Liberal-Demokratische Partei Deutschlands

politieke partij uit Duitse Democratische Republiek

De Liberal-Demokratische Partei Deutschlands (LDPD of LDP, Liberaal-democratische Partij van Duitsland) was een Oost-Duitse politieke partij.

Liberaal-Democratische Partij van Duitsland
(Liberal-Demokratische Partei Deutschlands, LDP[D])
Logo
Personen
Partijvoorzitter Manfred Gerlach (1967-1990)
Rainer Ortleb (1990)
Geschiedenis
Opgericht Berlijn, 5 juli 1945
Algemene gegevens
Actief in Duitse Democratische Republiek
Richting Centrumlinks, links
(vanaf nov. 1989: centrumrechts)
Ideologie liberalisme
de facto: socialisme
Portaal  Portaalicoon   Politiek

Geschiedenis

bewerken

De LDPD werd op 5 juli 1945 in de Sovjet-bezettingszone in Duitsland opgericht. De oprichters waren meestal afkomstig uit de liberale partijen ten tijde van de Weimarrepubliek, de links-liberale Duitse Democratische Partij (Deutsche Demokratische Partei, DDP) en de conservatief-liberale Duitse Volkspartij (Deutsche Volkspartei, DVP). Een aantal oprichters was echter nog nooit lid geweest van een partij. De meeste oprichters waren van protestantsen huize.

De partij stond aanvankelijk in nauw contact met haar West-Duitse collega de FDP, maar al spoedig bleek dat de Sovjetautoriteiten deze samenwerking onmogelijk probeerden te maken. Bij de vrije verkiezingen in de Sovjet-Russische bezettingszone werd de LDPD na de Sozialistische Einheitspartei Deutschlands de grootste partij. Daarna werd de LDPD net als de CDU en enkele andere partijen lid van het door de SED gedomineerde Antifascistisch Blok, vanaf 1949 het Nationale Front geheten. Op die manier kon de LDPD in de DDR als legale zogenaamde Blokpartij blijven bestaan. Van 1949 tot 1989 maakte de LDPD deel uit van de regering. De LDPD bezette 52 zetels in de Volkskammer. Daarnaast vertegenwoordigde één vrouw de LDPD in de fractie van de Democratische Vrouwenbond van Duitsland (Demokratischer Frauenbund Deutschlands, DFD).[1] In de jaren vijftig erkende men de leidende rol van de SED en het marxisme-leninisme.

De LDPD was georganiseerd volgens het principe van het democratisch centralisme. De Partijdag was het hoogste orgaan van de LDPD. In de regel vond iedere vijf jaar een partijdag plaats. Het partijcongres koos een Centraal Bestuur (Zentralvorstand), dat op zijn beurt een Politiek Comité (Politischer Ausschuß) en een Secretariaat (Sekretariat) benoemde. Het Politiek Comité en het Secretariaat waren de werkelijke machtsorganen van de LDPD. De voorzitter van de LDPD was de belangrijkste bestuurder van de partij en had zowel zitting in het Politiek Comité als het Secretariaat van het Centrale Bestuur[2].

In oktober 1989 trad de LDPD uit het Nationaal Front en werd zij een oppositiepartij. Bij de vrije verkiezingen in de DDR in maart 1990 behaalde de LDPD onder de naam Liberale 21 zetels. Na de Duitse hereniging ging de LDPD op in de FDP.

Buitenlandse contacten

bewerken

De LDPD onderhield contacten met liberale partijen in de socialistische wereld, de Democratische Partij (Polen) (Stronnictwo Demokratyczne, SD), de Tsjechoslowaakse Socialistische Partij (Československá strana socialistická, CSS)[3], de Democratische Partij van Vietnam en de Sociaaldemocratische Partij (Noord-Korea) (Chõson Sahoeminjudang, CS)[4]. De LDPD onderhield ook betrekkingen met de West-Duitse FDP, betrekkingen die aanvankelijk koel waren, maar sinds de jaren 80 intensiever werden[5].

Feiten en cijfers[6]

bewerken
  • Beroepsstructuur:
    • 30,9% - Publieke sector (ambtenaren, technici, dienstverlenenden e.d.)
    • 14,4% - Zelfstandige handwerklieden en kooplieden
    • 13,4% - Boeren
    • 13,3% - Arbeiders
    • 11,7% - Huisvrouwen
    • 9,2% - Overige beroepen/zonder beroep
    • 5,7% - Vrije beroepen
    • 1,0% - Ondernemers
  • Vrouwenaandeel:
  • geen opgave
  • Leeftijdsaandeel:
  • geen opgave
  • Partijdagen:[7]
    • 1e Partijdag - 6/7-8/7/1946 - Erfurt
    • 2e Partijdag - 4/7-7/7/1947 - Eisenach
    • 3e Partijdag - 26/2-28/2/1949 - Eisenach
    • 4e Partijdag - 30/6-2/7/1951 - Eisenach
    • 5e Partijdag - 28/5-31/5/1953 - Dresden
    • 6e Partijdag - 5/7-7/7/1955 - Weimar
    • 7e Partijdag - 5/7-8/7/1957 - Weimar
    • 8e Partijdag - 6/7-8/7/1960 - Weimar
    • 9e Partijdag - 15/2-17/2/1963 - Weimar
    • 10e Partijdag - 27/11-30/11/1967 - Weimar
    • 11e Partijdag - 16/2-19/2/1972 - Weimar
    • 12e Partijdag - 2/3-4/3/1977 - Weimar
    • 13e Partijdag - 5/4-7/4/1982 - Weimar
    • 14e Partijdag - 9/4-11/4/1987 - Weimar

Lijst van voorzitters van de LDPD

Waldemar Koch 1945
Wilhelm Külz 1945-1948
Arthur Lieutenant 1948
Karl Hamann 1948-1952 (co-voorzitter t/m 1950)
Hermann Kastner 1949-1950) (co-voorzitter)
Hans Loch 1952-1960
Max Suhrbier 1960-1967
Manfred Gerlach 1967-1990
Rainer Ortleb 1990

Lijst van Secretarissen-generaal

Günter Stempel tot 1950
Herbert Täschner 1950-1954
Manfred Gerlach 1954-1967

Enkele prominente LDPD'ers (behalve de reeds genoemde):

 
Wilhelm Külz

Zie ook: DDR - Christlich-Demokratische Union Deutschlands (CDUD) - NDPD - FDJ - SED - Nationaal Front - liberalisme - FDP

Rainer OrtlebManfred GerlachMax SuhrbierHans LochKarl HamannArthur LieutenantWilhelm KülzWaldemar Koch

Zie ook

bewerken

Literatuur

bewerken
  • Peter Joachim Lapp: Die 'befreundeten Parteien' der SED, Verlag Wissenschaft und Politik Berend von Nottbeck, Keulen 1988
  • Peter Joachim Lapp: Ausverkauf. Das Ende der Blockparteien, edition ost, Berlijn 1998
  • R. Agsten, M. Bogisch, W. Orth: LDPD 1945-1961, Buchverlag Der Morgen VOB, Oost-Berlijn 19872
  • M. Bogisch: Die LDPD und das Ende der DDR, Karl Dietz Verlag GmbH, Berlijn 2009

Voetnoten

bewerken
  1. Wilhelmine Schirmer-Pröscher
  2. Die "befreundeten Parteien" der SED, door: Peter Joachim Lapp, 1988, blz. 54-55
  3. Een liberale partij, geen - ondanks wat de naam doet vermoeden - socialistische partij
  4. Die "befreundeten Parteien" der SED, door: Peter Joachim Lapp, 1988, blz. 104
  5. Die "befreundeten Parteien" der SED, door: Peter Joachim Lapp, 1988, blz. 108-109
  6. Die "befreundeten Parteien" der SED, door: Peter Joachim Lapp, 1988, blz. 37
  7. Die "befreundeten Parteien" der SED, door: Peter Joachim Lapp, 1988, blz. 59-60