Gerard Koolschijn

Nederlands vertaler en schrijver

Gerard Koolschijn (Den Haag, 1945) is een Nederlands classicus en schrijver. Hij legde zich toe op de vertaling van klassieke literatuur, met name van de Attische tragedie en de filosoof Plato. Hij schreef Het democratische beest over Plato en de roman Geen sterveling weet.

Biografie

bewerken

Al in zijn schooltijd op het 's-Gravenhaags Christelijk Gymnasium (later: Gymnasium Sorghvliet geheten) (1957-1963) begon Koolschijn met de vertaling van klassieke werken, wat in 1971 resulteerde in de publicatie van een vertaling van de Anabasis/Tocht der tienduizend van Xenophon, samen met Nicolaas Matsier, pseudoniem voor Tjit Reinsma. Hij studeerde klassieke talen en rechten, beide aan de Rijksuniversiteit Leiden. Hij werkte van 1975 tot 1990 - met onderbreking van één jaar voor een medewerkerschap straf- en strafprocesrecht aan de RU Leiden - in het voortgezet onderwijs als leraar op verschillende Haagse scholen en als rector van het Haagse gymnasium Sorghvliet. Koolschijns toneelvertalingen zijn van 1985 tot heden vele malen door de grote Nederlandse toneelgezelschappen op de planken gebracht.

In aansluiting op zijn thematische bloemlezing Plato, schrijver (1987) publiceerde hij Het democratische beest. Plato's tegenstander (1990). De 4e druk onder de gewijzigde titel Plato. De aanval op de democratie. verscheen in 2005. Hij maakte ook een toneelbewerking van de Ilias van Homerus (1993).

Hij publiceerde in 2012 Geen sterveling weet, een autobiografische roman in vijf bedrijven.

In 2016 verscheen zijn selectie van de dagboeken en brieven van Herman Hissink, onder de titel Natuurlijk bestaat God.

De acteur Hugo Koolschijn (1946-2024) was zijn een jaar jongere broer.

Prijzen

bewerken

Vertalingen

bewerken
Aischylos

- Het verhaal van Orestes: Agamemnon, Dodenoffer, Goede geesten (= Oresteia) (1995; 2012 in de Perpetua-reeks van Athenaeum-Polak & Van Gennep)

Aischylos, Sofokles, Euripides

- Eén familie, acht tragedies: Ifigeneia in Aulis (Euripides), Het verhaal van Orestes (Aischylos), Elektra (Sofokles), Elektra, Orestes, Ifigeneia op de Krim (Euripides) (1999)

Euripides

- Alkestis, Medea (1989) - Bakchanten (1998) - Elektra, Orestes (1997) - Hekabe, Trojaanse vrouwen (1996) - Medea (1985) - Verzameld werk 1: Alkestis, Medea, De kinderen van Herakles, Hippolytos, Andromache, Hekabe (2001) - Verzameld werk 2: Smekende moeders, Elektra, Herakles' waanzin, Trojaanse vrouwen, Ifigeneia op de Krim, Ion (2002) - Verzameld werk 3: Helena, Oidipous' zonen, Orestes, Ifigeneia in Aulis, Bakchanten, Cykloop (2003) - Medea, Bakchanten (Perpetua-reeks, 2011)

Herodotos

- Veertig verhalen (1998) - Zeer korte verhalen (1987) - Vijftig verhalen (2016)

Kleanthes

- Hymne voor Zeus in Piet Gerbrandy (red.), De mens is een dier dat kan denken (2001)

Paulus

- Aan de Romeinen (2009)

Plato

- Euthyfron, Kriton (1993) - Faidon (1993) - Feest (Symposium), Euthyfron, Sokrates' verdediging, Kriton, Faidon (1995), ook uitgebracht onder de titel Sokrates' leven en dood; sinds 12e druk (2008) in de Perpetua-reeks - Plato, schrijver, Teksten gekozen en vertaald door Gerard Koolschijn (1987) - Plato's oplossing voor de planeet, Vertaald en samengesteld door Gerard Koolschijn (2017) - Politeia , een experimentele vertaling (1975), in herziene vorm uitgebracht als Constitutie en vanaf de achtste druk als De ideale staat (2005) - Sokrates' verdediging (1991) - Symposium (1980), vanaf de derde druk onder de titel Feest

Sofokles

- Aias, met C.M.J. Sicking (1998) - Elektra (1992) - Elektra, Filoktetes (1992) - Oidipous (2004) - Oidipous, Antigone (2008, Perpetua-reeks, vijfde druk (2016), paperback)

Vergilius

- De val van Troje, Het verhaal van Aeneas, zang 2 (1994) - fragmenten uit Het verhaal van Aeneas, zangen 1,2,4,6,8,10 en 12, in Tantae molis erat, Aeneis, een Romeins epos (1995)

Xenofon

- Griekse oorlogen (1990) (= Hellenika) - Tocht van de tienduizend (1971) met Tjit Reinsma; onder de titel Anabasis, De tocht van de tienduizend 2e druk (1988) met Nicolaas Matsier; onder de titel De tocht van de tienduizend, Anabasis 3e druk (2001); 4e druk als Salamander Klassiek (2006)

Bronnen

bewerken
  • Annelies Schuermans, De vertaalpoëtica van Gerard Koolschijn. Licentiaatsverhandeling Universiteit Gent, 2001/2002.
  • Gerard Koolschijn, met interviews en recensies