Pilvaren

soort uit het geslacht Pilularia
(Doorverwezen vanaf Pilularia globulifera)

De pilvaren (Pilularia globulifera) is een overblijvende plant die behoort tot de pilvarenfamilie (Marsileaceae) en die van nature voorkomt in Europa. In Nederland staat de plant op de Nederlandse Rode lijst van planten als zeldzaam en in aantal afnemend.

Pilvaren
IUCN-status: Niet bedreigd[1] (2016)
Pilvaren
Taxonomische indeling
Rijk:Plantae (Planten)
Stam:Embryophyta (Landplanten)
Clade:Tracheophyta
Clade:Euphyllophyta
Clade:Monilophyta
Klasse:Polypodiopsida
Orde:Salviniales
Familie:Marsileaceae (Pilvarenfamilie)
Geslacht:Pilularia
Soort
Pilularia globulifera
L. (1753)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Pilvaren op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie

Naamgeving en etymologie bewerken

  • Engels: Pillwort
  • Frans: Pilulaire, boulette d'eau
  • Duits: Gewöhnlicher Pillenfarn

De botanische naam Pilularia is afgeleid van het Latijnse 'pilula' (kleine bal), naar de vorm van de sporocarpen. De soortaanduiding globulifera is afkomstig van het Latijnse 'globulus' (kleine bol) en 'ferre' (dragen).

Kenmerken bewerken

 
Pilvaren met sporocarpen

De bladeren zijn tot 4-15 cm hoog, zijn draaddun, lichtgroen en lopen uit in een fijne punt. In de winter sterven deze gedeeltelijk af. De plant vormt ijle matten van onvruchtbare bladen. Van juli tot september worden de sporen gevormd in een bol/pilvormige sporocarp die aan de voet van de bladbundels ontspringt. De sporen zijn geelgrijs en later zwartachtig.

Habitat bewerken

De plant komt voor op plaatsen die in de zomer geheel of gedeeltelijk droogvallen op zand-en leemgronden, met name in sloten, vennen, afgravingen en karrensporen met water dat arm is aan fosfaat en carbonaat. De soort is gevoelig voor concurrentie en komt voornamelijk voor in soortarme begroeiingen.

Plantengemeenschap bewerken

De pilvaren is een kensoort voor de pilvaren-associatie (Pilularietum globuliferae).

Zie de categorie Pilularia globulifera van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.