Dionysius Godefridus van der Keessel

Dionysius Godefridus van der Keessel
	Van der Keessel, 1780
Persoonlijke gegevens
Volledige naam	Dionysius Godefridus van der Keessel
Geboren	Deventer, 22 september 1738
Overleden	Leiden, 7 augustus 1816
Nationaliteit	Nederlands
Werkzaamheden
Vakgebied	Rechtsgeleerdheid
Universiteit	Rijksuniversiteit Groningen; Universiteit Leiden
Proefschrift	Dissertatio juridica inauguralis, de usucapione partus et foetus rei furtivae (1761)
Promovendi	A.J. Duymaer van Twist, H.W. Tydeman
	Website
	Dbnl-profiel
Portaal	Onderwijs

Dionysius Godefridus van der Keessel (Deventer, 22 september 1738 – Leiden, 7 augustus 1816) was een Nederlandse jurist.

Leven bewerken

Van der Keessel was de zoon van de Nederlandse Hervormde predikant Dionysius van der Keessel (1700-1755) en Johanna Wilhelmina Cabeljauw (†1775).^[1] Na de lagere school begon hij op 21 augustus 1753 aan het Athenaeum Illustre in zijn geboortestad.^[2] Op 1 mei 1756 werd hij samen ingeschreven op de Universiteit van Leiden.^[3] Op 23 oktober 1761 behaalde Van der Keessel er zijn doctoraat in de rechten met de verhandeling de Usucapione partus et fetus rei furtivae.^[4] Vervolgens was hij korte tijd advocaat in Den Haag.

Persoonlijk en familie bewerken

Op 27 juli 1772 trouwde Van der Keessel met jkv. Catharina Adriana Bodel (1735 (doop)^[5]-1811^[6]).^[7] Het huwelijk bleef kinderloos. Zijn broer Samuel Rudolphus van der Keessel (1737-1799)^{[noot 2]} begon tegelijk met hem een studie aan de Universiteit van Leiden en werd evenals hun vader predikant in de Nederlandse Hervormde Kerk.

Groningen bewerken

Al in 1762 werd hij aan de Rijksuniversiteit Groningen benoemd tot hoogleraar Romeins recht. Hij aanvaardde deze functie aan met de oratie An capita illa Juris Romani, quae in usu hodie non esse dicuntur, in academiis doceri expediat ( Groningen 1762). In Groningen gaf hij lezingen over de instituten en pandecten van het Romeins recht, en heeft hij onderzoek gedaan naar het dagelijkse Nederlandse recht. In het academisch jaar 1768/69 was hij er rector magnificus.^[12]

Leiden bewerken

Het jaar daarop, op 10 oktober 1770, werd hij benoemd tot professor aan de Universiteit van Leiden als hoogleraar Romeins en burgerlijk recht. Op op 12 april 1771 aanvaardde hij de aanstelling met de oratie de Legislatorum Belgarum in recipiendo jure Romano prudentia. Vanaf 12 juni 1790 heeft hij hier ook Nederlandse recht onderwezen, waarvoor hij op 13 september 1799 een extra leerstoel kreeg, die weer verviel in 1808.^[13] Driemaal bekleedde hij het rectoraat in Leiden: 1773/74; 1785/86 en 1791/92. Zijn inaugurele redes waren respectievelijk Amore patriae, in juventute Belgica exitando prudenterque dirigendo, Aequitate judicantium, optimo turbatae reipublicae remedio en de Advocato Christiano.

Van der Keessel bleef tot zijn emeritaat in 1815 werkzaam aan de Leidse Universiteit.

Emeritaat bewerken

Op 16 oktober 1815 ging Van der Keessel met emeritaat. Hij overleed op 7 augustus 1816 in Leiden. Hij liet zijn uitgebreide boekencollectie over aan de Universiteitsbibliotheek Leiden.

Werk bewerken

Van der Keessel was in zijn tijd een bekend rechtsgeleerde en was van 1789 tot 1790 de leermeester van de Erfprins van Oranje, de latere koning Willem I. Willem verleende Van der Keessel later de Orde van de Nederlandse Leeuw.

Zijn belangrijkste grote werk is de lezingen bundel “Thesis Selectae Juris Hollandici et Zelandici, ad supplendam Hugonis Grotii Introductionem ad Jurisprudentiam Hollandici en definiendas celedriores Juris Hollandicam controversias (Lugd. Bat. 1800) met aanvullingen en notities op “Inleydinghe tot de Hollandsche rechts-gheleerdheydt (1641) van Hugo de Groot (1583-1645). Van der Keessels werk werd herdrukt in 1860 en vanwege het belang ervan voor Zuid-Afrikaanse wetgeving in 1855 vertaald in het Engels door Charles Ambrose Lorenz (1829-1871), een in die tijd zeer bekende Engelse rechtsgeleerde.^[14] De Engelstalige uitgave werd in 1868 heruitgegeven.

Werken (selectie) bewerken

Orationes variae, Leiden 1770–1792, 6 delen
Narratio de rebus a se et a facultate juridica gestis circa nuper evulgatam dissertationem J.J.Th. Duval, Leiden 1789
Oratio de Studio juris civilis ad bonos mores formandos et virtutem colendam aptissimo Leiden 1790
Theses Selectae Juris Hollandici et Zelandici, ad supplendam Hugonis Grotii Introductionem ad Jurisprudentiam Hollandicam, et definiendas celebriores Juris Hollandici controversias. Leiden 1800, in Engels onder de titel Select Theses on the laws of Holland and Zeeland, en thans Amsterdam 1860

Bekende leerlingen bewerken

Willem I der Nederlanden (1772-1843)
Hendrik Willem Tydeman (1778–1863)
Albertus Jacobus Duymaer van Twist (1775–1820)
Isaäc da Costa (1798-1860)^[15]^[16]
Willem Bilderdijk (1756-1831)^[17]

Trivia bewerken

In zijn geboorteplaats Deventer is de D.G. van der Keesselstraat naar hem genoemd. Deze straat ligt in de Zwolse wijk in een buurt waar de straten genoemd zijn naar bekende Deventenaren die hun sporen hebben verdiend in de wetenschap en het onderwijs. De straatnaam dateert uit de jaren '30, toen de meeste huizen aan deze straat zijn gebouwd.

Zie ook bewerken

Externe links bewerken

Bronnen, referenties en voetnoten bewerken

Bronnen

Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Dionysius Godefridus van der Keessel op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Dionysius Godefridus van der Keessel op de Duitstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
DBNL.nl, Dionysius Godefridus van der Keessel
(de) Feenstra, Robert (2001), Juristen: ein biographisches Lexikon; von der Antike bis zum 20. Jahrhundert, 2nd. Beck, München, "Keessel, Dionysius Godefridus van der", pp. 353. ISBN 3406 45957 9.
Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek (NNBW) p674/675, Keessel, Dionysius Godefridus van der
Abraham Jacob van der Aa: Biographisch Woordenboek der Nederlanden. Uitg. J. J. van Brederode, Haarlem, 1852, Bd. 10, S. 87 (Online)
van Kuyk: KEESSEL (Dionysius Godefridus van der). In: Philipp Christiaan Molhuysen, Petrus Johannes Blok: Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek. (NNBW), Uitg. A.W. Sijthoff’s Uitgevers-Maatschappij, Leiden, 1914, Bd. 3, Sp. 674
(de) Michael Stolleis: Juristen. Ein biographisches Lexikon, von der Antike bis zum 20. Jahrhundert. Verlag C. H. Beck, München, 1995, ISBN 3406459579, S. 353 (Onlineleseprobe)
Biografisch Portaal van Nederland, [ http://www.biografischportaal.nl/persoon/24891672 Prof. dr. mr. Dionysius Godefridus van der Keessel]
(de) Katalog der Deutschen Nationalbibliothek (GND) 172681553 Keessel, Dionysius Godefridus van der
(en) The Library of Congress (LCCN) n/86/120740 Keessel, D. G. van der (Dionysius Godefridus), 1738-1816
(en) Virtual International Authority File (VIAF) 36990539 Keessel, Dionysius Godefridus van der 1738-1816

Referenties

↑ DBNL.nl, Dionysius van der Keessel (1700-1755)
↑ J. C. van Slee: De Illustre School te Deventer. Martin Nijhoff, Den Haag, 1916, S. 249
↑ In het Alb. Stud. te Leiden is D. v.d. Keessel ingeschreven als v.d. Keesel.[1]
↑ P. C. Molhuysen: Album Promotorum Academiae Lugduno Batavae 1575-1812. 's-Gravenhage 1913-1924, S. 303
↑ A. Romeijn, De stadsregering van Tholen (1577-1795), p348. Gearchiveerd op 9 juni 2022.
↑ OpenArchieven.nl, Overlijdensakte C.A. Bodel
↑ OpenArchieven.nl, Trouwen D.G. van der Keessel / C.A. Bodel
↑ NH Kerk, Commissie voor de Archieven, p62 De Archieven van de NH Kerk, Classis Leiden
↑ Samuel Rudolphus van der Keessel (1737-1799), predikant
↑ Dominees.nl, Overleden 1799 - Samuel Rudolphus van der Keessel
↑ Stadvollenhove.nl, Hervormde predikanten te Vollenhove
↑ D.G. van der Keessel. Gearchiveerd op 23 juni 2023.
↑ Album Scholasticum Academiae lugduno-batavae 1575-1940. p84
↑ JSTOR.org, Charles Ambrose Lorenz letters
↑ DBNL.nl, Isaäc da Costa
↑ DBNL.nl, I. da Costa, Grafschrift G.D. van der Keessel
↑ DBNL.org, Het Bilderdijk-Museum. Jaargang 1(1984). Gearchiveerd op 6 mei 2022.

Voetnoten

↑ Na afronding van de academische studie theologie geniet de student nog minimaal twee jaar onderwijs van hoogleraren, aangesteld door het betreffende kerkgenootschap. Na het afleggen van het zogenaamde 'kerkelijk examen' kan de kandidaat langs de kerkelijke weg een aanvraag indienen om beroepbaar gesteld te worden. Wanneer een kandidaat beroepbaar gesteld is, kan deze een beroep van een plaatselijke gemeente in overweging nemen. Wanneer het beroep aangenomen wordt, zal de kandidaat in een kerkdienst bevestigd worden tot predikant, om daarna, meestal in dezelfde kerkdienst, intrede te doen in zijn of haar gemeente. (bron: WP-artikel Nederlandse Hervormde Kerk, 21 jan. 2020)
↑ Samuel Rudolphus van der Keessel (Deventer, 29 juni 1737 – Dordrecht, 20 november 1799), was een Nederlandse Hervormde predikant. Na zijn studie in Leiden werd hij in 1761 ‘kandidaat’^{[noot 1]} in de classis Leiden^[8]. Vervolgens was hij predikant in Oostvoorne-(1762), Vollenhove-(1765) en Dordrecht-(1779)^[9]^[10]^[11]

Voorganger: Hermannus Scholten	Rector magnificus van de Universiteit Leiden 1773–1774	Opvolger: Hiëronymus David Gaubius
Voorganger: Carolus Boers	Rector magnificus van de Universiteit Leiden 1785–1786	Opvolger: Nicolaus Georgius Oosterdijk Johanszoon
Voorganger: Florentius Jacobus Voltelen	Rector magnificus van de Universiteit Leiden 1791-1792	Opvolger: Broërius Broes
Voorganger: Frans Lodewijk Cremer	Rector magnificus van de Rijksuniversiteit Groningen 1768–1769	Opvolger: Wouter van Doeveren

[1] DBNL.nl, Dionysius van der Keessel (1700-1755)

[2] J. C. van Slee: De Illustre School te Deventer. Martin Nijhoff, Den Haag, 1916, S. 249

[3] In het Alb. Stud. te Leiden is D. v.d. Keessel ingeschreven als v.d. Keesel.[1]

[4] P. C. Molhuysen: Album Promotorum Academiae Lugduno Batavae 1575-1812. 's-Gravenhage 1913-1924, S. 303

[5] A. Romeijn, De stadsregering van Tholen (1577-1795), p348. Gearchiveerd op 9 juni 2022.

[6] OpenArchieven.nl, Overlijdensakte C.A. Bodel

[7] OpenArchieven.nl, Trouwen D.G. van der Keessel / C.A. Bodel

[9] NH Kerk, Commissie voor de Archieven, p62 De Archieven van de NH Kerk, Classis Leiden

[10] Samuel Rudolphus van der Keessel (1737-1799), predikant

[11] Dominees.nl, Overleden 1799 - Samuel Rudolphus van der Keessel

[12] Stadvollenhove.nl, Hervormde predikanten te Vollenhove

[14] D.G. van der Keessel. Gearchiveerd op 23 juni 2023.

[15] Album Scholasticum Academiae lugduno-batavae 1575-1940. p84

[jstor-16] JSTOR.org, Charles Ambrose Lorenz letters

[17] DBNL.nl, Isaäc da Costa

[18] DBNL.nl, I. da Costa, Grafschrift G.D. van der Keessel

[19] DBNL.org, Het Bilderdijk-Museum. Jaargang 1(1984). Gearchiveerd op 6 mei 2022.

[8] Na afronding van de academische studie theologie geniet de student nog minimaal twee jaar onderwijs van hoogleraren, aangesteld door het betreffende kerkgenootschap. Na het afleggen van het zogenaamde 'kerkelijk examen' kan de kandidaat langs de kerkelijke weg een aanvraag indienen om beroepbaar gesteld te worden. Wanneer een kandidaat beroepbaar gesteld is, kan deze een beroep van een plaatselijke gemeente in overweging nemen. Wanneer het beroep aangenomen wordt, zal de kandidaat in een kerkdienst bevestigd worden tot predikant, om daarna, meestal in dezelfde kerkdienst, intrede te doen in zijn of haar gemeente. (bron: WP-artikel Nederlandse Hervormde Kerk, 21 jan. 2020)

[13] Samuel Rudolphus van der Keessel (Deventer, 29 juni 1737 – Dordrecht, 20 november 1799), was een Nederlandse Hervormde predikant. Na zijn studie in Leiden werd hij in 1761 ‘kandidaat’^{[noot 1]} in de classis Leiden^[8]. Vervolgens was hij predikant in Oostvoorne-(1762), Vollenhove-(1765) en Dordrecht-(1779)^[9]^[10]^[11]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[noot 2]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[noot 1]

[8]

[9]

[10]

[11]