophylla (Bak.) Maxon (1922)
Pityrogramma subnivalis Domin (1929)
Pityrogramma sulphurea (Sw.) Maxon (1913)
Pityrogramma tartarea (Cav.) Maxon (1913)
Pityrogramma triangularis (Kaulf.) Maxon (1913)
Pityrogramma triangulata (Jenm.) Maxon (1913)
Pityrogramma trifoliata (L.) R. Tryon (1962)
Pityrogramma tripinnata Domin (1928)
Pityrogramma viscosa (Nutt. ex D.C. Eaton) Maxon (1913)
Pityrogramma williamsii Proctor (1965)

Bronnen, noten en/of referenties

(en) A.R. Smith, K. M. Pryer, E. Schuettpelz, P. Korall, H. Schneider, P.G. Wolf, 2006: A classification for extant ferns. Taxon. 55 (3), 2006, blz. 705–731. PDF; 424 KB
(en) Family Pteridaceae, genus Pityrogramma: world species list
(en) Flora of North America
(en) Tropicos