Lijst van rechtbanken in Nederland

Wikimedia-lijst

Nederland telt vanaf 1 april 2013 elf rechtbanken.

  1. de rechtbank Amsterdam;[1]
  2. de rechtbank Den Haag;
  3. de rechtbank Gelderland;
  4. de rechtbank Limburg;
  5. de rechtbank Midden-Nederland;
  6. de rechtbank Noord-Holland;
  7. de rechtbank Noord-Nederland;
  8. de rechtbank Oost-Brabant;
  9. de rechtbank Overijssel;
  10. de rechtbank Rotterdam;
  11. de rechtbank Zeeland-West-Brabant.

Geschiedenis

bewerken

De herindeling in 2013 was zeker niet de eerste herverdeling van arrondissementen in Nederland. In de negentiende eeuw waren op Drenthe na alle provincies in meerdere arrondissementen verdeeld, alle met een eigen rechtbank. De indeling van Nederland in arrondissementen dateert uit de Franse tijd. Tijdens het Koninkrijk Holland was de indeling van de rechtspraak nog ongemoeid gebleven, na de inlijving van Nederland in 1810 volgde een jaar later de invoering van rechtbanken van eerste aanleg en vredegerechten.

Na de oprichting van het Koninkrijk der Nederlanden werd gewerkt aan een nieuwe indeling, waarbij in de noorden de wens was om terug te keren naar oude tijden, terwijl in het zuiden de Franse aanpak was ingeburgerd. Daardoor heeft het ontwerpen van een nieuwe indeling veel tijd gekost. Een ontwerp uit 1827[2] dat het hele rijk, inclusief Luxemburg in nieuwe arrondissementen verdeelde werd niet ingevoerd wegens de Belgische Opstand. Het zou tot 1838 duren voordat een nieuwe indeling een feit werd.

Bij de indeling van 1838 werden de vredegerechten kantongerecht en de rechtbanken van eerste aanleg werden arrondissementsrechtbank. Daarnaast kwam in iedere provincie een provinciaal gerechtshof, in het toen nog ongedeelde Holland kreeg Amsterdam een eigen hof. De indeling werd in 1841 aangepast wegens de splitsing van Holland en het opnemen van Limburg.

1838-1877

bewerken

1877-(1923)-1934

bewerken

Vrij snel na de invoering van provinciale gerechtshoven, arrondissementsrechtbanken en kantongerechten in 1838 werd geklaagd over het grote aantal gerechten in Nederland. De verschillende regeringen deden meerdere pogingen om het aantal gerechten in te krimpen, maar stuitten steeds op forse tegenstand in de kamer. Pas in 1877 kon een reorganisatie worden doorgevoerd. Dat was wel een forse reorganisatie. Alle provinciale hoven, 11 rechtbanken en 44 kantongerechten werden opgeheven. De rechtbanken die werden opgeheven waren: Appingedam, Sneek, Deventer, Nijmegen, Amersfoort, Hoorn, Leiden, Brielle, Gorinchem, Goes en Eindhoven. De indeling naar resorten werd:

* De rechtbanken Heerenveen en Zierikzee werden in 1923 opgeheven. Het kantongerecht Berlikum werd in 1911 opgeheven

Een tweede ingrijpende reorganisatie was voorzien in de jaren dertig. Van de nog resterende 21 rechtbanken zouden er nog vijf opgeheven worden:Winschoten, Tiel, Zutphen, Dordrecht en Roermond. Uiteindelijk worden slechts Winschoten en Tiel gesloten.

1934 tot 2013

bewerken
 
Ressorten en arrondissementen in Nederland, situatie in 2010

Nederland telde vanaf 1934 tot 1 januari 2013 negentien rechtbanken. Bij de oprichting van de provincie Flevoland was nog het idee dat Lelystad een eigen rechtbank zou krijgen, maar uiteindelijk moest Flevoland het doen met een nevenlocatie van Zwolle. De rechtbanken:

  1. Alkmaar
  2. Almelo
  3. Amsterdam
  4. Arnhem
  5. Assen
  6. Breda
  7. Dordrecht
  8. 's-Gravenhage
  9. Groningen
  10. Haarlem
  11. 's-Hertogenbosch
  12. Leeuwarden
  13. Maastricht
  14. Middelburg
  15. Roermond
  16. Rotterdam
  17. Utrecht
  18. Zutphen
  19. Zwolle-Lelystad

Zie ook

bewerken
bewerken