Onychodontiformes

orde uit de klasse kwastvinnigen

De Onychodontiformes[1] zijn een orde van de kwastvinnigen uit het Devoon. Hoewel deze vissen tot de kwastvinnigen behoorden, misten ze de voor die groep karakteristieke gespierde vinlobben. Het is mogelijk dat deze dieren geen systematische groep (taxon) zijn, maar een parafyletische groep basale kwastvinnigen.

Onychodontiformes
Status: Uitgestorven, als fossiel bekend
Fossiel voorkomen: Devoon
Onychodontiformes
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (dieren)
Stam:Chordata (chordadieren)
Superklasse:Osteichthyes (beenvissen)
Klasse:Sarcopterygii (kwastvinnigen)
Orde
Onychodontiformes
Andrews, 1973
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Onychodontiformes op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie

De Onychodontiformes waren voor het eerst bekend van kleine vormen zoals Strunius uit Duitsland, evenals schedelfragmenten, kaken en enkele botten van Onychodus. Complete exemplaren van Onychodus, tot twee meter lang, werden later ontdekt in de Gogo-formatie van West-Australië.

Kenmerkend voor de Onychodontiformes waren de grote hoektanden in het voorste deel van de onderkaak, evenals een zeer beweeglijke schedel, waardoor de vissen waarschijnlijk zeer grote prooien in hun geheel konden doorslikken. Een gedeeltelijk bewaard gebleven schedel van Onychodus uit de Gogo-formatie bevat in het keelgebied de botten van een kleine placoderm, ongeveer dertig centimeter lang, die eerst met de staart werd ingeslikt.

De bovenkaak (maxilla) van de Onychodontiformes lijkt op die van de straalvinnige vis.

Fylogenie bewerken

Het volgende cladogram is een bewerking van Mondéjar-Fernández (2020). De studie herstelde Onychodontiformes als een parafyletische groep, die in groen wordt weergegeven:

Kroon-Sarcopterygii


Styloichthys


Rhipidistia

Dipnomorpha



Tetrapodomorpha






Bukkanodus




Selenodus






Grossius



Onychodus





Qingmenodus



Strunius




Actinistia

Euporosteus



Gavinia



Miguashaia




Diplocercides



Latimeria