Echt vetmos

Echt vetmos
Taxonomische indeling
Rijk:	Plantae (Planten)
Stam:	Marchantiophyta (Levermossen)
Klasse:	Jungermanniopsida
Onderklasse:	Jungermanniidae
Orde:	Metzgeriales
Familie:	Aneuraceae
Geslacht:	Aneura
Soort
	Aneura pinguis; (L.) Dumort. (1822)
Synoniemen
	Riccardia pinguis
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Echt vetmos op Wikispecies
Portaal	Biologie

Het echt vetmos (Aneura pinguis) is een levermos uit de familie Aneuraceae. Het komt voor op natte tot vochtige, basische tot zwak zure terrestrische standplaatsen. Het groeit op zand, zandige klei, leem en veen, in het buitenland ook op rotsbodems. De soort groeit echter ook veel buiten natuurreservaten, bijvoorbeeld in afgravingen, langs paden, op oevers van plassen en vijvers, in ruderale terreinen en kleidepots.

Kenmerken

Echt vetmos groeit volgens zijn naam met zeer vette, ribloze thallus. Het thallus is dik, vlezig, stijf, gemakkelijk breekbaar, lintvormig, niet of nauwelijks vertakt. Het kan sterk variëren in grootte. De kleine thali zijn minder dan 1 cm lang, terwijl de grootste 8 cm of meer kunnen zijn. De kleur is diepgroen als ze nat zijn en zwartgroen als ze droog zijn. Het bovenoppervlak van het thallus is min of meer vlak. De randen kunnen iets naar boven gericht zijn. De onderkant is convex. De top is meestal afgerond.

In dwarsdoorsnede is het thallus 8 tot 18 cellagen dik in het midden, één tot enkele lagen aan de randen, waarbij de epidermale cellen kleiner zijn dan de cellen in het thallus. De thalluscellen bevatten elk 6 tot 30 kleine, bolvormige tot eivormige olielichamen.

De soort is tweehuizig, de mannelijke planten zijn kleiner dan de vrouwtjes. Antheridia en archegonia worden gevormd op zeer korte en smalle zijtakken. De calyptra is knotsvormig, geschubd of behaard, de seta is 2 tot 5 centimeter lang, het sporenkapsel is ovaal, de sporen zijn bolvormig tot ovaal, bruinachtig en 15 tot 25 µm groot. Broedlichamen worden niet gevormd.

Het kan gemakkelijk worden aangezien voor het gevind moerasvorkje (Riccardia multifida), maar de groene kleur is meestal voldoende genoeg om het te herkennen.

Voorkomen

Het echt vetmos komt verspreid over grote delen van de wereld voor, in Midden-Europa komt hij voor van de vlakte tot in de berggebieden. In Nederland komt het vrij algemeen voor. Het is niet bedreigd en staat niet op de rode lijst.

Foto's

Aneura pinguis
Thalluscellen
Thallusrand
Thallusdoorsnede

Bronnen, noten en/of referenties

BLWG Verspreidingsatlas Mossen