VDL NedCar
VDL Nedcar is de enige autoproducent van seriemodellen in Nederland. Het bedrijf is gevestigd in Born in de gemeente Sittard-Geleen en is sterk geautomatiseerd. In het verleden dreigde meermaals sluiting van het bedrijf en verplaatsing van de productie naar Centraal- of Oost-Europa. Sinds de tweede helft van 2014 worden er in opdracht van BMW MINI’s gemaakt en sinds augustus 2017 wordt er ook de BMW X1 geproduceerd. In augustus 2017 telde VDL Nedcar ruim 6000 medewerkers.[1] Het voortbestaan van de fabriek staat of valt met extra opdrachten van BMW en van een tweede opdrachtgever naast BMW.
LocatieBewerken
VDL Nedcar in Born is gevestigd in Limburg, een provincie in het zuiden van Nederland. VDL Nedcar heeft toegang tot infrastructuur via de weg (A2/N276/N297), het spoor (spoorlijn Sittard - Born) en het water (Julianakanaal), met directe verbindingen naar de belangrijkste Europese havens, zoals Rotterdam, Zeebrugge, Antwerpen en Hamburg. In de buurt van de fabriek vindt u een binnenvaartterminal en een spoorterminal, ondersteund door luchthavens zoals Maastricht/Aachen, Amsterdam, Eindhoven, Brussel, Keulen en Düsseldorf.
In 2019 hebben VDL Nedcar en de provincie Limburg een overeenkomst getekend over de verkoop van grond rondom de fabriek. Hiermee wordt het totale terrein vergroot tot ongeveer 1.500.000 vierkante meter.
De mogelijkheden van de huidige fabriek zijn voldoende om ongeveer 230.000 eenheden per jaar te leveren in een tweeploegenopstelling. Medio 2021 zal naar verwachting het vergunningstraject voor nog eens 59 hectare automotive uitbreiding tot een totaal geaccumuleerd volume van 400.000 auto's per jaar zijn afgerond. Zo kan een tweede productielijn gemaakt worden naast de bestaande. Dit geeft VDL Nedcar de mogelijkheid om haar activiteiten af te stemmen op de behoefte van haar klant(en).
In februari 2022 is hiervoor een oud bos - het Sterrebos - gekapt, ondanks veel protest van buurtbewoners en milieu-activisten. Ook was er bezwaar gemaakt tegen de kap door onder andere Stichting de Groene Sporenwolf, na overleg en extra compensatie is het bezwaar ingetrokken.
GeschiedenisBewerken
DAF opende in 1967 een personenwagenfabriek in Born, aangezien er in de hoofdvestiging te Eindhoven te weinig productiecapaciteit bestond. De oprichting maakte deel uit van de inspanningen om het verlies aan werkgelegenheid ten gevolge van de mijnsluiting in Limburg te compenseren. De Staatsmijnen namen een minderheidsbelang in de fabriek. Aangezien DAF te klein was om zelfstandig nieuwe modellen te ontwikkelen werd een partner gezocht. Dit werd Volvo. Deze nam in 1972 een belang van 1/3 van de aandelen. In 1975 had Volvo een meerderheidsbelang verworven en ging de autofabriek verder als Volvo Car B.V.. Om de fabriek rendabel te houden, moesten er méér auto's geproduceerd worden dan het maximale aantal van 120.000 per jaar dat Volvo kon afnemen. Daartoe werd een nieuwe partner gezocht en dit werd Mitsubishi. De nieuwe joint venture zou NedCar gaan heten.
NedCar werd in 1991 als joint venture opgericht door Mitsubishi Motors Corporation, Volvo AB en de Nederlandse Staat. In 1999 droeg de Nederlandse Staat zijn aandelen over aan Mitsubishi en Volvo, waarmee NedCar een zelfstandig bedrijf werd. Er werden toen 262.196 auto's per jaar geproduceerd, wat het hoogste aantal ooit zou worden. Mitsubishi kocht Volvo twee jaar later uit en werd daarmee 100% eigenaar van NedCar. De ontwerpafdeling in Helmond, waar de in Born geproduceerde modellen waren ontwikkeld was een zelfstandig bedrijf onder de naam NedCar Product Design & Engineering. In 2000 werd deze afgesplitst van het moederbedrijf en ging men verder onder de naam PDE Automotive BV. Deze BV werd in 2001 verkocht aan Benteler, een toeleverancier voor de auto-industrie. Vanaf 2004 produceerde NedCar voor DaimlerChrysler de Smart ForFour, in hetzelfde jaar werd de productie van de Volvo-modellen verplaatst naar Gent.
NedCar werd in feite een zelfstandige autofabrikant die op een bepaald chassis diverse merken en typen in opdracht kon bouwen. Dit alles gelijktijdig, op dezelfde productielijn. Just-in-time en lean production werden daarbij bepalende factoren. Motoren werden geleverd door Renault. Van de werknemers werd het uiterste aan flexibiliteit verlangd. Onzekerheid omtrent de toekomst van het bedrijf bleef de werknemers vergezellen.
In december 2010 werd bekendgemaakt dat de opvolger van de Colt niet bij NedCar zou worden geproduceerd. Dit bracht nieuwe onzekerheid voor de werknemers. Gevreesd werd dat de fabriek slechts als schroevendraaierfabriek (eindmontage van assemblagepakketten) zou gaan fungeren, of misschien zelfs in haar voortbestaan zou worden bedreigd. De toeleveranciers hadden ondertussen hun afhankelijkheid van NedCar reeds teruggebracht door zich te richten op de nabije Duitse markt.
Mitsubishi staakt autoproductie bij NedCarBewerken
Begin februari 2012 liet aandeelhouder Mitsubishi Motors Corporation weten dat vanaf 2013 NedCar geen nieuwe modellen meer zou produceren. Dit bericht kwam niet geheel onverwacht. In december 2010 had Mitsubishi al laten weten de productie van de Colt en de Outlander eind 2012 te zullen stoppen. Een onderzoek naar mogelijkheden om de productie vanaf 2013 toch voort te zetten werd zonder succes afgerond. NedCar zelf zou, met de steun van Mitsubishi, verder zoeken naar nieuwe opdrachtgevers opdat de fabriek kan blijven voortbestaan.[2] Bij NedCar werken circa 1.500 mensen.
In februari 2012, tijdens een bezoek van minister Verhagen aan Japan en Mitsubishi, had de autofabrikant toegezegd mee te zoeken naar een kandidaat om de fabriek over te nemen. Mitsubishi had de harde toezegging gedaan dat in geval een overname niet succesvol zou worden afgerond het sociaal plan volledig zou worden uitgevoerd. De minister sloot uit dat de Nederlandse overheid zelf NedCar zou overnemen. Wel bestonden er mogelijkheden om overheidssubsidies te verstrekken aan een overnamekandidaat omdat de fabriek in een door de Europese Commissie aangewezen steunregio ligt.[3]
Begin maart 2012 liet het Zwitserse bedrijf Q-PM weten dat het NedCar van Mitsubishi wilde overnemen. Q-PM zou in de fabriek wankelmotoren willen produceren.[4] Daarnaast toonde Nissan interesse in een gedeeltelijke overname. NedCar zou dan onderdelen moeten gaan produceren.[5]
NedCar gaat voor BMW producerenBewerken
Begin juli 2012 werd bekendgemaakt dat de Eindhovense VDL Groep het bedrijf NedCar wil overnemen. Tevens werd bekend dat NedCar vanaf de tweede helft van 2014 BMW MINI’s gaat bouwen.[6] Op 1 oktober 2012 was de overname van NedCar door de VDL Groep afgerond. De effectieve overdracht van de aandelen van Mitsubishi naar VDL vond plaats op 14 december 2012.[7] Vanaf 1 januari 2013 is het bedrijf verdergegaan onder de naam VDL Nedcar.
Tussen het staken van de productie voor Mitsubishi en de opstart voor BMW liggen circa 1,5 jaar. NedCar vroeg collectief ontslag aan voor alle 1500 werknemers, maar zij kregen een baan- en terugkeergarantie bij de productiestart van de Mini. De nieuwe productielijnen vergde een investering van € 200 miljoen. BMW zal jaarlijks 60.000 tot 90.000 Mini’s laten produceren tot het jaar 2020. NedCar blijft op zoek naar andere opdrachtgevers om niet afhankelijk te zijn van één klant. VDL verwacht dat NedCar tot medio 2017 meer Mini’s gaat produceren dan de fabriek in de afgelopen jaren heeft gerealiseerd. Op basis van deze verwachting zal VDL Nedcar vanaf 2015 meer dan 500 werknemers nodig hebben boven de huidige 1500 medewerkers.[8]
Na 18 maanden ombouwen werd op 17 juli 2014 de vernieuwde fabriek van VDL Nedcar officieel geopend door koning Willem-Alexander.[9] De assemblagefabriek heeft een capaciteit voor circa 200.000 auto's per jaar, op basis van tweeploegendiensten.[9] In 2014 zijn er bij VDL Nedcar 29.196 auto’s geproduceerd en kwam de omzet uit op € 775 miljoen, een forse stijging ten opzichte van 2013 toen de omzet € 120 miljoen was.[10]
In november 2015 is bij VDL Nedcar de productie van de Mini Cabrio van start gegaan.[11] Deze fabriek is de enige ter wereld waar dit model wordt gemaakt. BMW geeft hiermee aan dat het vertrouwen heeft in de Nederlandse productiefaciliteit.[11]
In oktober 2016 werd bekend dat VDL Nedcar de Mini Countryman gaat produceren.[12] De komst van de Mini Countryman leidt tot werkgelegenheid voor ongeveer 1200 medewerkers en de fabriek zal hierdoor nog in 2016 omschakelen naar een tweeploegendienst.[12] Verder is met BMW afgesproken dat in de toekomst ook een Plug-in Hybrid Electric Vehicle (PHEV) versie van dit model in Born zal worden gebouwd. Voor de onderneming is dit de eerste keer dat ze een hybride auto gaan maken.[12]
Eind januari 2017 maakte BMW bekend dat de BMW X1 vanaf medio 2017 zal worden geproduceerd in Born. De huidige fabriek in Regensburg kan de vraag naar de kleine SUV niet meer aan. VDL Nedcar verwacht een groei van ruim 800 extra arbeidsplaatsen, bovenop de 4200 die er tot dan toe zijn.[13]
In februari 2019 werd bekend dat VDL Nedcar 38 hectare grond heeft gekocht van de provincie Limburg.[14] De capaciteit wordt uitgebreid en de eerste auto’s kunnen in 2023 of 2024 uit de nieuwe fabriek rollen. Na de uitbreiding kunnen zo'n 400.000 auto's per jaar worden, de capaciteit is nu maximaal 240.000 stuks.[14] De uitbreidingsplannen sluiten aan bij de zoektocht naar een tweede opdrachtgever, naast BMW.[14]
In november 2019 werd bekend dat VDL Nedcar een contract heeft gesloten voor de productie van één BMW-model dat wordt geïntroduceerd in 2023.[15] Gegeven een levensduur van een automodel van gemiddeld zeven jaar, is er voor de fabriek zekerheid tot 2030. Er zijn gesprekken gaande over vergelijkbare overeenkomsten voor andere BMW-modellen.
Na de uitbraak van de coronapandemie is de fabriek gesloten. De productie lag zes weken stil en sinds 6 mei 2020 is de fabriek deels weer opengegaan.[16] Er wordt gestart met één productiedienst en deze zal nog niet volwaardig draaien. Na een week komt de tweede ploeg erbij. Als alles volgens plan verloopt zal de fabriek vanaf 18 mei normaal draaien en de productie afhankelijk zijn van de vraag naar de auto's.[16]
In juni 2020 werd bekend dat BMW af wil van het contract.[17] BMW is verplicht tot en met 2022 auto's af te nemen en voor de BMW X1 loopt het contract tot 2030. De Europese autoverkoop is sinds de coronacrisis gehalveerd en BMW heeft geen externe leveranciers meer nodig om aan de lagere vraag te voldoen.[17] In oktober viel het besluit van BMW om daadwerkelijk de productie van auto's bij VDL Nedcar te staken.[18] De productie wordt gestaakt op 1 november 2023, maar in juli 2022 werd dit verdaagd naar 1 maart 2024.[19] BMW gaat de productie van voertuigen vanaf dat moment volledig onderbrengen bij eigen fabrieken. VDL Nedcar is op zoek naar andere opdrachtgevers om de capaciteit te vullen en de ongeveer 5000 medewerkers aan het werk te houden.[18]
In de onderstaande tabel staat de jaarproductie van MINI's door VDL Nedcar:
| Jaar[20] | Jaarproductie | Productie cumulatief |
|---|---|---|
| 2014 | 19.196 | 19.196 |
| 2015 | 57.019 | 76.215 |
| 2016 | 87.609 | 163.824 |
| 2017 | 168.969 | 332.793 |
| 2018 | 211.660 | 544.453 |
| 2019 | 174.097 | 718.550 |
| 2020 | 125.666 | 844.216 |
| 2021 | 105.214 | 949.430 |
VDL NedCar zoekt naar nieuwe klantenBewerken
Vanaf 2022 zou VDL NedCar elektrische auto's gaan produceren voor het nieuwe Amerikaanse merk Canoo. Het voorlopige contract loopt minstens tot 2028. Het gaat om de minibus Lifestyle Vehicle. De productie zou aanvangen in het 4e kwartaal van 2022 met 1000 exemplaren, in 2023 zou het gaan om 15000 minibusjes.[21] In november 2021 gaf topman van Canoo Tony Aquila echter tijdens een financiële presentatie aan dat het bedrijf bij voorkeur zou gaan produceren in thuisland VS. VDL Nedcar zou alleen een back-up geweest zijn voor deze plannen. Uit documenten die Canoo bij de Amerikaanse beurs heeft ingediend, blijkt dat het bedrijf de productie in Born niet meer als optie beschouwt.[22]
Samenwerking met Rivian
In december 2021 volgde het bericht dat VDL Nedcar in bespreking is met een andere Amerikaanse bouwer van elektrische auto's: Rivian. VDL Nedcar heeft haar personeel officieel geïnformeerd over deze gesprekken, bleek uit een brief van een Limburgse gedeputeerde aan Provinciale Staten. De kap van het Sterrebos zou essentieel zijn voor het slagen van deze besprekingen.[23] In begin 2022 is ondanks grote kritiek van demostranten en een bezetting van het bos het Sterrebos gekapt.[24]
ProductenBewerken
In het verleden werden in Born een aantal modellen van Volvo en Mitsubishi gemaakt, waaronder de 66, 340 serie, 4-serie, S40 en V40, en de Mitsubishi Carisma. In 1995 presenteerde NedCar een eigen prototype, de Access. Het was een prototype van een vijfdeurs gezinsauto. Vanaf 1998 werd de Mitsubishi Space Star geproduceerd.
Tot 2006 werd voor Smart de ForFour gemaakt. In 2007 produceerde NedCar voor Mitsubishi verschillende uitvoeringen van de Mitsubishi Colt.
Op 18 september 2007 werd bekendgemaakt dat Mitsubishi in 2008 de productie van de Outlander voor Europa verplaatst naar Nedcar.[25] Het zou gaan om 20.000 exemplaren te bouwen in 2008. De productie van de Outlander zou in Born blijven tot het model uit productie zou worden genomen. De Outlander was in Europa een goedverkocht model, en Mitsubishi wilde aan de stijgende vraag blijven voldoen. Met ingang van januari 2009 werd ook de productie van de Peugeot 4007 en de Citroën C-Crosser SUV's voor de Europese markt verplaatst van de Japanse productielocatie Mizushima naar Nedcar. De productie voor types bestemd voor buiten Europa werd verplaatst naar de Nagoya-fabriek in Okazaki.[26] Door de economische crisis werd dat besluit terug gedraaid. Er is nooit een Peugeot of een Citroën van de band gerold bij NedCar. Op vrijdag 16 november 2012 rolde de laatste auto van de productieband, een Mitusbishi Colt.
Na een ombouwperiode van 18 maanden ging VDL Nedcar vanaf 17 juli 2014 BMW Mini's produceren.
Sinds 1967 zijn er bij Nedcar in totaal 4,76 miljoen personenwagen gebouwd, waarvan 2,1 miljoen Volvo's en ruim 1,1 miljoen Mitsubishi's. Hieronder volgt een overzicht van de productie naar model en bouwjaren:[27]
| Productie periode | Merk en model | Geproduceerde aantallen |
|---|---|---|
| 1967-1974 | DAF 33 | 76.339 |
| 1967-1976 | DAF 44/46 | 178.593 |
| 1968-1972 | DAF 55 | 164.231 |
| 1972-1981 | DAF 66 / Volvo 66 | 252.164 |
| 1976-1991 | Volvo 300-serie | 1.100.000 |
| 1985-1996 | Volvo 400-serie | 689.315 |
| 1995-2003 | Mitsubishi Carisma | 391.345 |
| 1995-2004 | Volvo S40 / V40 | 1.000.000 |
| 1998-2004 | Mitsubishi Space Star | 268.089 |
| 2004-2006 | Smart ForFour | 132.706 |
| 2004-2012 | Mitsubishi Colt | 419.174[28] |
| 2008-2012 | Mitsubishi Outlander | 59.667 |
| 2014-heden | Mini Hatch | Lopend model |
| 2015-heden | Mini Cabrio | Lopend model |
| 2016-heden | Mini Countryman | Lopend model |
| 2017-2022 | BMW X1 | productie gestopt 2022 |
Problemen in 2006Bewerken
Op vrijdag 31 maart 2006 zou Mitsubishi bekendmaken of het na 2010 nog auto's zou produceren in Born. Maar de bekendmaking bleef uit, met het gevolg dat onder de werknemers van NedCar grote arbeidsonrust ontstond. Vanaf die datum werd er topoverleg gehouden tussen vakbonden, Mitsubishi, de ondernemingsraad en de Raad van Commissarissen van het automobielbedrijf. Dit alles gebeurde tegen de achtergrond van de afkondiging van een productiestop van de Smart ForFour die ook bij NedCar werd geproduceerd. Volgens de werknemers moesten ze het nieuws "uit de krant" vernemen. Het nieuws werd pas op zaterdag 25 maart 2006 door het concern naar buiten gebracht. De werknemers hoorden officieel van deze productiestop de maandag daarop via een nieuwsbrief. Het stoppen van de Smart zou voor NedCar betekenen dat er honderden banen zouden verdwijnen.
Een werknemer van NedCar riep via de televisie op om massaal naar NedCar te komen om te demonstreren voor het behoud van de werkgelegenheid. Op zondag 2 april 2006 kwamen ongeveer tweehonderd medewerkers voor de poort van NedCar bijeen om te demonstreren.[29] Er werd openlijk gevreesd voor de banen van 3000 werknemers, en de landelijke politiek werd gevraagd - in de persoon van minister Brinkhorst van Economische Zaken - om in te grijpen en te zorgen voor het behoud van de werkgelegenheid. Sluiting van NedCar zou een ramp betekenen voor de economie van de provincie Limburg, die sinds de sluiting van de mijnen in de jaren zestig van de 20e eeuw erg veel geïnvesteerd heeft om nieuwe economische trekpaarden naar de regio te krijgen.
TijdslijnBewerken
| Datum | Samenvatting |
|---|---|
| 25 maart 2006 | DaimlerChrysler maakt bekend te stoppen met de productie van de Smart ForFour |
| 27 maart 2006 | De directie van NedCar heeft zijn excuses aan de medewerkers aangeboden over de plotselinge aankondiging van DaimlerChrysler om te stoppen met de productie van de Smart ForFour. |
| 31 maart 2006 | Arbeidsonrust omdat Mitsubishi niet bekendmaakt door te gaan met productie in 2010 |
| 2 april 2006 | Ongeveer 200 medewerkers van NedCar komen op zondagmiddag bijeen bij de poort van het bedrijf. Ze bespreken de situatie onderling en met leden van de ondernemingsraad. |
| 3 april 2006 | De directie legt de productie voor maandag stil en stuurt de werknemers naar huis. Mitsubishi maakt bekend 1000 banen bij Nedcar te willen schrappen. |
| 4 april 2006 | De vakbonden stellen de directie een ultimatum. Bij de onderhandelingen op 11 april met eigenaar Mitsubishi moet de directie onder meer handhaving van de huidige werkgelegenheid eisen. |
| 6 april 2006 | Mitsubishi gaat 22 extra vrachtwagens naar NedCar sturen om daar alle geproduceerde Colts weg te halen. |
| 11 april 2006 | De Raad van Commissarissen buigt zich samen met de eigenaar Mitsubishi over de toekomst van NedCar. |
| 12 april 2006 | Werknemers van NedCar zijn ontevreden omdat de vakbonden stakingsacties hebben afgeblazen. |
| 13 april 2006 | Ongeveer 1400 medewerkers van NedCar protesteren op het Malieveld in Den Haag. |
| 17 april 2006 | Topman Osamu Masuko van Mitsubishi Motors Corporation blijft bij het snijden in het personeelsbestand bij NedCar, blijkt na afloop van een gesprek met premier Balkenende. |
| 18 april 2006 | Osamu Masuko komt praten bij NedCar om zijn betrokkenheid te tonen bij de autofabriek en de medewerkers. Benadrukt wordt dat er geen "valse hoop" gecreëerd moet worden. |
| 21 april 2006 | Start van een 24-uursstaking. |
| 22 april 2006 | Premier Jan Peter Balkenende bezoekt directie en vakbonden. |
| 24 april 2006 | De productie bij NedCar is weer op gang . |
| 26 april 2006 | Het personeel van NedCar stemt in met akkoord. Daarmee zijn verdere stakingen bij NedCar van de baan. |
Externe linkBewerken
Bronnen, noten en/of referenties
|