Johannes Luyben

Johannes Luyben
Algemeen
Volledige naam	Johannes Lambertus Antonius Luyben
Geboren	14 december 1786
Overleden	20 september 1862
Partij	Financiële oppositie
Titulatuur	Mr.
Functies
1817-1829	lid Provinciale Staten van Noord-Brabant
1817-1825	lid Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant
1829-1859	lid Tweede Kamer
1842-1843	voorzitter Tweede Kamer
Portaal	Politiek

Johannes Lambertus Antonius Luyben (ook: Luijben) (ged. Delft, 14 december 1786 – 's-Hertogenbosch, 15 september 1859) was een Nederlandse jurist en politicus.^[1] Hij was een zoon van bierbrouwer Andreas Luijben (1757-1794) en Maria Catharina de Visscher (1762-1834). Hij studeerde rechten in het buitenland en is op 6 juli 1810 in Leiden gepromoveerd tot doctor in het Romeins en hedendaags recht. Na zijn promotie vestigde hij zich als advocaat in Waalwijk en vervolgens (in 1813 of 1814) in 's-Hertogenbosch.^[2] In 1842 werd hij benoemd tot raadsheer van het Provinciaal Gerechtshof te 's-Hertogenbosch, een functie die hij tot zijn overlijden in 1859 heeft uitgeoefend.

Politieke loopbaan bewerken

In 1817 werd Johannes Luyben gekozen als lid van Provinciale Staten van Noord-Brabant. Hij was tevens lid van Gedeputeerde Staten (1817-1825) en districtscommissaris van Boxtel (1825-1829).

In 1829 verruilde hij de provinciale politiek voor de landelijke. Hij werd in dat jaar lid van de Tweede Kamer voor de provincie Noord-Brabant, wat hij zou blijven tot 1849. Hij behoorde tot de fractie van de financiële oppositie. In het parlementaire jaar 1843/1844 was hij ook voorzitter van de Tweede Kamer.

Na de Grondwetsherziening van 1848 vervolgde hij zijn lidmaatschap van de Tweede Kamer als vertegenwoordiger van het kiesdistrict 's-Hertogenbosch. Hij sloot zich aan bij de conservatief-liberalen. In 1850, 1853, 1854 en 1858 werd hij herkozen als Tweede Kamerlid.

Huwelijk en gezin bewerken

Luyben is op 23 april 1812 in 's-Hertogenbosch getrouwd met Cornelia Jacoba Maria van Roosmalen ('s-Hertogenbosch, 2 februari 1789 – 's-Hertogenbosch, 21 juni 1849). Zij kregen acht kinderen, van wie er vijf jong zijn overleden. Hun drie kinderen die de volwassen leeftijd hebben bereikt, waren:

Antoinette Cecile Marie Luyben (Waalwijk, 14 februari 1813 – 's-Hertogenbosch, 25 november 1880). Zij is op 15 januari 1840 in 's-Hertogenbosch getrouwd met de jurist en politicus Joannes van der Does de Willebois ('s-Hertogenbosch, 21 maart 1810 – 's-Hertogenbosch, 12 september 1891).^[3] Zij kregen elf kinderen. Hun zoon Petrus van der Does de Willebois (1843-1937) was lid van de Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant en lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal. Hun dochter Maria Cornelia Adriana Josepha (1844-1923) is op 22 juni 1870 in 's-Hertogenbosch getrouwd met de jurist en politicus Walther Simon Joseph van Waterschoot van der Gracht (1845-1921).
Aloysius Franciscus Xaverius Luyben ('s-Hertogenbosch, 26 januari 1818 – 's-Hertogenbosch, 9 juni 1902).^[4] Hij is op 28 mei 1856 in Geertruidenberg getrouwd met Catharina Maria Anna Stephana Allard (Geertruidenberg, 26 december 1822 – 's-Hertogenbosch, 28 februari 1892). Zij kregen vier kinderen die allen jong zijn overleden.
Elisabeth Adriana Maria Luyben ('s-Hertogenbosch, 1 november 1824 – Tilburg, 6 september 1885). Zij is op 10 september 1856 in 's-Hertogenbosch getrouwd met de advocaat, notaris en politicus Franciscus Johannes Henricus van Gilse (Roosendaal, 19 augustus 1817 – Roosendaal, 8 juni 1870).^[5] Hun huwelijk bleef kinderloos.

Algemeen

De informatie op deze pagina, of een eerdere versie daarvan, is geheel of gedeeltelijk afkomstig van www.parlement.com. Overname was tot 1 februari 2016 toegestaan met bronvermelding.

Bronnen

Mr. J.L.A. Luyben op de website Parlement & Politiek.
Mr. Johannes Lambertus Antonius Luyben in het Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, Sijthoff, Leiden 1930 (deel 8, kolommen 1079-1082).

Voetnoten

↑ Zie voor zijn doop en overlijden: Gemeentearchief Delft (R.K. dopen Oude Kerk 1763-1811, inv. 112, folio 113) en Stadsarchief 's-Hertogenbosch (overlijden 1859, folio 135v). De precieze schrijfwijze van zijn naam is niet helemaal duidelijk. In de akten staat hij te boek als "Joannes Lambertus Antonius Luyben" (doopboek), "Jean Lambert Antoine Luyben" (huwelijksakte), "Jean Lambert Antoine Luijben" (geboorteakte van zijn eerste kind), "Johannes Lambertus Antonius Luyben" (geboorteakten van zijn volgende vier kinderen) en "Johannes Lambertus Antonius Luijben" (geboorteakten van zijn laatste drie kinderen en zijn overlijdensakte). In de kranten wordt zijn naam afwisselend geschreven als "Luyben" en "Luijben". De website Parlement & Politiek noemt hem "Luyben", maar vermeldt dat zijn achternaam oorspronkelijk "Luijben" was. Een bron voor die naamswijziging wordt echter niet genoemd.
↑ Het lemma in het NNBW (kolom 1079, voorlaatste alinea) wekt de indruk dat Luyben van 1810-1829 in Waalwijk heeft gewoond en zich pas na 10 juli 1829 als advocaat in 's-Hertogenbosch heeft gevestigd. Dit is echter onjuist. Luyben was al bij de geboorte van zijn tweede kind Andreas Lambertus Antonius op 28 december 1814 (Stadsarchief, geboorten 1814, folio 116v) in 's-Hertogenbosch woonachtig. Zie ook de Rotterdamsche Courant van 08-06-1815 (p. 4, derde bericht), waar hij onder het kopje Rechtbank van Koophandel wordt aangeduid als "Mr. J.L.A. Luyben, practiserend Advocaat te 's Hertogenbosch" (cursivering in origineel). Volgens de geboorteakten van hun kinderen heeft het gezin Luyben in 's-Hertogenbosch achtereenvolgens gewoond op de Hinthamerstraat 345 (1814), de Hinthamerstraat 364 (1816-1819) en de Keizerstraat 131 (1821-1824). Alleen hun eerste kind Antoinette Cecile Marie is op 14 februari 1813 in Waalwijk geboren (Waalwijk, geboorten 1813, folio 4v).
↑ Het geslacht Van der Does de Willebois is opgenomen in Nederland's Adelsboek 46 (1953: 372-383; 374-375 voor Joannes Maria Benedictus Josephus). Zie ook het artikel Van der Does de Willebois elders in de Wikipedia. Joannes Maria Benedictus Josephus was onder meer president van de Arrondissementsrechtbank te 's-Hertogenbosch (1863-1876), lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal (1868-1875) en president van het Gerechtshof te 's-Hertogenbosch (1876-1889).
↑ Mr. Aloysius Franciscus Xaverius Luyben was advocaat en kantonrechter te 's-Hertogenbosch, lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal (1859-1868, 1869-1873, 1874-1880), burgemeester van 's-Hertogenbosch (1874-1880), lid van de Raad van State in buitengewone dienst (1877-1902), rechter bij de Arrondissementsrechtbank te 's-Hertogenbosch (1880-1883) en raadsheer van het Gerechtshof te 's-Hertogenbosch (1883-1893).
↑ Het geslacht Van Gilse is opgenomen in Nederland's Patriciaat 75 (1991: 103-136; 109-110 voor Franciscus Johannes Henricus). Franciscus Johannes Henricus van Gilse was onder meer notaris in Roosendaal (1859-1870), lid van de gemeenteraad aldaar (1846-1850), lid van de Provinciale Staten (1839-1870) en lid van de Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant (1850-1870). Zie voor het huwelijk: Stadsarchief 's-Hertogenbosch (huwelijken 1856, folio 108). NP 75 vermeldt onjuist dat het huwelijk plaatsvond in de gemeente Roosendaal en Nispen.

Voorganger:
Daniël van Endegeest

Voorzitter van de Tweede Kamer
1843-1844

Opvolger:
Pieter van Akerlaken

[1] Zie voor zijn doop en overlijden: Gemeentearchief Delft (R.K. dopen Oude Kerk 1763-1811, inv. 112, folio 113) en Stadsarchief 's-Hertogenbosch (overlijden 1859, folio 135v). De precieze schrijfwijze van zijn naam is niet helemaal duidelijk. In de akten staat hij te boek als "Joannes Lambertus Antonius Luyben" (doopboek), "Jean Lambert Antoine Luyben" (huwelijksakte), "Jean Lambert Antoine Luijben" (geboorteakte van zijn eerste kind), "Johannes Lambertus Antonius Luyben" (geboorteakten van zijn volgende vier kinderen) en "Johannes Lambertus Antonius Luijben" (geboorteakten van zijn laatste drie kinderen en zijn overlijdensakte). In de kranten wordt zijn naam afwisselend geschreven als "Luyben" en "Luijben". De website Parlement & Politiek noemt hem "Luyben", maar vermeldt dat zijn achternaam oorspronkelijk "Luijben" was. Een bron voor die naamswijziging wordt echter niet genoemd.

[2] Het lemma in het NNBW (kolom 1079, voorlaatste alinea) wekt de indruk dat Luyben van 1810-1829 in Waalwijk heeft gewoond en zich pas na 10 juli 1829 als advocaat in 's-Hertogenbosch heeft gevestigd. Dit is echter onjuist. Luyben was al bij de geboorte van zijn tweede kind Andreas Lambertus Antonius op 28 december 1814 (Stadsarchief, geboorten 1814, folio 116v) in 's-Hertogenbosch woonachtig. Zie ook de Rotterdamsche Courant van 08-06-1815 (p. 4, derde bericht), waar hij onder het kopje Rechtbank van Koophandel wordt aangeduid als "Mr. J.L.A. Luyben, practiserend Advocaat te 's Hertogenbosch" (cursivering in origineel). Volgens de geboorteakten van hun kinderen heeft het gezin Luyben in 's-Hertogenbosch achtereenvolgens gewoond op de Hinthamerstraat 345 (1814), de Hinthamerstraat 364 (1816-1819) en de Keizerstraat 131 (1821-1824). Alleen hun eerste kind Antoinette Cecile Marie is op 14 februari 1813 in Waalwijk geboren (Waalwijk, geboorten 1813, folio 4v).

[3] Het geslacht Van der Does de Willebois is opgenomen in Nederland's Adelsboek 46 (1953: 372-383; 374-375 voor Joannes Maria Benedictus Josephus). Zie ook het artikel Van der Does de Willebois elders in de Wikipedia. Joannes Maria Benedictus Josephus was onder meer president van de Arrondissementsrechtbank te 's-Hertogenbosch (1863-1876), lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal (1868-1875) en president van het Gerechtshof te 's-Hertogenbosch (1876-1889).

[4] Mr. Aloysius Franciscus Xaverius Luyben was advocaat en kantonrechter te 's-Hertogenbosch, lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal (1859-1868, 1869-1873, 1874-1880), burgemeester van 's-Hertogenbosch (1874-1880), lid van de Raad van State in buitengewone dienst (1877-1902), rechter bij de Arrondissementsrechtbank te 's-Hertogenbosch (1880-1883) en raadsheer van het Gerechtshof te 's-Hertogenbosch (1883-1893).

[5] Het geslacht Van Gilse is opgenomen in Nederland's Patriciaat 75 (1991: 103-136; 109-110 voor Franciscus Johannes Henricus). Franciscus Johannes Henricus van Gilse was onder meer notaris in Roosendaal (1859-1870), lid van de gemeenteraad aldaar (1846-1850), lid van de Provinciale Staten (1839-1870) en lid van de Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant (1850-1870). Zie voor het huwelijk: Stadsarchief 's-Hertogenbosch (huwelijken 1856, folio 108). NP 75 vermeldt onjuist dat het huwelijk plaatsvond in de gemeente Roosendaal en Nispen.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]