DAF YA-314

De Daf YA 314 en de YA 324 (vervolgserie) zijn middelzware, militaire vrachtauto's, geproduceerd voor de Nederlandse krijgsmacht door de Nederlandse vrachtauto fabriek DAF.

Algemeen bewerken

In de jaren vijftig van de 20e eeuw ontstond bij de Koninklijke Landmacht de noodzaak om het rijdend materieel te vervangen.
De tot dan toe gebruikte voertuigen waren na de Tweede Wereldoorlog door de Landmacht tweedehands verkregen via het MDAP uit de voertuigdumps van de Geallieerden, maar doordat deze voertuigen een mix van Engelse en Amerikaanse voertuigen was, bleek het onderhoud en aanvoer van reservedelen een logistiek probleem en standaardisatie was daarom noodzakelijk.

Op 24 mei 1955 ontving DAF een regeringsorder van 25 miljoen gulden voor de bouw en levering van, in eerste instantie,^[1] duizend stuks vierwielaangedreven voertuigen van het type YA 314 aan de Koninklijke Landmacht.^[2] Uiteindelijk werden er, na vervolgorders, 4406 stuks van het type 314 & 324 geleverd.^[2]

De vrachtwagen had geen stuurbekrachtiging en geen verwarming. De cabine, met neerklapbare zijruiten, kon alleen verwarmd worden door de schotten van de, tussen de stoelen geplaatste, motorkap op een kier te zetten waardoor de motorwarmte (en ook de herrie en oliedampen) de cabine instroomde(n). De waarde van het voertuig bedroeg 25 000 gulden.^[3]

Typeaanduiding bewerken

De typeaanduidingen: (YA, YK, YF-314/324), zijn op de volgende manier samengesteld:

Y = militair voertuig
A = algemeen, (K = Kipper, F = Fuel/Tankauto)
3 = laadvermogen in tonnen,
1 resp. 2= de serie,
4= het aantal wielen.

Uitvoeringen bewerken

De vrachtauto is gebouwd in twee series;

De eerste serie YA-314 bewerken

Gebouwd van 1955 tot 1960 en had een open laadbak met- of zonder huif.
Uitgevoerd als:
- Algemene Dienst met huif
- Toolset (mobiele werkplaats) met verhoogde huif

De tweede serie YA-324 bewerken

Gebouwd van 1961 tot 1965, als vervolgserie.
gemodificeerd met een iets versterkt chassis
verzwaarde achterveren (meer veerbladen)
Voor- en achterbrug YA324 van merk DAF in plaats van merk Timken (bij YA314)
Andere schokbrekers voor- en achteras.
Dashboardverlichting YA314 losse lamp, YA324 verlichting in de meters.
voorzien van een huif of een metalen gesloten laadbak.

Uitvoeringen bewerken

Uitgevoerd als:
- Algemene Dienst met huif
- Bureauwagen met metalen opbouw
- Toolset (mobiele werkplaats) met metalen opbouw^[4]
- Verbindingsdienstauto metalen opbouw als:
  - Lijnencentrum
  - (Veld)Telefooncentrale
  - Telexwagen
  - Draaggolfwagen
    - De wagens voor de Verbindingsdienst zijn ingericht bij Van Rietschoten en Houwens aan de Sluisjesdijk op Charlois. Naast de verbindingsapparatuur waren de wagens voorzien van een elektrische kookplaat.
    - Er zijn ook Fokker opbouwen (onder andere Mux Veldtelefooncentrale)

Het YA 314/324-chassis diende ook als basis voor;

Compressorwagen,
De YF-324 Tankauto, de F staat voor fuel (brandstof),
De YK-314 Kiepwagen, de K staat voor Kipper (Kiepwagen),^[5]
- Deze zijn ook voorzien van een huif maar zijn duidelijk herkenbaar aan de kortere laadbak.
De YA 414,
- Een viertons uitvoering van de 314. Die is nooit bij DAF in productie gegaan. Het betrof een prototype dat door DAF is ontwikkeld en bij Pegaso in licentie gebouwd is.

Technische gegevens^[6] bewerken

Motor:
Merk:	Hercules
Type:	JXC
Aantal cil.:	6-cilinder
Werking:	4 takt
Vulling:	zijkleppen
Koeling	Vloeistof
Brandstof:	Benzine
Vermogen:	102 Pk bij 3200 toeren/min
Max. koppel:	285 Nm bij 1400 toeren/min
Cilinderinhoud:	4,62 liter
Versnellingsbak:
Merk:	Warner Gear
Type:	Synchromesh
Uitvoering:	4 versnellingen
Overbrengingsverhoudingen:	1e 6,398:1
	2e 3,092:1
	3e 1,686:1
	4e 1,0:1 (prise directe)
	Achteruit 7,82:1
Reductiebak
Merk:	ZF
Uitgevoerd met:	PTO t.b.v. lier (Alleen bij Kipper en Lierwagen)
Overbrengingsverhoudingen:	Achterwielaandrijving (hoge gearing) 1:1
Overbrengingsverhoudingen:	4-wielaandrijving (tevens lage gearing)^[7] 1,74:1
Tussenassen:
Merk:	Hardy-Spicer
Voorwielophanging:
Type:	Starrebanjoas
Vering:	Bladveren
Schokdemping:	Dubbelwerkende, hydraulische schokdempers
Achterwielophanging:
Type:	Starrebanjoas
Vering:	Parabool bladveren (Bij YA 324 verzwaard type)
Vering:	2 hulpveren
Schokdemping:	Dubbelwerkende, hydraulische schokdempers
Remsysteem:
Type	Trommelremmen
Bediening	Hydraulisch met luchtbekrachtiging
Elektrische installatie:
Boordspanning:	24 volt
Stroomvoorziening:	2 accu's van 12 volt in serie
Capaciteit:	120 Ah elk
Afmetingen & Gewichten:
Hoogte:	2785 mm
Hoogte Knock-down:^[8]	2050 mm
Lengte:	6090 mm
Breedte:	2425 mm
Gewicht:	YA 314: 4800 kg
Gewicht:	YA 324: 5500 kg
Laadvermogen:	3000 kg
Max. totaal gewicht:	YA 314: 7800 kg
Max. totaal gewicht:	YA 324: 8500 kg
Max. druk vooras :	3400 kg
Max. druk achteras:	YA 314: 4400 kg
Max. druk achteras:	YA 324: 5100 kg
Prestaties:
Max. snelheid op de weg:	76 km/h
Brandstofverbruik op de weg:	1:3 km
Actieradius op de weg:	630 km
Draaicirkel:	18 meter
Klimvermogen:	40%
Waadvermogen:	75 cm
Bodemvrijheid	48 cm
Op-afloophoek:	40° - 35°
Uitrusting:
Bandenpomp installatie:	Compressor
Brandstoftanks:	Twee stuks van elk 105 liter
Jerrycans:	Twee stuks van elk 20 liter.

Productiecijfers en Kentekens YA (K) 314/324^[2]^[9] bewerken

Koninklijke Landmacht bewerken

1954 bewerken

type: truck, zonder lier
aantal: 5 stuks
kentekens: van KL-00-01 t.m. KL-00-05

1954/'55 bewerken

type: truck, zonder lier
aantal: 992 stuks
kentekens: van KL-00-08 t.m. KL-09-99

1955/'58 bewerken

type: truck, zonder lier
aantal: 3002 stuks
kentekens: van KO-00-04 t.m. KO-30-05

1957/'58 bewerken

type: chassis met PTO en lier bedoeld voor diverse typen opbouw.
aantal:110 stuks
kentekens: van KO-30-06 t.m. KO-31-15

1958/'59 bewerken

type: kipper YK-314
aantal: 240 stuks
kentekens: van KL-97-01 t.m. KL-99-40

1959 bewerken

type: Chassis voorzien van laadbak met bommen-laadinrichting
aantal: 6 stuks
kentekens: van KO-32-06 t.m. KO-32-11

Koninklijke Luchtmacht bewerken

1960/'61 bewerken

type: truck, zonder lier
aantal: 24 stuks
kentekens: van LM-44-01 t.m. LM-44-24

1964 bewerken

Dit jaar neemt de KLu twee stuks YA314 over van de KL.

De kentekens bij de KLu worden: LM-58-73 en LM-58-74.

De eerdere Landmachtkentekens van deze twee Dafs zijn niet meer te achterhalen.

Korps Mariniers bewerken

1959 bewerken

type: truck, zonder lier
aantal: 12 stuks
kentekens: van KM-39-22 t.m. KM-39-43

1960/'61 bewerken

type: truck, zonder lier
aantal: 15 stuks
kentekens: van KM-32-26 t.m. KM-32-40

Opvolging bewerken

De YA-314 en YA-324 zijn in de jaren 80 van de 20e eeuw vervangen door de DAF YA-4440 en verkocht via de Dienst Domeinen. In tegenstelling tot de DAF YA-328 en de DAF YA-126 lijken er weinig 314's in het hobbycircuit terechtgekomen te zijn. Waarschijnlijk zijn er, vanwege de hogere toepasbaarheid, veel geëxporteerd en dienen ze hun tijd uit bij een leger in het buitenland. Verder zijn veel YA 314's gesloopt voor hun voor- en achterassen. Deze zijn na het verwijderen van de bevestigingen voor de fusees en remankerplaten toegepast in containerafzetsystemen. NCH als fabrikant van deze systemen heeft nog steeds een voorraad van deze assen liggen.

Externe links bewerken

Bronnen

Stoovelaar, Hans (2007) De dikke DAF-familie, DAF militaire voertuigen 1951 - 1958. Zaltbommel: Uitgeverij Aprilis, 192 pagina's. ISBN 978-90-5994-146-5
Nederlandse Militaire Voertuigen 1978 Unieboek BV. Bussum ISBN 90 269 4543 4

Voetnoten

↑ Totaal ontving DAF tussen 1951 en 1956 meerdere orders met een totaal bedrag van 393 583 005 gulden, voor de bouw & levering van 3 typen trucks: De YA-328, de YA-126 en de YA-314/324
↑ ^a ^b ^c Stoovelaar, Hans (2007) De dikke DAF-familie, DAF militaire voertuigen 1951 - 1958. Zaltbommel: Uitgeverij Aprilis, 192 pagina's. ISBN 978-90-5994-146-5
↑ Dit stond vaak op het dashboard geschilderd, waarschijnlijk om de chauffeurs ervan te doordringen voorzichtig met het materiaal om te gaan.
↑ Deze toolsets hadden een stalen opbouw die was overgebouwd van de 2½ tons GMC, een van de trucks die (met anderen) werd afgelost door de YA 314.
↑ Met de komst van de YA-616 Kipper waren in één keer alle YA-314 kippers overbodig. Bij de KL zijn in eigen beheer alle laadbakken van de 314 kipper aan de voorzijde verlengd en zijn deze ingezet als YA (algemeen) 324 met huif met als voordeel het hogere laadvermogen. De voormalig kippers hadden een laadvermogen van 4½ Ton.
↑ Nederlandse Militaire Voertuigen 1978 Unieboek BV. Bussum ISBN 90 269 4543 4
↑ In tegenstelling tot de DAF YA-328 en YA-126 was het met de YA-314/324 niet mogelijk in de hoge gearing met 4-wielaandrijving te rijden. De lage gearing werd automatisch met de 4-wielaandrijving ingeschakeld
↑ Dit wil zeggen: met de huif met kaptogen verwijderd en de voorruit neergeklapt
↑ In het kader van De Koude Oorlog hebben DAF en de Koninklijke Landmacht altijd nogal geheimzinnig gedaan over de productieaantallen. De uitgifte van kentekens geschiedde dan ook niet op chronologische wijze, de "vijand" zou hieruit bepaalde gevolgtrekkingen kunnen maken.

Zie de categorie DAF military vehicles van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] Totaal ontving DAF tussen 1951 en 1956 meerdere orders met een totaal bedrag van 393 583 005 gulden, voor de bouw & levering van 3 typen trucks: De YA-328, de YA-126 en de YA-314/324

[dikkedaf-2] Stoovelaar, Hans (2007) De dikke DAF-familie, DAF militaire voertuigen 1951 - 1958. Zaltbommel: Uitgeverij Aprilis, 192 pagina's. ISBN 978-90-5994-146-5

[3] Dit stond vaak op het dashboard geschilderd, waarschijnlijk om de chauffeurs ervan te doordringen voorzichtig met het materiaal om te gaan.

[4] Deze toolsets hadden een stalen opbouw die was overgebouwd van de 2½ tons GMC, een van de trucks die (met anderen) werd afgelost door de YA 314.

[5] Met de komst van de YA-616 Kipper waren in één keer alle YA-314 kippers overbodig. Bij de KL zijn in eigen beheer alle laadbakken van de 314 kipper aan de voorzijde verlengd en zijn deze ingezet als YA (algemeen) 324 met huif met als voordeel het hogere laadvermogen. De voormalig kippers hadden een laadvermogen van 4½ Ton.

[NMV-6] Nederlandse Militaire Voertuigen 1978 Unieboek BV. Bussum ISBN 90 269 4543 4

[7] In tegenstelling tot de DAF YA-328 en YA-126 was het met de YA-314/324 niet mogelijk in de hoge gearing met 4-wielaandrijving te rijden. De lage gearing werd automatisch met de 4-wielaandrijving ingeschakeld

[8] Dit wil zeggen: met de huif met kaptogen verwijderd en de voorruit neergeklapt

[9] In het kader van De Koude Oorlog hebben DAF en de Koninklijke Landmacht altijd nogal geheimzinnig gedaan over de productieaantallen. De uitgifte van kentekens geschiedde dan ook niet op chronologische wijze, de "vijand" zou hieruit bepaalde gevolgtrekkingen kunnen maken.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

DAF YA-314

Algemeen bewerken

Typeaanduiding bewerken

Uitvoeringen bewerken

De eerste serie YA-314 bewerken

De tweede serie YA-324 bewerken

Uitvoeringen bewerken

Technische gegevens[6] bewerken

Productiecijfers en Kentekens YA (K) 314/324[2][9] bewerken

Koninklijke Landmacht bewerken

1954 bewerken

1954/'55 bewerken

1955/'58 bewerken

1957/'58 bewerken

1958/'59 bewerken

1959 bewerken

Koninklijke Luchtmacht bewerken

1960/'61 bewerken

1964 bewerken

Korps Mariniers bewerken

1959 bewerken

1960/'61 bewerken

Opvolging bewerken

Externe links bewerken

Technische gegevens^[6] bewerken

Productiecijfers en Kentekens YA (K) 314/324^[2]^[9] bewerken