Overleg:Zand

Bronnen

De belangrijkste bronnen waarop dit artikel zich baseert:

• The world in a grain of sand, door Rex R. Elliott
• Zandkorrels vinden nooit rust (Kennislink)
• Afkalving Nederlands strand (Kennislink)
• Natuurinformatie.nl over zand
• Arenophile: Forum voor zandverzamelaars
• Spreekwoorden.nl
• Alternatieven voor de zandzak, door R.A. van der Eijk
• Kustbescherming, Deltawerken.com
• Voorbeeld instructie blusmiddelen op Euronorm.net
• Gea-geologie.nl
• Dune tunes, op Newscientist.com
• Andere pagina's op Wikipedia (zowel nederlandstalig als engelstalig)

Renee1137 13 jun 2006 18:16 (CEST)

Zand eten

Hallo, heeft zand ook een ververwerkende werking??? Bedankt voor je hulp, Natasha Booth

Ik denk dat je het hebt over Geofagie, het eten van zand? Van sommige dieren is bekend dat ze soms zand eten, en er zijn ook mensen die dat doen. Zoals zwangere vrouwen, maar die eten wel meer vreemde dingen. Er stond laatst een artikel over in de Scientific American. Er zijn verschillende theorieën die er een verklaring voor pogen te geven. Zoutgebrek, ijzergebrek, braakmiddel, middel om de spijsvertering te helpen, en nog zo wat. Er zou eens een artikel over geschreven moeten worden. Zoiets als dit, maar dan totaal anders. Groet, W.D. Sparling (overleg) 21 okt 2012 20:41 (CEST)

1800

Er staat "In de jaren 1800 werd er voor het eerst serieus onderzoek verricht naar de herkomst en mineraalsamenstelling van zanden". Zijn dat de jaren 1810-1819 of gaat het om de 19e eeuw? Lijkt me handig dat daar een verwijzing komt. Ninane (overleg) 13 jun 2006 12:43 (CEST)

Verplaatst vanaf Wikipedia:Review

Op aanraden van Kroegbezoekers vraag ik hier, op Wikipedia:Review, jullie mening en onderbouwend commentaar ivm het artikel zand waarmee ik de afgelopen weekjes mee bezig ben geweest. Ik ben benieuwd wat jullie van het resultaat vinden! ps: Ik heb geen referenties geplaatst, omdat deze wel zeer talrijk waren, maar het gaat dus vooral om de andere 3 punten.Renee1137 13 jun 2006 12:37 (CEST)

Mooi, maar dekorte inleiding mocht wat uitgebreider. Niet iedereen heeft zin om het volledige artikel door te nemen, dus mss ook de toepassingen en oorsprong toe te voegen. Verder kan dat ook wat eenvoudiger, "geconsolideerd" is niet meteen een term die iedereen snapt. MADe

Idem voorganger en: Ik vindt het jammer dat er na die inleiding zo stuk leegte is. Links de inhoudsopgave en recht een aantal foto's En er tussenin een heleboel wit. Is et niey mogelijk de tekst al eerder in te laten komen. Of misschien wat minder foto's in het begin. Ze zijn prachtig maar fot's zijn naar mijn mening bedoeld als ondersteuning van de tekst en aangezien er nog geen tekst is, dan ook nog geen foto's - Quichot 13 jun 2006 13:38 (CEST)

Het is een mooi en uitgebreid artikel geworden, maar zou je er nog niet iets over stuifzand in willen opnemen? De foto's zou ik allemaal rechts plaatsen.Rasbak 13 jun 2006 13:51 (CEST)

Ik sluit me aan bij de bovenstaande commentaren (je kan eventueel je belangrijkste referenties vermelden). Evil berry 13 jun 2006 14:26 (CEST)

Ik heb lang getwijfeld over de lay-out van het eerste stuk; zonder de foto's rechts is het een nog groter stuk wit - maar jullie hebben gelijk, de foto's voegen qua inhoud niet veel toe. Het was zuiver om de lay-out, dit stond wel netjes. Het is natuurlijk ook een goed idee om de tekst eerder te laten beginnen, maar ik weet persoonlijk niet of dat kan. Ik weet niet of je de inhoudsopgave naar rechts kan verplaatsen en de tekst gewoon door laten lopen, bijvoorbeeld. Dan kom je trouwens wel meteen in de knoop met de eerste 2 volgende foto's. Verder; geconsolideerd is inderdaad geen bekend woord, vandaar dat ik de betekenis van niet-geconsolideerd er meteen achter heb gezet, tussen haakjes. Ik zal de inleiding wat langer proberen te maken, en wat referenties terugzoeken. Als jullie nog een idee hebben omtrent de lay-out van het beginstuk... Ik kan het niet echt verhelpen. Misschien staat het sowieso beter als ik de inleiding langer heb gemaakt.213.93.88.187 13 jun 2006 17:48 (CEST)

Liever teveel foto's dan te weinig is mijn mening. Foto's bevatten ook informatie. Desnoods kun je onderaan (of waar dan ook) een gallerij maken (zie bijv. het artikel w:en:Serbia onder het kopje Gallery hoe dat eruit komt te zien]]). Ninane (overleg) 13 jun 2006 18:10 (CEST)

Overigens is het mogelijk om de inhoudsopgave rechts (links ook, maar dat is minder mooi) van de tekst te plaatsen, wat ik toevallig ook op mijn overlegpagina heb gedaan. Ik denk alleen niet dat veel mensen dat leuk vinden, omdat je dan sterk afwijkt van wat gangbaar is op Wikipedia. Ninane (overleg) 13 jun 2006 18:14 (CEST)

De bronvermelding staat nu op de overlegpagina van zand! Renee1137 13 jun 2006 18:17 (CEST)

Fraai lemma! Mijn complimenten! Een enkele opmerking... Met name omdat je in het artikel zelf de deur opent naar zand in relatie tot kunst, vermaak, literatuur en filosofie en in dat kader al terecht verwijst naar zandkastelen, zandsculpturen, zandschilderingen e.d., moest ik onmiddellijk denken aan de concrete en visuele poëzie-acties van Robert Joseph (Wieseman)† en Pier van Dijk (die zowel apart alsook vaak samen optraden). Het toeval wil, dat met name Robert Joseph (destijds in het dagelijks leven hoofd van een basisschool te Duiven, Gelderland) naast dichter ook een fervent zandverzamelaar was en dat zand dan ook weer gebruikte in zijn visuele poëzie. Verschillende malen heb ik hem persoonlijk minieme hoeveelheden zand uit alle delen van de wereld (dat hij bewaarde in keurig gelabelde glazen potjes) zien mengen in een nieuw, leeg potje, hetgeen dan zelf ook weer gelabeld werd als "Zand van de Wereld", met plaats, datum en tijd van de performance, dat hij heftig schuddend voor de ogen van het verbaasde publiek in de lucht stak, onderwijl uitroepend "het zand van de wereld, het zand van de wereld!". Voor (veel) meer over deze en andere dichters, zie ook Aankondiging RUG van de promotie van Humprey Ottenhof op diens proefschrift "Concrete en visuele poëzie in Nederland en Vlaanderen"(donderdag 17 november 2005, 16.15 uur). Je vindt daar ook het telefoonnummer en emailadres van de promovendus.

Succes! Thor NL^{AMAZE ME} 13 jun 2006 18:42 (CEST)

O ja, en dan voor de afdeling Trivia wellicht nog dit: Op 31 maart 2006, tijdens de jubileum-uitzending ter gelegenheid van 25 jaar "Wetten Dass...?" op de Duitse televisiezender ZDF, werd de 29-jarige Daniel Helber uit Denkendorf uitgeroepen tot "Wettkönig" (wedkoning) omdat hij uitsluitend door middel van kijken en voelen de exacte plaats van herkomst kon noemen van een aantal zand-samples, die hem uit een totaal aantal van 250 willekeurig door presentator Thomas Gottschalk werden aangereikt. (Zie ook: ZDF pagina over deze weddenschap). Op de vraag hoe hij op juist deze weddenschap gekomen was, antwoordde de gelukkige winnaar: "Ich sammle schon seit vier Jahren Sand. Als ich an meinem 29. Geburtstag nach einem großen Grillfest im Studentenwohnheim frühmorgens über meine Sandsammlung gestolpert bin und dabei einiges verschüttet habe, kam mir der Gedanke, dass man die verschiedenen Sandarten auch unterscheiden könnte." Thor NL^{AMAZE ME} 13 jun 2006 19:41 (CEST)

organische samenstelling?

Bij de paragraaf over 'Biogeen Zand' staat dat het een 'organische samenstelling' heeft. Ik vermoed dat men 'organische oorsprong' bedoelt? Het bestaat wellicht voornamelijk uit calciumverbindingen, geen koolstofverbindingen? weerlicht 30 jul 2007 12:22 (CEST)

Wijziging, linkfixes.

@Renee1137,

Volgens mijn informatie ligt de Roer in Limburg en (als Rur) in Duitsland, zie Roer (rivier). Bij Roermond stroomt hij in de Maas, dus er is niets Brabants aan. Heb de tekst in die zin aangepast. Of doel je misschien op een Oostbrabantse rivier die je per ongeluk als Roer aangeduid hebt? Ik ken de streek zelf niet goed, dus ben niet volkomen zeker. Indien niet accoord, dan kun je beter hercorrigeren dan oude versie terugplaatsen, want ik heb elders in de tekst nog wat linkfixes gedaan.

Bertux 25 dec 2007 14:37 (CET)

Ik heb dit weer teruggedraaid en er een link naar de Roerdalslenk van gemaakt. De Roerdalslenk is een Nederlands geologisch begrip. De slenk is weliswaar naar de Roer genoemd maar ligt slechts gedeeltelijk in Limburg en voor een ander deel in Noord-Brabant. Zoals het er oorspronkelijk stond was het dus goed. Er is wel het nadeel dat er nog geen lema 'Roerdalslenk' bestaat, maar die zal wel (ooit) gemaakt moeten worden, daarvoor is deze structuur in de Nederlandse geologie te belangrijk. Overigens zie ik de toegevoegde waarde van deze opmerking hier niet, zoals ik trouwens ook met veel op deze pagina als geoloog grote moeite heb.Tom Meijer^OP 25 dec 2007 20:56 (CET)

@PaleoMal: Beetje vaag, kun je de hoofdlijnen van je bezwaren aangeven? Dan kan Renee1137 het artikel er beter mee maken. Hoewel leek, wil ik ook best iets doen, als ik niet te veel schade aanricht. (Sorry daarvoor nog). Details kun je makkelijk zelf aanpassen, lijkt me. Ik vond het een mooi artikel in elk geval. Help mee om het nog beter te maken!

Bertux 26 dec 2007 01:20 (CET)

Excuus voor de vaagheid. Het is inderdaad een mooi groot artikel. Zoals ik al zei, heb ik als geoloog, voor wie zand gewoon een gesteente is een wat andere (beperktere?) 'kijk' op zand. Ik vind veel trivialiteit op deze pagina en de geologisch getinte opmerkingen/allinea's maken me wat kriebelig. Ik heb wat moeite met de 'voorbeelden' van zand, ik zie de relevantie niet zo goed en er zijn honderden, zoniet duizenden andere voorbeelden te geven want zand is zo variabel als de plek waar het ligt en/of vandaan komt. Het is maar hoe je er naar kijkt. De Roerdalslenk opmerking was een ander voorbeeld van waar mijn kriebeligheid door veroorzaakt werd. Ik vind de passage weinig relevant en eigenlijk nergens op slaan als je bedenkt dat het overgrote deel van de Nederlandse en een groot deel van de Belgische ondergrond 'sowieso' uit zand bestaat. Ik zal af en toe proberen of ik een steentje kan bijdragen maar verwacht geen wonderen.Tom Meijer^OP 26 dec 2007 08:06 (CET)

papegaaivis

Dit vond ik in het lemma over de papegaaivis:

• Gedurende de dag fourageert de papegaaivis door grote happen uit het levende koraal te nemen, wat goed hoorbaar is voor duikers. De vermalen onverteerbare kalkskeletten zinken als fijn wit zand naar de bodem. Deze uitwerpselen dragen in belangrijke mate bij aan het ontstaan van tropische witte zandstranden.

Is dat echt waar, dat van die belangrijke bijdrage? Dan zou het mooi in de sectie /*Biogeen zand*/ kunnen. Ik wacht een weekje of iemand het doet of juist bezwaar maakt. Zo niet, dan knutsel ik het er wel tussen. Bertux 26 dec 2007 01:30 (CET)

Het is een bekend feit (al zou ik momenteel geen referenties kunnen opgeven) dat het Noordzeezand plaatselijk veel schelpfragmenten bevat. Veel daarvan wordt veroorzaakt doordat vooral vissen (platvis bv) schelpdieren eten en ze in hun maag vermalen om het schelpdier zelf te kunnen verteren. Op deze wijze schijnt vrij veel 'gruis' geproduceerd te worden. Ook andere dieren zoals krabben en in ondiep water ook vogels dragen hun steentje aan de fragmentatie van schelpen bij. Dicht bij de kust veroorzaakt golfwerking ook vergruizing van schelpen. Dit verschijnsel is dus niet alleen uit de tropen bekend. Wat van de afzonderlijke factoren de belangrijkste bijdrage aan de vergruizing levert zou ik niet weten maar vissen zijn zeker niet onbelangrijk.Tom Meijer^OP 26 dec 2007 08:15 (CET)

Gezien jouw opmerking, en in aanmerking genomen dat papegaaivis koraal niet als spijsverteringshulpje maar als hoofdvoedsel gebruikt, heb ik de aanvulling ingevoegd. - Bertux 9 jan 2008 08:04 (CET)

Ik begrijp je redenering totaal niet. Schelpdieren vormen het voedsel van vis-, vogel-, krabbensoorten, etc. Ze worden niet als spijsverteringshulpje gebruikt (hoewel het soms wel als bijkomend element voorkomt). Ik zie het verschil met de papaegaaivis niet, het is er ook gewoon niet. Het is weinig relevant of het een hoofdvoedsel is, of onderdeel van een (iets) breder menu. In beide gevallen wordt datgeen wat onverteerbaar is weer uitgepoept of anderszins niet gebruikt. In beide gevallen vormen die onverteerbare resten vervolgens een onderdeel van het sediment. Ik vind het overigens prima dat het erbij gezet is, maar de uitzondering om de papaegaaivis afzonderlijk te noemen, is onterecht. Tom Meijer^OP 9 jan 2008 18:01 (CET)

Ik had onvoldoende kennis van de materie om je opmerking goed te interpreteren. Ik dacht, zoals ik al aagaf, dat je bedoelde dat platvissen af en toe stukjes schelp gebruiken op de manier waarop kippen, ganzen en andere vogels en reptielen steentjes oppikken: om als maalsteen te dienen. Kippen houden sommige stenen levenslang in hun maag, dus je zult alleen bij uitzondering een "kippensteen" vinden. (Was per ongeluk niet ondertekend, nu alsnog: Bertux 10 jan 2008 13:41 (CET)

Vervolgens ging mijn redenering zo: als een platvis sporadisch een stukje schelp eet, zoals een kip een steen, en als dat leidt tot "vrij veel gruis" dan moeten papegaaivissen, die de hele dag aan het beitelen zijn, inderdaad wel complete stranden kunnen aanleggen. Bovendien impliceert mijn bron, hoewel dat er helaas niet duidelijk staat, dat die witte stranden nagenoeg uniform uit papegaaivissenpoep bestaan. Mijn kennis schiet hier tekort, maar ik vermoed bovendien dat schelpengruis op een geologische tijdschaal sneller vergaat dan de gemalen koraal van tropische witte zandstranden, en al daardoor een blijvender bijdrage levert.

Dat zijn dus de achtergronden van mijn edit. Zodra ik voldoende (liefst ook kwantitatieve) bronnen vind, zal ik met liefde een alinea wijden aan vissen- en krabbenzand. Ook de lemma's over platvissen moeten dan bijgewerkt worden, want over hun fourageergedrag is op Wikipedia amper iets te vinden, en zij moeten bij ontstentenis van een papagaaienbek toch andere morfologische aanpassingen hebben aan hun harde dieet. Mocht je bronnen paraat hebben, dan zou je me daar een groot plezier mee doen.

Voor het overige zou ik willen vragen om niet al te geïrriteerd te reageren op mensen uit andere disciplines. Wikipedia kan alleen bestaan als ook generalisten vanuit een brede, maar minder diepe kennis hun bijdrage leveren. Onbegrip begint vaak bij onhelderheid, daar hebben we allemaal last van.

> > Was per ongeluk niet ondertekend, nu alsnog: Bertux 10 jan 2008 13:41 (CET)

Beste B222,

Allereerst excuses voor het feit dat ik geïrriteerd overkwam. Het was beslist niet zo bedoeld maar ik kan mij wel voorstellen dat je dat zo aanvoelde.

Ik begrijp je redenering. Die is als je aannames juist zijn niet onlogisch.

Ik heb geen idee van de verschillen tussen oa de Papegaaivis die koraal en Noordzee dieren die schelpdieren eten. Ik wilde er slechts op wijzen dat dit verschijnsel niet uniek is. Er nog wat langer over nadenkend denk ik dat er nog iets mee zal spelen. Koraaleilanden zijn vaak voornamelijk biogeen opgebouwd, er komen geen klastische (dwz grind, zand etc.) sedimenten aan te pas, dat kan daar niet aangevoerd worden. Het enige klastische gesteente dat er afgezet zou kunnen worden is klei omdat dat uit colloide toestand uit zeewater kan uitvlokken. Koraaleilanden ontstaan echter op plekken waar het water zeer helder is vanwege de lichtbehoefte van koralen voor de fotosynthese van de algen waarmee zij in symbiose leven. Er zal daarom dus ook weinig klei in het zeewater aanwezig zijn. Het gevolg is dat sedimenten daar voornamelijk of geheel biogeen zijn. Ik heb weinig kennis van koraaleilenaden, dit is gewoon een redenering. Zanden op koraaleilanden zullen daarom bestaan uit door golfwerking verslagen afbraakproducten van koraal en door dieren gegeten koraal wat vermalen maar verder onverteerd het dier weer verlaat. Kennelijk levert de Papegaaivis daar een flinke bijdrage aan. In de Noordzee bestaat het sediment vooral uit klastisch zand, met kwarts als voornaamste mineraal. Het zand kan hier wel aangevoerd worden, het is eigenlijk allemaal rivierzand, tegenwoordig vooral afkomstig van de Rijn. Biogene kalkige afbraakproducten, zoals schelpfragmenten kunnen alleen hierdoor al nooit het grootste deel van het Noordzee sediment uitmaken. Hoe lang schelp(fragmenten) in zeezand aanwezig kan blijven weet ik niet, maar zodra het begraven raakt kan dat miljoenen jaren zijn. In de actieve bovenlaag, dat wil zeggen dat gedeelte van de zeebodem wat door golfwerking steeds wordt omgewerkt (normaal ongeveer tot ca. 10 meter waterdiepte, bij stormen dieper), zullen fragmenten van vooral dunnere soorten stteds kleiner worden. Er zal dan selectie ten gunste van dikkere schelpen optreden. Ook die kunnen het lang uithouden. Hoewel van een andere orde als miljoenen jaren, kunnen schelpen die gewoon op de Belgische en Nederlandse Noordzeestranden liggen tot duizenden jaren oud zijn. Het gaat daarbij om de bruin verkleurde soorten, vooral van de Halfgeknotte Strandschelp is dat bekend omdat er Koolstof-14 dateringen op verricht zijn.

Ik weet verder weinig van platvissen af. Het gaat ook niet alleen om platvissen maar ook om andere zeedieren. Ik weet ook niet welke dieren de grootste bijdrage aan schelpfragmentering leveren. Ik heb geen bronnen direct bij de hand. Ik zal wel op zoek gaan maar verwacht daar geen wonderen van.

Vriendelijke groet, Tom Meijer^OP 10 jan 2008 13:18 (CET)

Dat is al bijna een wiki! In elk geval wat vaktermen die ik bij latere zoektochten kan gebruiken. Wonderen doen we niet, alleen ons onvolmaakte best. Bedankt! Bertux 10 jan 2008 13:41 (CET)

Externe deskundige

Naar aanleiding van een discussie in de Kroeg heb ik voorgesteld om etalagepagina's door externe deskundigen te laten beoordelen. Voor deze exercitie heb ik aan de voormalige sedimentpetroloog van de (eveneens voormalige) (Nederlandse) Rijks Geologische Dienst gevraagd of hij bereid was het lemma zand vanuit zijn vakgebied te bekijken. Ik heb hem een email gestuurd met de volgende vragen:

Is de informatie die gegeven wordt juist, staan er inhoudelijke fouten in. Geeft de pagina een goed overzicht van het onderwerp, zijn er aspecten duidelijk onderbelicht Is de informatie enigszins evenwichtig gebracht Het gaat om een Nederlandstalige encyclopedie: voldoet de pagina aan Nederlandse/Vlaamse standaarden (eenheden, maten, standaarden, afspraken, etc.) Zijn taal en stijl voldoende (bedenk dat naast Nederlanders ook Vlamingen actief meewerken! Vlaamse constructies mogen dus ook)

Mijn verzoek aan hem werd op 30 januari 2008 verzonden. Het antwoord kwam op 7 februari 2008 bij mij binnen.

Hij heeft een eerste reactie gegeven met de mededeling dat hij nog wel meer commentaar heeft maar voorlopig geen tijd om dat te leveren. Wel gaf hij toestemming om zijn eerste bevindingen te plaatsen. Die volgt hieronder.

Hallo Tom, Ik heb eens gekeken naar de Wikipediapaginas over zand. Ziet er wel verzorgd uit. Je vroeg om opmerkingen of kritiek. Als je het zo doorleest, voel je, dat er van alles niet precies klopt. Het geheel is ook wat chaotisch. Om te beginnen: wat is zand? Je moet onderscheid maken tussen zand als mengsel van een breed scala aan korrelgroottes, en de zandfractie, die slechts een beperkt korrelgroottebereik omvat. In Nederland is vanouds gebruikelijk de fractie 63 tot 2000 micron. Daarbij werd op de RGD (zie ik nog steeds als standaard) de grens tussen grof en fijn zand op 210 micron gelegd. Middelzand is een term, die in Nederland niet gebruikelijk is (was). Zand is altijd een afzettingsgesteente. Klei is een mengsel van zand, silt en lutum --> lutum 0-2 micron; silt 2-63 micron; zand 63-200 micron; grind 2-64 mm. Het is natuurlijk goed, erop te wijzen, dat er verschillende classificatiemethoden bestaan, zowel wat de grenzen van de diverse fractiebegrippen betreft, als wat betreft mengsels. De classificatie van Wentworth wordt hier als enige vermeld. Afhankelijk van het dominante materiaal kan je spreken van klastisch zand (gebergtepuin) of van biogeen zand (bestaand uit b.v.stukjes kalkschaal. Het begrip "continentaal zand" wordt hier ietwat vreemd gebruikt. Ik spreek liever van op het land afgezet, in tegenstelling tot "marien zand", dat in zee is afgezet. Zand kan behalve door water en wind, ook door ijs en de zwaartekracht worden getransporteerd. De D50 van zand wordt alleen aan de zandfractie bepaald, niet aan het totale mengsel. Vreemd vind ik het gebruik van de term continentale graniet. Of een graniet op het land verweert, of in zee, het blijft een graniet. Ik laat het even hierbij. Ik hoop, dat het in je opvattingen past. Ik zal kijken of ik volgende week nog wat gelegenheid verder te reageren. Hartelijke groeten XXXX

Zoals ik hierboven al aangaf, heeft hij later te kennen gegeven voorlopig geen tijd voor verder commentaar te hebben. Hier zullen we het dus voor het moment mee moeten doen.

NB: RGD = (Nederlands voormalige) Rijks Geologische Dienst.

Als er naar aanleiding van dit commentaar vragen zijn, wil ik die als dat relevant is, aan de reviewer doorspelen.

Hierbij aan de auteurs van dit lemma de uitnodiging om iets met dit commentaar te doen. Vriendelijke groet, Tom Meijer^OP 18 feb 2008 21:34 (CET)

Wentworth

Als aanvulling op de review hierboven kan nog worden opgemerkt dat de classificatie van Wentworth in Nederland nauwelijks gebruikt wordt. De honderdduizenden beschrijvingen van grondboringen die zich in het archief van de geologische dienst bevinden zijn niet op grond van deze classificatie beschreven! De huidige norm is vastgelegd in NEN 5104.

Klopt--Tom Meijer _MOP 21 okt 2012 21:53 (CEST)

Externe links aangepast

Hallo medebewerkers,

Ik heb zojuist 1 externe link(s) gewijzigd op Zand. Neem even een moment om mijn bewerking te beoordelen. Als u nog vragen heeft of u de bot bepaalde links of pagina's wilt laten negeren, raadpleeg dan deze eenvoudige FaQ voor meer informatie. Ik heb de volgende wijzigingen aangebracht:

• Archief https://web.archive.org/web/20070928221134/http://www.spreekwoorden.nl/zand toegevoegd aan http://www.spreekwoorden.nl/zand
• sjabloon {{Dode link}} toegevoegd aan http://www.citg.tudelft.nl/live/binaries/4de0d195-5207-4e67-84bb-455c5403ae47/doc/2002VanderEijk.pdf

Zie de FAQ voor problemen met de bot of met het oplossen van URLs.

Groet.—InternetArchiveBot (Fouten melden) 6 okt 2017 06:02 (CEST)

Externe links aangepast

Hallo medebewerkers,

Ik heb zojuist 1 externe link(s) gewijzigd op Zand. Neem even een moment om mijn bewerking te beoordelen. Als u nog vragen heeft of u de bot bepaalde links of pagina's wilt laten negeren, raadpleeg dan deze eenvoudige FaQ voor meer informatie. Ik heb de volgende wijzigingen aangebracht:

• Archief https://web.archive.org/web/20151011163318/http://woordenboek.bouwgrondstoffen.info/ toegevoegd aan http://www.woordenboek.bouwgrondstoffen.info/

Zie de FAQ voor problemen met de bot of met het oplossen van URLs.

Groet.—InternetArchiveBot (Fouten melden) 13 okt 2017 15:09 (CEST)

Externe links aangepast

Hallo medebewerkers,

Ik heb zojuist 1 externe link(s) gewijzigd op Zand. Neem even een moment om mijn bewerking te beoordelen. Als u nog vragen heeft of u de bot bepaalde links of pagina's wilt laten negeren, raadpleeg dan deze eenvoudige FaQ voor meer informatie. Ik heb de volgende wijzigingen aangebracht:

• Archief https://web.archive.org/web/20130413234934/http://www.delfstoffenonline.nl/OverigeInformatie/Literatuur_en_links/Full_text/MJvdMetal_Grondsoorten_en_Delfstoffen_bij_Naam_(2eDruk,DWW+NITG,2003).pdf toegevoegd aan http://www.delfstoffenonline.nl/OverigeInformatie/Literatuur_en_links/Full_text/MJvdMetal_Grondsoorten_en_Delfstoffen_bij_Naam_%282eDruk,DWW+NITG,2003%29.pdf

Zie de FAQ voor problemen met de bot of met het oplossen van URLs.

Groet.—InternetArchiveBot (Fouten melden) 19 sep 2018 12:14 (CEST)