Fototropine
Fototropine is samen met fytochromen en cryptochromen verantwoordelijk voor de processen die zich afspelen bij de groei van de plant. Deze fotoreceptor wordt geactiveerd door blauw licht en regelt belangrijke reacties zoals positieve fototropie bij takken, bladeren en bloemen en negatieve fototropie in de wortels. Bij positieve fototropie draait de plant zich naar de lichtbron toe, terwijl bij negatieve fototropie de wortels van het licht vandaan groeien. Ze regelen fysiologische processen zoals de verplaatsing van chloroplasten. Deze kunnen zich opeenhopen of juist verspreiden om licht beter te vangen respectievelijk te vermijden.[2] Ze regelen ook de opening van de huidmondjes, de bladgroei en de groei van zaailingen.
Mechanisme
bewerkenDeze receptor, die geactiveerd wordt door blauw licht (400 - 500 nm) is een kinase. Fototropine bestaat uit twee domeinen: LOV1 en LOV2 (Light-Oxygen-Voltage domein) die elk een dimeer vormen. Deze domeinen bevatten flavine-chromoforen die het blauwe licht absorberen en zijn verbonden met een Serine/Threonine kinase die, na activering van LOV2, eerst zelf gefosforileerd wordt en vervolgens het signaal aan de cel doorgeeft.[3] Daar ontketent de geactiveerde fototropine, door interactie met verschillende proteïnen, signaaltrasductie. Veel van deze intermediaire proteïnen zijn goede kandidaten voor het transport van auxine gedurende negatieve fototropie in de wortels.[4] Bij positieve fototropie wordt de intermediare proteine NPH3 gedefosforyleerd die zich dan ophoopt aan de belichte kant van het hypocotyl, de bladsteel (petiole) en/of de bloemsteel. Auxine hoopt zich daarentegen op aan de schaduwzijde van voorgenoemde structuren waardoor de cellen aan deze kant zich strekken en de plant naar het licht toebuigt.[1][5]
Evolutie
bewerkenDe levermossen en hauwmossen bezitten slechts een vorm van fototropine (een gen) terwijl de mossen, lycofyta, varens en zaadplanten meerdere genen hebben voor verschillende vormen van fototropine. De duplicatie van deze genen bracht twee parallelle vormen voort die naast elkaar bestaan (phot1 en phot2) en die respectievelijk bij zwak ofwel bij sterk blauw licht functioneren.[6]
- ↑ a b (en) Küpers, J.J., Oskam L., Pierik R. (24-07-2020). Photoreceptors Regulate Plant Developmental Plasticity through Auxin. Gearchiveerd op 21 juli 2022. Plant 9 (8), 940
- ↑ (en) Lin, YJ, et al. (01-10-2019). Phototropins Mediate Chloroplast Movement in Phalaenopsis aphrodite (Moth Orchid). Gearchiveerd op 18 juli 2022. Plant & Cell Physiology vol. 60, n. 10
- ↑ (en) Briggs, Winslow R., et al. (05-01-2007). Phototropins and Their LOV Domains: Versatile Plant Blue-Light Receptors. Gearchiveerd op 7 april 2023. Journal of Integrative Plant Biology vol. 49, n. 1, pp. 4–10
- ↑ (en) Zhang, Kun-Xiao, et al. (29-07-2013). Blue-light-induced PIN3 polarization for root negative phototropic response in Arabidopsis. Gearchiveerd op 17 juli 2022. The Plant Journal -
- ↑ Waardoor groeit een plant naar het licht?. Universiteit Leiden. Gearchiveerd op 26 mei 2022. Geraadpleegd op 19 juli 2022.
- ↑ (en) Li, Fay-Wei, et al. (12-08-2015). The origin and evolution of phototropins. Gearchiveerd op 5 juli 2023. Frontiers in Plant Science Digitaal