Prins Bernhard Cultuurfonds

Het Prins Bernhard Cultuurfonds (tot 1999: Prins Bernhardfonds), ook bekend als het Anjerfonds, ondersteunt projecten op het gebied van cultuur en natuurbehoud in Nederland door middel van financiële bijdragen, opdrachten, prijzen en beurzen.

Prins Bernhard Cultuurfonds
Logo Prins Bernhard Cultuurfonds
Opgericht	10 augustus 1940
Zetel	Amsterdam, Noord-Holland, Nederland
Personen
Voorzitter	Pauline Meurs
Directeur	Cathelijne Broers
Website

Geschiedenis

Het Prins Bernhard Cultuurfonds werd op 10 augustus 1940 in Londen onder de naam 'Spitfire Fund' opgericht voor de aankoop van oorlogsmaterieel. De gelden voor het opzetten van dit fonds waren afkomstig uit inzamelingsacties onder de Nederlandse bevolking in Nederlands-Indië, de Antillen en Suriname. Prins Bernhard was vanaf de oprichting regent. Na de oorlog werd de doelstelling van het fonds gewijzigd in "de bevordering van de geestelijke weerbaarheid door middel van culturele zelfwerkzaamheid" en de naam gewijzigd in Prins Bernhard Fonds. In 1999 werd de naam gewijzigd in Prins Bernhard Cultuurfonds.

Organisatie

Het Prins Bernhard Cultuurfonds heeft een landelijk bureau in cultureel centrum De Nieuwe Liefde aan de Da Costakade 102 in Amsterdam en twaalf provinciale afdelingen. Het fonds kent een zusterorganisatie: het Prins Bernhard Cultuurfonds Caribisch Gebied. De huidige voorzitter van de raad van toezicht is Pauline Meurs.

Financiering

Aanvankelijk was de jaarlijkse Anjeractie de belangrijkste bron van financiering. Vanaf 1960 kreeg het fonds een belangrijk deel van de opbrengsten van de voetbaltoto, vanaf 1970 ook van de giroloterij (nu BankGiroLoterij) en voorts vanaf 1974 ook van de lotto. Verdere inkomsten komen onder andere uit giften, donaties en legaten en uit de opbrengsten uit beleggingen. Voor de activiteiten van het fonds was anno 2006 een budget van ca. 17 miljoen euro (op jaarbasis) beschikbaar.

Activiteiten

Jaarlijks ondersteunt het Cultuurfonds ongeveer 4000 projecten op cultureel gebied op de terreinen van podiumkunsten, beeldende kunst, monumentenzorg, geschiedenis en letteren en natuurbehoud. Daarnaast verstrekt het fonds studiebeurzen aan jong talent en ondersteunt het musici en beeldend kunstenaars. Ook reikt het fonds ieder jaar verschillende prijzen uit.

Zilveren Anjer

Sinds 1950 reikt het fonds een bijzondere onderscheiding uit, de Zilveren Anjer, aan mensen die zich belangeloos verdienstelijk hebben gemaakt voor de Nederlandse cultuur of de cultuur van de Nederlandse Antillen. Jaarlijks worden ten hoogste vijf personen met de Zilveren Anjer onderscheiden. Iedereen kan kandidaten voordragen. Tot 2004 werden de Zilveren Anjers ieder jaar uitgereikt door Prins Bernhard. Na diens overlijden in dat jaar werd deze taak overgenomen door zijn dochter Prinses Beatrix. De uitreiking van dit jaar, die gepland stond voor vrijdag 15 mei 2020, is vanwege de corona-maatregelen verplaatst naar volgend jaar.

Andere prijzen

Plaquette van het Prins Bernhard Cultuurfonds
(Molen De Hoop, te Zoetermeer)

Andere prijzen die door het fonds worden uitgereikt zijn:

• Prins Bernhard Cultuurfonds Prijs oeuvreprijs voor iemand die zich op een bijzondere manier verdienstelijk heeft gemaakt voor cultuur of natuur in Nederland
• Martinus Nijhoff Vertaalprijs/Prins Bernhard Cultuurfonds Prijs voor Vertalingen (sinds 1955)
• Charlotte Köhler Prijs voor talent tot 35 jaar in beeldende kunst en theater.
• David Röellprijs/Prins Bernhard Cultuurfonds Prijs voor Beeldende Kunst (sinds 1963)
• Anna Blaman Prijs voor literatuur in/uit Rotterdam (sinds 1966)
• Prins Bernhard Cultuurfonds Monumentenprijs (sinds 1984)
• Prins Bernhard Cultuurfonds Prijs voor Natuurbehoud (sinds 1994)
• Prins Bernhard Cultuurfonds Muziekprijs (sinds 1992)
• Prins Bernhard Cultuurfonds Prijs voor de Geesteswetenschappen (sinds 1992)
• Prins Bernhard Cultuurfonds Prijs voor Toegepaste Kunst en Bouwkunst (sinds 1993)
• Prins Bernhard Cultuurfonds Prijs voor Kunst- en Cultuureducatie (sinds 1992)
• Prins Bernhard Cultuurfonds Theaterprijs (sinds 1992)
• BankGiro Loterij Museumprijs (sinds 1990 voortzetting de Prins Bernhard Cultuurfonds museumprijs)

Stipendia

• Conservatoren Stipendium ter stimulering van wetenschappelijk onderzoek en het faciliteren van werkervaring voor juniorconservatoren in Nederlandse kunstmusea.
• Prins Bernhard Cultuurfonds Mode Stipendium (sinds 2011)
• Documentaire Stipendium voor een documentairemaker om een film te maken.
• Cultuurfonds Pop Stipendium. Op het Noorderslagfestival wordt dit stipendium van 10.000 euro toegekend als een stimulans voor de winnaar om zich verder te ontwikkelen. Winnaars zijn onder andere Ronnie Flex (2018) en Thomas Azier (2019).
• Sofa Fonds voor beginnende, professionele meubelontwerpers en meubelmakers.
• Wim Bary Stipendium voor talentvolle theatermakers onder de 35 jaar.
• Theater Stipendium voor jonge talentvolle theatermaker om een theaterproductie te ontwikkelen.
• TheaterTekstTalent Stipendium voor toneelschrijvers om hen in staat te stellen een nieuw toneelstuk te schrijven.
• Margit Wildund Stipendium wordt om het jaar uitgereikt aan talentvolle jonge zangeres.

Externe links

• Prins Bernhard Cultuurfonds

Bronnen, noten en/of referenties