Natriumcyanide

chemische verbinding

Natriumcyanide is het natriumzout van blauwzuur met de typische geur van bittere amandelen. De stof komt voor als witte, in water en ethanol oplosbare kristallen. Het wordt, net als kaliumcyanide, gebruikt bij de extractie en opwerking van goud of zilver uit ertsen (cyanideproces), hittebehandeling van metalen, galvanisering, bij verschillende syntheses in de organische chemie en bij de productie van bepaalde insecticiden.

Natriumcyanide
Algemeen
Molecuulformule NaCN
IUPAC-naam natriumcyanide
Molmassa 49,01 g/mol
CAS-nummer 143-33-9
Wikidata Q410185
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen
ToxischMilieugevaarlijk
Gevaar
H-zinnen H300 - H310 - H330 - H410
EUH-zinnen geen
P-zinnen P260 - P264 - P273 - P280 - P284 - P301+P310
Hygroscopisch? ja
EG-Index-nummer 205-599-4
VN-nummer 1689
MAC-waarde 5 mg·m−3
LD50 (konijnen) 7,7 mg/kg
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand vast
Kleur wit
Dichtheid 1,595 g/cm³
Smeltpunt 563 °C
Kookpunt 1496 °C
Oplosbaarheid in water 370 g/L
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal  Portaalicoon   Scheikunde

Synthese

bewerken

Natriumcyanide wordt bereid door de neutralisatiereactie van waterstofcyanide (blauwzuur) met natriumhydroxide:

 

Toxicologie en veiligheid

bewerken

Natriumcyanide is zeer giftig. De eigenschappen ervan stemmen sterk overeen met die van kaliumcyanide. Natriumcyanide remt een ademhalingsenzym (cytochroom-c-oxidase) dat in vrijwel alle cellen van planten en dieren onmisbaar is. Elke cel waarin dit enzym geremd wordt, sterft. Bij sommige organismen is een mechanisme aanwezig om het binnendringen van het cyanide te voorkomen of binnengedrongen cyanide onwerkzaam te maken. De meeste organismen zijn er echter niet tegen bestand. Voor vissen kan een concentratie van 0,1 mg cyanide per liter al dodelijk zijn.

Bij contact met zuren ontstaat het extreem toxische blauwzuur.

bewerken
  • (en) MSDS van natriumcyanide
Zie de categorie Sodium cyanide van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.