Gebruiker:Maddriver371/Wittje

Mee bezig Aan deze pagina of deze sectie wordt de komende uren of dagen nog druk gewerkt. Klik op geschiedenis voor de laatste ontwikkelingen.

• de: Curt Wittje

Curt Wittje, minder gebruikelijk Kurt Wittje, (Wandsbek, 2 oktober 1894 - 6 maart of 16 maart 1947) was een Duitse officier en SS-Gruppenführer (generaal-majoor) tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij was het eerste hoofd van het SS-Hauptamt. En parlementslid voor de NSDAP in de Rijksdag. In 1938 werd Wittje ontslagen uit de SS op verdenking van homoseksualiteit.

Curt Wittje
Geboren	2 oktober 1894 Wandsbek, Duitse Keizerrijk
Overleden	6 maart of 16 maart 1947 Tsjecho-Slowakije - Moskou
Religie	Evangelisch
Land/zijde	Duitse Keizerrijk  Weimarrepubliek  nazi-Duitsland
Onderdeel	Beiers leger Deutsches Heer Reichswehr Allgemeine-SS
Dienstjaren	1913 - 1929 1931 - 1944
Rang	SS-Gruppenführer
Eenheid	Königlich Bayerisches 1. Feldartillerie-Regiment „Prinzregent Luitpold“ 5 maart 1913 Kriegsschule Danzig 1913 - 1914 1./II./3.SS-Standarte 30 juni 1931 - 4 november 1931
Bevel	41.SS-Standarte 27 november 1931 - 11 augustus 1932 SS-Abschnitt IX 1 juni 1932 - 19 april 1933 57.SS-Standarte 1 november 1931 - 19 april 1933 SS-Oberabschnitt Nordsee 19 april 1933 - 12 februari 1934 SS-Hauptamt 30 januari 1935/ 12 februari 1934 - 14/22 mei 1935
Slagen/oorlogen	Eerste Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
Onderscheidingen	zie onderscheidingen
Ander werk	Beierse Landdag 24 april 1932 - 12 maart 1933 Parlementslid in de Rijksdag maart 1933 - april 1938
Portaal    Tweede Wereldoorlog

Leven

Op 2 oktober 1894 werd Curt Wittje geboren in Wandsbek. Hij was de zoon van de geheime regeringsraadslid, en vanaf 1901 tot 1919 burgemeester van Detmold Robert Wittje (1852-1921) en zijn vrouw. In februari 1913 behaalde Wittje aan het gymnasium Leopoldinum in Detmold zijn Abitur. Na zijn schoolgang meldde hij zich op 5 maart 1913 aan om als Fahnenjunker (aspirant-officier) dienst te gaan doen in het Königlich Bayerisches 1. Feldartillerie-Regiment „Prinzregent Luitpold“ van het Beiers leger. En ging vervolgens naar de militaire academie in Danzig, en behaalde in juni 1914 zijn Offizierspatent als Leutnant (tweede luitenant).

Eerste Wereldoorlog

Tijdens de Eerste Wereldoorlog diende Wittjes in verschillende functies: batterijcommandant, opleidingsleider, ordonnansofficier, adjudant bij de Arko, en divisiestaf en Generale Stafofficier. In september 1917 werd hij bevorderd tot Oberleutnant (eerste luitenant). Aan het einde van de oorlog raakte Wittjes ernstig gewond, en werd op 15 november 1918 in België krijgsgevangen gemaakt. In maart 1919 ontsnapte hij, en vluchtte via Nederland naar Duitsland terug.

Interbellum

Wittjes werd opgenomen in de Reichswehr, en werd als brigadeadjudant van het 79. Feld-Artillerie Brigade ingezet. Op 1 oktober 1920 werd hij benoemd als adjudant van het 1e Artillerieregiment. In 1922 trouwde Wittjes met Irene Skowronski. Het echtpaar kreeg twee dochters (geboren 1927 en 1933). Op 1 juni 1925 werd hij bevorderd tot Hauptmann (kapitein). Als Hauptmann werd Wittjes benoemd tot regimentsadjudant, en batterijchef in het 1e Artillerieregiment. Op 1 mei 1929 verliet hij de actieve dienst. En werd enig tijd later lid van de Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij (NSDAP). Vanaf 1929 tot april 1933 was Wittjes afdelingsleider en bestuurslid van Ireks A.G. in Kulmbach, waar ook Franz Breithaupt werkte. Op 1 maart 1931 werd Wittjes lid van de Schutzstaffel (SS). En werd ingeschaald als SS-Mann, en werd ingedeeld in de 1e Sturm van de II.Sturmbann in de 3.SS-Standarte. Op 30 juni 1931 werd Wittjes benoemd tot gevolmachtigde beheerder van de III.Sturmbann in de 3. SS-Standarte. Tijdens deze functie werd hij bevorderd tot SS-Sturmbannführer (majoor). Hierna werd hij benoemd tot chef van de III.Sturmbann in de 3.SS-Standarte. Hierop volgend werd hij bevorderd tot SS-Standartenführer (kolonel). Na zijn bevordering, werd hij benoemd tot commandant van de de 41.SS-Standarte. Vanaf april 1933 ging Wittjes werken als gouwredenaar voor de Gouw Oberfranken ingezet werd. Op 24 april 1932 werd hij gekozen als lid voor de NSDAP in de Beierse Landdag. Hij legde zijn zetel in het deelstaatparlement neer, toen hij op 5 maart 1933 werd gekozen in de Rijksdag voor het kiesdistrict Baden. Vanaf 1 juni 1932 tot 19 april 1933 was Wittjes commandant van de SS-Abschnitt IX. Hierna volgde zijn commando over de 57.SS-Standarte. In januari 1933 probeerde hij als leider van SS-Abschnitts IX voor Franken en Thüringen samen met Richard Hildebrandt te voorkomen dat de Neurenbergse gouwleider Julius Streicher de SS zou beïnvloeden.

In april 1933 nam Wittje, nu een fulltime SS-leider, de SS-Oberabschnitt Nord (later SS-Oberabschnitt Nordsee) in Hamburg over, voordat hij op 12 februari 1934 werd benoemd tot hoofd van het SS-Hauptamt. In deze functie functioneerde Wittje als verbindingsman tussen Himmler en Theodor Eicke, toen deze eind mei 1934 bij de oprichting van de Inspektion der Konzentrationslager (IKL) (vrije vertaling: inspectie van de concentratiekampen) de controle over het concentratiekamp Lichtenburg overnam. In het conflict met de Wehrmacht over de opstelling van permanent bewapende SS-eenheden wees Wittje op 29 mei 1934 dat de SS militair gestructureerd was en dat delen van de SS mogelijk "ter beschikking gesteld zouden worden voor nationale defensiedoeleinden". Hij weigerde SS-leden die eerder tot de Reichswehr behoorden ter beschikking te stellen van de Wehrmacht.

Volgens latere verklaringen van Himmler informeerde de Rijksminister van Defensie en generaal Werner von Blomberg de Rijkskanselier Adolf Hitler over de omstandigheden die hadden geleid tot Wittje's ontslag uit de Reichswehr in 1929. Hitler gaf Blombergs "aanwijzingen" in juni 1934 door aan Himmler, nog vóór de zogenaamde "Nacht van de Lange Messen". Na de moord op Röhm, die ook gerechtvaardigd was vanwege zijn homoseksualiteit, bracht Himmler Wittje op de hoogte van de beschuldigingen, maar wees Wittje's aanbod tot ontslag af. Tegenover Hitler verklaarde Himmler niet laten vallen van Wittje, aan het feit dat hij niet wilde dat de Wehrmacht enige invloed zou hebben op zijn personeelsbeslissingen in de SS.

Wittje negeerde de waarschuwingen van Himmler om zich te onthouden van alcoholgebruik; Relevante contacten met ondergeschikten werden herhaald. Op 14 mei 1935 werd Wittje als hoofd van het SS-Hauptamt vervangen door August Heißmeyer, "wegens ziekte", zoals de SS-nieuwsblad Das Schwarze Korps het uitdrukte. Vanaf april 1937 behoorde Wittje tot de directie van Hamburger Waaren-Commissies-A.G. (WACO) die een explosievenfabriek wilde bouwen in de buurt van Dannenberg.

In februari 1938 Wittje werd gearresteerd nadat er weer "avondfeestje in de kring van kameraden" hadden plaatsgevonden, geobserveerd door de Hamburgse Gestapo. Himmler schorste Wittje van SS-dienst, en richtte een zogenaamde "kleine arbitragehof" op om de beschuldigingen van "homoseksuele gezindheid en homoseksueel wangedrag" op te helderen. Het kleine arbitragehof stond onder voorzitterschap van Friedrich-Wilhelm Krüger en bestond uit de bijzitters Udo von Woyrsch en Theodor Eicke. De Hamburgse Gestapochef Bruno Streckenbach en Josef Meisinger, hoofd van het Reichszentrale zur Bekämpfung der Homosexualität und der Abtreibung, kregen de opdracht een onderzoek in te stellen. Het "kleine arbitragehof" pleitte er blijkbaar voor dat Wittje in de SS moest blijven. In juni 1938 sprak Himmler dit tegen:

Erstaunt bin ich darüber gewesen, daß die ganzen Besoffenheitsangelegenheiten des Gruppenführers Wittje dem Schiedshof überhaupt nicht aufgefallen sind. […] Aus meiner persönlichen und meines Amtes leider sehr reichen Erfahrung halte ich es selbstverständlich für möglich, daß ein Mann ein- oder zwei Mal zu Unrecht auch in homosexueller Hinsicht verdächtigt wird, […] daß ein Mann einmal in der Trunkenheit das heulende Elend bekommt und andere Leute umarmt. […] Ich halte es aber für ausgeschlossen, daß Dienststellen verschiedenster Art, die lokal weit voneinander entfernt sind, […] Menschen, immer wieder denselben Tatbestand der Besoffenheit und dann des Aus-der-Rolle-fallens und des schon so oft genannten Männerumarmens, Küssens und An-sich-drückens erzählen und zu Protokoll geben.

Verbaasd ben ik daarover geweest, dat de gehele dronkenschap aangelegenheid van de Gruppenführers Wittje door het arbitragehof überhaupt niet opgemerkt is. Op mijn persoonlijke en mijn ambtsleider zeer rijke ervaring houdt ik het vanzelfsprekend voor de mogelijkheid, dat een man een of twee keer ten onrechte van homoseksualiteit opzicht verdacht werd, dat een man eens in dronkenschap de huilende ellende krijgt en andere mensen omhelst. Ik hou het voor uitgesloten dat een functie, die plaatselijk ver van elkaar verwijderd zijn uitgesloten is, mensen keer op keer dezelfde feiten van dronkenschap, en dan het uit-de-rol-vallen en het zo vaak genoemde mannen omhelzen, kussen en knuffelen @@@ en te protocol geven.

Op 12 november 1938 werd Wittje definitief uit de SS gezet.

Aan het einde van de oorlog

Tijdens de eindfase van de oorlog werd Wittjes als bataljonsleider in de Volkssturm ingezet. In mei 1945 werd hij aan het einde van de oorlog in Tsjecho-Slowakije gearresteerd. Over de plaats en het exacte tijdstip van zijn overlijden is verschillende informatie beschikbaar: enerzijds zou hij op 16 maart 1947 in Tsjechische gevangenschap zijn gestorven, anderzijds op 6 maart 1947 in Moskou. Volgens andere bronnen zou hij voor het laatst zijn gezien in een gevangenis in Moskou en neergeschoten na een proces voor een Sovjet militair tribunaal wegens oorlogsmisdaden op 6 maart 1947 in de Sovjet-Unie.

Carrière

Wittje bekleedde verschillende rangen in zowel de Beiers leger als Allgemeine-SS. De volgende tabel laat zien dat de bevorderingen niet synchroon liepen.

Datums	Beiers leger	Reichswehr	NSDAP	Allgemeine-SS
5 maart 1913	Fahnenjunker	—	—	—
Juni 1914	Leutnant	—	—	—
September 1917	Oberleutnant	—	—	—
1 juni 1925	—	Hauptmann	—	—
	—	—	Gauredener der NSDAP	—
1 maart 1931	—	—	—	SS-Mann
7 maart 1931	—	—	—	SS-Scharführer
26 juni 1931	—	—	—	SS-Sturmführer
2 november 1931	—	—	—	SS-Sturmbannführer
15 november 1931	—	—	—	SS-Standartenführer
11 augustus 1932	—	—	—	SS-Oberführer
3 juli 1933	—	—	—	SS-Brigadeführer
15 september 1933	—	—	—	SS-Gruppenführer

Lidmaatschapsnummers

• NSDAP-nr.: 256 189 (lid geworden 1 juni 1931)
• SS-nr.: 5 870 (lid geworden 1 maart 1931)

Onderscheidingen

Selectie:

• IJzeren Kruis 1914, 1e Klasse en 2e Klasse
• Gewondeninsigne 1918 in zwart
• Ehrendegen des Reichsführers-SS
• SS-Ehrenring
• Erekruis voor Frontstrijders in de Wereldoorlog in 1934

Bronnen, noten en/of referenties

• Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Curt Wittje op de Duitstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
• (fr) Tixier, Thierry (2019), Allgemeine SS - Polizei - Waffen SS Volume 3, SS GRUF WITTJES (Geen paginavermelding). ISBN 978-1-326-84038-9. Geraadpleegd op 12 maart 2023.
• (en) Yerger, Mark C. (1997), Allgemeine-SS; The Commands, Unites and Leaders of the General SS. Schiffer Military History, 13, 15, 96, 132, 142, 190, 198. ISBN 0-7643-0145-4. Geraadpleegd op 12 maart 2023.

---

Categorie:Duits generaal Categorie:Geëxecuteerd NSDAP-lid Categorie:SS-lid Categorie:Duits militair in de Eerste Wereldoorlog Categorie:Duits Rijksdaglid Categorie:Duits militair in de Tweede Wereldoorlog Categorie:Duits krijgsgevangene Categorie:Holocaustpleger Categorie:Duits deelstaatparlementslid