Zandkool

plantengeslacht uit de kruisbloemenfamilie
(Doorverwezen vanaf Diplotaxis (plant))

Zandkool (Diplotaxis) is een geslacht van eenjarige en overblijvende kruiden uit de kruisbloemenfamilie (Cruciferae oftewel Brassicaceae). De botanische naam Diplotaxis is afgeleid van het Oudgriekse 'diplous' = dubbel en 'taxis' = rij. De naam verwijst naar de dubbele rij zaden in de hauw.

Zandkool
Zandkool
Taxonomische indeling
Rijk:Plantae (Planten)
Stam:Embryophyta (Landplanten)
Klasse:Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade:Bedektzadigen
Clade:'nieuwe' Tweezaadlobbigen
Clade:Malviden
Orde:Brassicales
Familie:Brassicaceae (Kruisbloemenfamilie)
Geslacht
Diplotaxis
DC. (1821)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Zandkool op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie

Het geslacht komt van nature voor van West-Europa tot de Kaukasus en Syrië. In Noord-Amerika worden Diplotaxis muralis en Diplotaxis tenuifolia als invasieve soort gezien.

In België en Nederland komen alleen de grote zandkool (Diplotaxis tenuifolia) en de kleine zandkool (Diplotaxis muralis) voor. In Duitsland komen ook Diplotaxis viminea en Diplotaxis erucoides voor.

De soorten uit dit geslacht zijn waardplant voor de aangebrande valkmot (Evergestis extimalis), de bonte valkmot (Evergestis pallidata), Sitochroa verticalis (fijne golfbandmot) en voor de bladmineerders Chromatomyia horticola, Ceutorhynchus contractus, Liriomyza strigata, Liriomyza xanthocera, Phyllotreta nemorum, Phytomyza rufipes, Plutella xylostella en Scaptomyza flava.

De bladeren van de grote en de kleine zandkool worden sinds de Romeinse tijd in het Middellandse Zeegebied gebruikt als groente in salades, maar ook gekookt als groente of gebakken in pizza's. De bladeren zijn rijk aan vitamine C en ijzer.

Determinatietabel:

Plant Bladeren Afmeting kroonblad Hauwtjes Bloeitijd locatie overig foto
Grote zandkool grijs viltig?, overal aan stengel 7-15 mm 2 - 6 cm, bijna evenwijdig aan stengel juni-herfst rurale plaatsen, droog, open, voedselrijk bij kneuzing stinken de bladeren
Kleine zandkool Vooral in wortelrozet 4-8 mm 1,5-4,5 cm, schuin afstaand van stengel mei-okt matig voedselrijke open droge plaatsen In Nederland zeldzaam
Diplotaxis erucoides grof getand, in grondrozet bloemen zijn wit, later violet voornamelijk in zuid-europa, afnemend in middeleuropa.
Diplotaxis viminea in grondrozet komt voornamelijk in zuid-europa voor. kleiner dan kleine zandkool
Zie de categorie Diplotaxis van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.