Overleg:Plurale tantum

Een plurale tantum is een woordgroep die de vormkenmerken van een meervoud heeft: deze definitie lijkt me niet correct. Los van de vraag of één woord ook een woordgroep is (waarom niet: "woord"?), de volgende "woordgroepen" zijn geen plurale tantum, maar voldoen wel aan deze definitie: vingers, ogen, handen. Fransvannes 5 mei 2004 15:59 (CEST)

Billen, Germanen, Turkvolkeren

Deze voorbeelden worden toegevoegd, verwijderd, weer toegevoegd, en dat begint op een bewerkingsoorlog te lijken. Ik zelf ben geen expert, maar deze drie lijken me toch duidelijk een enkelvoud te hebben. Ik weet wel dat geen enkele Germaan uit de oudheid zichzelf "Germaan" noemde, omdat het een verzamelterm is bedacht door etnografen en linguïsten. Maar "Germaan" in enkelvoud komt wel degelijk voor, zie Categorie:Germaan, waar het de betekenis "Germaans persoon" heeft. "Indo-Germanen", misschien is dat wel een bruikbaar voorbeeld van p.t., hoewel ook dat woord in ev. voorkomt op het net. Wat "Turkvolkeren" betreft: onze eigen Wikipedia maakt daar per redirect "Turkse volkeren" van. Dan "billen" met die toevoeging "dus inclusief de aars": dat geloof ik niet zo. "Als je niet ophoudt met dreinen krijg je een pak voor je billen (dus inclusief de aars)". Gaat niet werken. Groet, W.D. Sparling (overleg) 11 mrt 2012 01:24 (CET)

Onkosten

Zijn jullie zeker dat dit een plurale tantum is? In de bedrijfswereld gebruikt men onder andere "type onkost" (bv. telefoonkosten, lunchkosten, reis- en verblijfkosten). Of Google geeft meer dan zesduizend hits voor "onkost". Als ik deze googleresultaten lees, dan vind ik het enkelvoud meestal niet fout klinken. – De voorgaande bijdrage werd geplaatst door Vrachtschip (overleg · bijdragen) 21 mrt 2012 23:22‎ (CET)

Ik persoonlijk vind "onkost" wel fout klinken en Van Dale en de Nederlandse Taalunie blijkbaar ook. --ErikvanB (overleg) 22 mrt 2012 00:06 (CET)

Glia

Glia is wel degelijk p.t.: "Glia is plural — there is no singular," Fields says. "We have 'neuron' but we don't have 'glion'". Douglas Fields is neurowetenschapper, hij zal het wel weten. W.D. Sparling (overleg) 6 mei 2013 14:14 (CEST)

Beste W.D. Sparling. Dat Douglas Field neurowetenschapper is, betekent nog niet dat hij ook het Oudgrieks goed beheerst en verder kijkt dan zijn eigen Engelstalige vakgebied. Hieronder staan een aantal citaten uit werken, waarmee ik aantoon dat glia een vrouwelijk zelfstandig naamwoord in het enkelvoud is.

1. Van Everdingen en Van den Eerenbeemt (2012). Pinkhof Geneeskundig woordenboek. '<G. lijm; 'de glia' (is enkelvoudsvorm)' [Duidelijker kan niet.]

2. Liddell en Scott (1940). A Greek-English Lexicon. 'γλία , ἡ,' [Dus met een vrouwelijk lidwoord, enkelvoud. Het Oudgrieks ziet het dus ook als enkelvoud, zie [1] ]

3. Leonhardt et al. (1980). Neuroglia I. 'die ependymatische Neuroglia' [Als het meervoud was, dan was het adiectivum ependymatischeN geweest], 'die sekundäre Glia' [als..., dan sekundäreN]. 'Wie ist die Neuroglia' [ist is enkelvoud], 'Wie verhält sich die Neuroglia' [verhält is enkelvoud].

4. Nomina Histologica (1983). 'Membrana limitans gliae perivascularis' [gliae is een vrouwelijke genitivus. Als het een neutrum in de pluralis was geweest, dan had er gliorum moeten staan. Maar dat is nu niet zo.], 'Membrana limitans gliae periventricularis'.

Ik neem aan dat dit genoeg bewijs is om het woord glia weer te verwijderen. Met vriendelijke groeten, Wimpus (overleg) 7 mei 2013 18:02 (CEST)

Meer dan genoeg. Zal er verder vanaf blijven. Groet, W.D. Sparling (overleg) 8 mei 2013 12:28 (CEST)

Toch vind ik alleen het eerste citaat echt relevant. Je kunt moeilijk vanuit andere talen concluderen over het juiste gebruik van een term in het Nederlands. Marrakech (overleg) 8 mei 2013 16:10 (CEST)

Wellicht dat ik nog wel andere Nederlandse werken erbij kan pakken om het geslacht en meervoud/enkelvoud te bepalen. Probleem blijft echter dat er wellicht ook tal van werken zijn waarin glia wellicht als meervoud wordt gezien. Wat dan altijd de vraag is of het een weloverwogen keuze of ontwetendheid is. Ik ben tot nu toe zelf genoeg overtuigd. Maar als u andere werken kan aanhalen, waarbij we het gevoel hebben dat het weloverwogen is, dan kunnen we verder discussiëren. Let wel: zowel Van Dale als het Groene Boekje hebben nog weleens moeite met geneeskundige namen en maken er qua genus nog weleens een puinhoop van. Met vriendelijke groeten, Wimpus (overleg) 8 mei 2013 16:59 (CEST)

panty's/panties

Volgens mij is "panty" gewoon een enkelvoud en betekent het een broekje met nylonkousen eraan, heel iets anders dan het Engels "panties" (een plurale tantum) dat slipje (vrouwenonderbroek) betekent, vgl "trousers". DrJos (overleg) 17 mrt 2014 16:38 (CET)

Je hebt gelijk. Ik heb het voorbeeld verwijderd. Marrakech (overleg) 17 mrt 2014 17:48 (CET)

Data (gegevens)

Er staat dat "zowel in het Engels als in het Nederlands" het woord 'data' in de zin van gegevens nog als meervoud wordt onderkend. Mij is echter bekend dat in het Engels data in de informaticacontext als enkelvoud wordt behandeld. Bijvoorbeeld: "The data is being loaded." De Engelse Wiki van Data (word) lijkt dit te bevestigen. MCEmperor (overleg) 28 feb 2018 11:06 (CET)

Er staat ook 'door sommige taalgebruikers', en met die nuance klopt het zonder meer. De informatica is niet de enige context waarin het woord voorkomt. Zie ook Merriam-Webster, onder het kopje "Is data singular or plural?". Paul B (overleg) 28 feb 2018 11:10 (CET)

Taliban

Taliban is, ook volgens de Woordenlijst, het meervoud van talib. Dus m.i. geen plurale tantum. 2001:1C06:18CA:A900:6923:12CB:D69A:AB4A 11 okt 2019 14:42 (CEST)

Dank voor het opmerken. Ik heb het verwijderd. Sint Aldegonde (overleg) 11 okt 2019 14:47 (CEST)

Pokken

Anders dan bij mazelen bestaat van pokken ook het enkelvoud. 2001:1C06:18CA:A900:6923:12CB:D69A:AB4A 11 okt 2019 14:50 (CEST)

Wat/watten

Het is in het ziekenhuis vrij gebruikelijk om "een steriele wat" te gebruiken, dus wel een enkelvoud van "watten" DrJos (overleg) 21 jul 2022 12:08 (CEST)

In gangbaar Nederlands is "watten" een zelfstandig naamwoord dat vooral als stofnaam wordt gebruikt; in die betekenis bestaat er geen enkelvoud. Daarnaast is er het woord "watje" voor een stuk watten, net zoals het "biertje" voor een glas bier. In die laatste betekenis wordt in ziekenhuizen kennelijk weer "wat" teruggevormd, maar ik vermoed dat het in die betekenis niet als enkelvoud van "watten" als stofnaam wordt gebruikt. Deze hypothese is te testen met zinnen van het type "Het filter is gemaakt uit wat en actieve koolstof". Dit laat meteen zien waarom het ontstaan dit enkelvoud niet voor de hand ligt: verwarring met het voornaamwoord "wat". MarcoSwart (overleg) 21 jul 2022 14:04 (CEST)