Martinus Nijhoff Vertaalprijs

reeks van jaarlijkse Nederlandse literatuurprijzen voor de beste vertaling van een literair werk uit of naar het Nederlands, vaak fungerend als oeuvreprijs.
(Doorverwezen vanaf Martinus Nijhoff Prijs)

De Martinus Nijhoff Vertaalprijs, aanvankelijk de Martinus Nijhoffprijs[1] is een jaarlijkse prijs voor de beste vertaling van een literair werk uit of naar het Nederlands. Het fungeert vaak ook als oeuvreprijs.

Martinus Nijhoff Vertaalprijs
Uitgereikt door het Cultuurfonds
Land Vlag van Nederland Nederland
Eerst uitgereikt 1953/1955
Officiële website
Portaal  Portaalicoon   Televisie

Achtergrond

bewerken
 
Martinus Nijhoff (1894-1953)

De Martinus Nijhoffprijs werd in 1953 ingesteld door het Prins Bernhardfonds ter nagedachtenis aan de dichter-vertaler Martinus Nijhoff (1894-1953). Tussen 1955 en 1960 werd de prijs afwisselend toegekend voor vertalingen uit een vreemde taal in het Nederlands en andersom. Enkele malen was er een dubbele prijs voor de verschillende literaire genres (poëzie, proza en drama). Vanaf 1961 werden meestal twee literaire vertalers per jaar bekroond: voor elk van de twee vertaalrichtingen (van en naar het Nederlands) was er dan een prijs. Dit was overigens geen vaste prik; in sommige jaren was er maar één bekroning en 1979 vielen er juist drie vertalers in de prijzen.

Vanaf 1993 was er nog maar één prijswinnaar per jaar. De prijs werd sindsdien eenmaal in de drie jaar toegekend voor vertalingen uit het Nederlands en in de andere twee jaren voor vertalingen in (naar) het Nederlands. Sinds 2009 gaat de prijs steevast naar vertalingen naar het Nederlands, dus met het Nederlands als doeltaal en een vreemde taal als bron.

Het fonds dat de prijs financiert heet sinds 1999 het Prins Bernhard Cultuurfonds. Tijdens enkele lustrumjaren van het fonds bood dit wel weer twee prijzen aan, voor vertalingen in beide richtingen. Dit gebeurde in 2005 ter gelegenheid van het 65-jarig jubileum en nogmaals in 2015 (75-jarig jubileum) en 2020 (80-jarig jubileum). Ter onderscheid met andere prijzen die het fonds financiert is de naam veranderd in Martinus Nijhoff Vertaalprijs.

De prijs bestaat uit een penning (de Martinus Nijhoff Vertaalprijspenning) en een geldbedrag van € 50.000 (anno 2023)[2] en is daarmee ook de hoogst gedoteerde Nederlandse vertaalprijs.

Gelauwerden

bewerken
 
Uitreiking Martinus Nijhoff Vertaalprijs, v.l.n.r. Antoon Coolen, professor Gerard Wiarda, Bert Voeten en Max Schuchart, 6 januari 1959
bewerken