Erfgoeddag

De Erfgoeddag is een sinds 2001 jaarlijks terugkerend toonmoment voor de cultureel-erfgoedsector in Vlaanderen en Brussel waarbij het roerend en immaterieel erfgoed centraal staat. Erfgoeddag vindt jaarlijks plaats op de eerste zondag na de paasvakantie. Erfgoeddag wordt weleens verward met de Open Monumentendag die elk jaar in het najaar doorgaat. Daarbij gaat het vooral over onroerend erfgoed zoals monumenten, gebouwen, landschappen en sites.

SitueringBewerken

We schrijven 2001. In april vond toen een eerste Erfgoedweekend plaats. Op zaterdag was er een Archievendag, ’s anderendaags gevolgd door een (reeds bestaande) Museumdag. De coördinatie was in handen van de Vlaamse Museumvereniging (VMV). Een jaar later werd al het cultureel erfgoed, en dus ook dat wat zich niet in archieven of musea bevond, aan het publiek gepresenteerd. Het thema 'Verzamelen, verzamelaars, verzamelingen' was een uitstekende manier om deze doelstelling te bereiken. In 2003 vond het eerste Erfgoedweekend plaats op 26 en 27 april met als thema 'Op Reis!'. In 2004 werden de krachten gebundeld in een Erfgoeddag en sindsdien worden de activiteiten op zondag geconcentreerd.

OrganisatorenBewerken

Erfgoeddag wordt georganiseerd door FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed vzw. Het is een belangrijk aspect van de decretale opdracht, namelijk het mee aansturen van de publieke beeldvorming over cultureel erfgoed. De erfgoeddagen bieden inspiratie om erfgoededucatie vorm te geven. Elk jaar doen honderden musea, archieven, erfgoedbibliotheken, heemkundige kringen en talloze andere erfgoedorganisaties en –instellingen mee.

De Erfgoeddag groepeert jaarlijks honderden activiteiten rond een bepaald thema. Alle activiteiten, waaronder tentoonstellingen en rondleidingen, lezingen, demonstraties en workshops, expertenbeurzen, wandelingen en fietstochten, film- en theatervoorstellingen op Erfgoeddag zijn gratis. Het evenement telt elk jaar een kwart miljoen bezoekers.

Jaarthema'sBewerken

De eerste editie bestond uit de samenvoeging van de reeds bestaande Museum- en Archievendag, onder de slogan 'Ontdek mijn verleden'.

In 2002 trad dan het eerste Erfgoedweekend voor het voetlicht en was er geen sprake meer van het duidelijke onderscheid tussen musea en archieven. Dat jaar was het thema Verzamelen, verzamelaars, verzamelingen.
De volgende editie stond in het teken van Op reis.
In 2004 vond er een koerswissel plaats: het weekend werd een dag. Zo ontstond de Erfgoeddag, een formule die sindsdien ongewijzigd is gebleven. Het thema dat jaar was 't Zit in de familie.
2005 stond in het teken van Gevaar!.
Een jaar later kon het publiek terecht bij honderden erfgoedorganisaties voor een editie In kleur.
2007 haalde met Niet te schatten het thema van de vele waarden (financieel, emotioneel, enzovoort) van cultureel erfgoed aan.
De editie van 2008 onderzocht hoe men in het verleden tegen de toekomst aankeek. De slogan was Wordt verwacht.
De negende editie fileerde het allesbehalve vanzelfsprekende fenomeen van de vriendschap, met Uit vriendschap!?
In 2010 was het alles wat vervalsingen, constructies, kopieën en imitaties dat de klok sloeg, met de roepnaam FAKE?
De Erfgoeddag van 1 mei 2011 had als thema Armoe troef.
Op 22 april 2012 was het thema Helden.
Het thema van 2013 was Stop de tijd! Op zondag 21 april ging het dan uiteraard over de tijd, maar evengoed over de effecten van de tijd op ons cultureel erfgoed.
In 2014 ging Erfgoeddag op zoek naar mentale, fysieke en financiële grenzen met Grenzeloos.
Het thema van 2015 is Erf! focust op het de verschillende aspecten van erven zoals het formele, het persoonlijke aspect en de culturele context errond.
Het thema van 2016 was 'Rituelen' en meer dan 700 gratis activiteiten boden het publiek de kans om grote en kleine rituelen te ontdekken: alledaagse rituelen zoals processies maar ook religieuze en geboorterituelen kwamen aan bod.
In 2017 vond Erfgoeddag plaats op zondag 23 april en was het thema 'Zorg'.
'Kiezen' staat centraal tijdens Erfgoeddag 2018 op zondag 22 april.
Op 28 april 2019 heeft de Erfgoeddag als thema ‘Hoe maakt u het?’ en gaat in op ambacht en vakmanschap.
Op 25 en 26 april 2020 zou Erfgoeddag haar 20e editie vieren. Omwille van het coronavirus is het voorziene feestweekend uitgesteld naar 2021.
Op 24 en 25 april 2021 draagt Erfgoeddag als thema 'De Nacht'. Er kunnen het hele weekend lang activiteiten georganiseerd worden van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat.
Op zondag 24 april 2022 en van maandag 25 tot en met vrijdag 29 april 2022 staat Erfgoeddag in het teken van onderwijs met als titel 'Erfgoeddag maakt school'.
Op zondag 23 april 2023 draagt Erfgoeddag als thema 'Beestig!'. Na het succes van de vorige editie, is er ook opnieuw een Erfgoedweek. Die loopt van 17 tot en met 28 april 2023. Meer info
In 2024 vindt Erfgoeddag plaats op zondag 21 april. Het thema wordt in het voorjaar van 2023 bekend gemaakt via faro.be/erfgoeddag.

Terugblik op Erfgoeddag 2022Bewerken

Meer dan 1.150 gratis activiteiten in het teken van erfgoed en onderwijs. Dat is een record in de geschiedenis van Erfgoeddag. Toevallig is dat niet: er was dit jaar niet alleen het vertrouwde publieksmoment op zondag 24 april 2022, in de week erna deden ook heel wat scholen mee. Lees het persbericht

De blikvanger van zondag was het ‘schools erfgoed’: alles wat te maken heeft met opvoeding, leren en opgroeien. Dat verleden kan een ijkpunt voor vandaag én morgen zijn. Van maandag 25 tot vrijdag 29 april 2022 organiseerden we daarnaast voor het eerst een Erfgoedweek. Die richtte zich tot leerlingen en leerkrachten uit het lager en middelbaar onderwijs en bracht de erfgoedwerking heel letterlijk tot in de klas. Bekijk de videoterugblikken

Vooruitblik naar Erfgoeddag 2023Bewerken

Van vleermuis, werkpaard en schoothond tot en met de grote boze wolf, de ekster op de galg, de eerste zwaluw, de zwarte weduwe of de immer naarstige houtworm: op zondag 23 april komt u gegarandeerd het hele dierenrijk tegen, voor en achter de schermen. Dan draagt Erfgoeddag als thema 'Beestig!'. Activiteiten tussen 17 en 28 april, tijdens de Erfgoedweek, richten zich op scholen.