Grote molenaar

soort uit het geslacht Clitopilus
(Doorverwezen vanaf Clitopilus prunulus)

De grote molenaar (Clitopilus prunulus) is een schimmel behorend tot de familie Entolomataceae. Het is een eetbare basidiomyceet-paddenstoel met roze sporen die voorkomt in graslanden in Europa en Noord-Amerika.

Grote molenaar
Grote molenaar
Taxonomische indeling
Rijk:Fungi (Schimmels)
Stam:Basidiomycota (Steeltjeszwam)
Klasse:Agaricomycetes
Onderklasse:Agaricomycetidae
Orde:Agaricales (Plaatjeszwam)
Familie:Entolomataceae
Geslacht:Clitopilus
Soort
Clitopilus prunulus
(Scop.) P. Kumm. (1871)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Schimmels

Kenmerken bewerken

Uiterlijke kenmerken bewerken

Hoed

De vruchtlichamen van de grote molenaar verschijnen afzonderlijk of in kleine groepen. Ze hebben een dikvlezige hoed van 3 tot 9, zelden tot 12 cm breed. De vorm is aanvankelijk halfbolvormig en wordt geleidelijk vlakker tot een (deels trechtervormige) verdiepte vorm die naar de rolrand toe golvend is en meestal een brede bult heeft. Het witte tot lichtgrijsbeige of geelachtige crèmekleurige oppervlak is, tenminste als het droog is, fluwelig mat en fijn gematteerd en kleverig of vettig als het nat is.

Lamellen

De lamellen zijn dicht opeengepakt, smal, merkbaar zacht, langs de steel naar beneden buigend, wit als ze jong zijn en later door het rozebruine sporenpoeder navenant roze als de sporen rijp zijn.

Steel

De steel wordt 2 tot 6 cm lang en is 5 tot 15 mm dik. Hij is vaak excentrisch aan de hoed bevestigd, is vol vlees en heeft witachtige vezels.

Geur en smaak

Het vlees is relatief zacht. Het ruikt en smaakt typisch meel- of komkommerachtig.

Microscopische kenmerken bewerken

De sporen vertonen de lengtestrepen die typerend zijn voor het geslacht. De sporen zijn amandelvormig tot ellipsvormig 10,5 – 12,5 × 5,5 – 6,5 µm groot en zijn in de lengterichting 6 tot 8 keer geribd. De viersporige basidia zijn 25 – 47 × 7 – 12 µm groot. De hoedhuid is een cutis of ixocutis die bestaat uit 3 tot 7 µm dikke cilindrische hyfen.

Ecologie bewerken

Deze leeft in typisch rijke bodems, voornamelijk in bossen en parken, en draagt vruchten van juli tot november. Het voorkomen ervan in ecologisch zeer diverse habitats brengt weinig speciale eisen met zich mee.

Verspreiding bewerken

In Nederland komt de grote molenaar algemeen voor.

Foto's bewerken