Jerboa's

Jerboa's of springmuizen (Dipodidae) zijn een familie van knaagdieren uit de onderorde Myomorpha.

Jerboa's Fossiel voorkomen: Vroeg-Eoceen tot heden
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Mammalia (Zoogdieren) Orde: Rodentia (Knaagdieren) Onderorde: Myomorpha Superfamilie: Dipodoidea Fischer, 1817
Familie
Dipodidae Fischer, 1817
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Jerboa's op Wikispecies
Portaal    Biologie Zoogdieren

Kenmerken

Jerboa's komen 's nachts tevoorschijn. Ze hebben lange achterpoten, die wel vier keer zo lang kunnen worden als de voorpoten. Met deze achterpoten bewegen de diertjes zich voort, door middel van kleine sprongetjes. De voorpoten worden gebruikt om voedsel vast te pakken. Jerboa's kunnen tot wel één meter hoog of twee meter ver springen.

Verspreiding en leefgebied

De Jerboa komt voor in Noord- en Oost-Afrika tot Midden-Europa, Korea en Noord-Amerika. Ze leven voornamelijk in woestijnen, halfwoestijnen en steppes. Ze lijken wel wat op kleine kangoeroes door hun enorme achterpoten.

Leefwijze

Jerboa's leven van zaden, groene plantendelen en insecten. Sommige soorten zijn gespecialiseerd in een van de drie diëten (bijvoorbeeld de grootoorspringmuis (Euchoreutes naso), die enkel van insecten leeft), anderen (bijvoorbeeld de paardenspringmuizen) hebben een gemengd dieet. Sommige soorten hebben een lange, ronde staart waarmee ze zich goed vast kunnen houden aan bijvoorbeeld halmen.

Taxonomie

De leden van de familie variëren onderling sterk; daarom worden er vaak meerdere families erkend. Vooral de slingermuizen (Zapodinae, met de onderfamilies Zapodinae en Sicistinae) worden vaak als aparte familie gezien. Waarschijnlijk is deze groep echter niet monofyletisch.

Jerboa's zijn de nauwste levende verwanten van de muizen, ratten en woelmuizen, die samen met de jerboa's en enkele fossielen de onderorde Myomorpha vormen. Jerboa's stammen waarschijnlijk af van geslachten als Simimys en Elymys uit het Eoceen van Noord-Amerika en Azië. Ze zijn waarschijnlijk de enige vertegenwoordigers van de superfamilie Dipodoidea, waar soms ook Armintomys toe wordt gerekend, een Eoceen fossiel uit Noord-Amerika dat nauw verwant is aan de voorouder van de Myomorpha.

De familie omvat de volgende geslachten:

• Aksyiromys †; (Vroeg-Eoceen van Azië)
• Blentosomys †; (Vroeg-Eoceen van Azië)
• Elymys †; (Midden-Eoceen van Noord-Amerika)
• Simiacritomys (Midden-Eoceen van Noord-Amerika)
• Ulkenulastomys †; (Vroeg-Eoceen van Azië)
• Onderfamilie Sicistinae
  • Allosminthus †; (Vroeg-Oligoceen van Azië)
  • Arabosminthus †; (Vroeg-Mioceen van Saoedi-Arabië)
  • Tribus Lophocricetini †dagger;
    • Lophocricetus †; (Midden- tot Laat-Mioceen van Oost-Europa, Binnen-Mongolië en Noord-Kazachstan)
  • Tribus Sicistini
    • Heterosminthus †; (Midden- tot Laat-Mioceen van Binnen-Mongolië)
    • Macrognathomys †; (Laat-Mioceen van Noord-Amerika)
    • Miosicista †; (Midden-Mioceen van Noord-Amerika)
    • Plesiosminthus †; (Vroeg-Oligoceen tot Midden-Mioceen van Europa, Azië en Noord-Amerika)
    • Berkenmuizen (Sicista) (Laat-Mioceen tot heden in Azië en Europa)
    • Tyrannomys †; (Vroeg-Pleistoceen van Noord-Amerika)
• Onderfamilie Huppelmuizen (Zapodinae)
  • Chinese huppelmuis (Eozapus) (Laat-Mioceen tot heden in Europa en Azië)
  • Javazapus †; (Vroeg-Pleistoceen van Noord-Amerika)
  • Megasminthus †; (Midden-Mioceen van Noord-Amerika)
  • Boshuppelmuis (Napaeozapus) (Midden-Pleistoceen tot heden in Noord-Amerika)
  • Pliozapus †; (Laat-Mioceen van Noord-Amerika)
  • Sminthozapus †; (Vroeg-Plioceen van Oost-Europa)
  • Echte huppelmuizen (Zapus) (Vroeg-Plioceen tot heden in Noord-Amerika)
• Onderfamilie Allactaginae
  • Paardenspringmuizen (Allactaga) (Laat-Mioceen tot heden in Azië, Oost-Europa en Noord-Afrika)
  • Allactodipus (levend in Oezbekistan en Turkmenistan)
  • Brachyscirtetes †; (Laat-Mioceen van Azië)
  • Himalayactaga †; (Laat-Mioceen van Tibet)
  • Proalactaga †; (Laat-Mioceen van Azië)
  • Protalactaga †; (Midden- tot Laat-Mioceen van Afrika en Azië)
  • Pygeretmus (Laat-Plioceen tot heden in Azië en Oekraïne)
• Onderfamilie Dipodinae
  • Tribus Dipodini
    • Ruigvoetspringmuis (Dipus) (Pleistoceen tot heden in Azië en Oost-Europa)
    • Lichtensteinspringmuis (Eremodipus) (levend in Centraal-Azië)
    • Jaculus (Laat-Plioceen tot heden in Afrika en Azië)
    • Kleine woestijnspringmuis (Jaculus Jaculus)
    • Grote woestijnspringmuis (Jaculus Oriëntalis)
    • Plioscirtopoda †; (Laat-Plioceen van Oekraïne)
    • Scirtodipus †; (Laat-Mioceen van Kazachstan)
    • Sminthoides †; (Laat-Mioceen tot Pleistoceen van Azië)
    • Stylodipus (Laat-Pleistocene tot heden in Oost-Europa en Azië)
  • Tribus Paradipodini
    • Kamteenspringmuis (Paradipus) (levend in Centraal-Azië)
• Onderfamilie Dwergspringmuizen (Cardiocraniinae)
  • Tribus Cardiocraniini
    • Vijfteendwergspringmuis (Cardiocranius) (levend in China, Mongolië en Kazachstan)
  • Tribus Echte dwergspringmuizen (Salpingotini)
    • Salpingotulus (levend in Pakistan)
    • Salpingotus (levend in Afghanistan, Centraal-Azië, China en Mongolië)
• Onderfamilie Euchoreutinae
  • Grootoorspringmuis (Euchoreutes) (levend in Mongolië en China)

Onderordes en families van knaagdieren (Rodentia)

Mediabestanden

Zie de categorie Dipodidae van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.