Christelijk-Democratische Unie

De Christelijk-Democratische Unie (CDU) is een voormalige Nederlandse politieke partij, die werd opgericht op 11 december 1926 als een samenvoeging van enkele protestantse links-pacifistische groepen. De CDU was een linkse protestantse partij ontstaan uit de restanten van de in 1925 vrijwel verdwenen progressieve protestants-christelijke partijen, zoals de Christelijk-Sociale Partij (Later: Protestantse Volkspartij) en Christelijk Democratische Federatie. De leider van de CDU was Harm van Houten. In 1946 ging de partij op in de Partij van de Arbeid.

Christelijk-Democratische Unie
Affiche CDU (1937)
Personen
Partijleider	Harm van Houten
Geschiedenis
Opgericht	11 december 1926
Opheffing	8 februari 1946
Fusie van	Christelijk-Sociale Partij Christelijk Democratische Federatie
Opgegaan in	Partij van de Arbeid
Algemene gegevens
Actief in	Nederland
Richting	Centrum-links
Ideologie	Christendemocratie Christelijk sociaal
Portaal    Politiek Nederland

Geschiedenis

1933-1941

De eerste Tweede Kamervertegenwoordiger van de partij werd in 1933 gekozen en daarna was er een CDU-vertegenwoordiging in de Tweede Kamer, totdat de partij op 12 juli 1941 door de Duitse bezetter werd verboden. Heropgericht in augustus 1945, is de CDU op 8 februari 1946 opgegaan in de Partij van de Arbeid.

De partij behaalde aanvankelijk een zetel bij de verkiezingen, in 1937 werd dat verdubbeld.

De CDU neigde naar pacifisme en verwerping van de gewapende landsverdediging en keerde zich fel tegen de internationale herbewapening. Ten tijde van de opkomst van het nationaal-socialisme ontstond hierover verdeeldheid binnen de partij. De partij was sociaal en had veel aanhang onder kleine boeren en landarbeiders (mede dankzij Harm van Houten). De partij noemde zich niet socialistisch, maar mag met enig voorbehoud worden gerekend tot de socialistische partijen. De partij keerde zich tegen de politiek van Hendrik Colijn en tegen het individualisme. De partij was rechtzinnig-protestants en trachtte zich te profileren als een progressief-sociaal alternatief voor de grotere ARP.

Sinds 2 oktober 1936 was het lidmaten van de Gereformeerde Kerken in Nederland op last van de synode verboden lid te zijn van de CDU.

In 1941 werd de partij door de bezetter verboden, doch herleefde na de bevrijding.

Vanaf 1945

Na de oorlog kwam men door invloed van de vooroorlogse ideeën van Zwitserse theoloog Karl Barth over de verhouding kerk en staat tot het inzicht dat christenen zich niet apart hoefden te organiseren, ook niet in de politiek.

Op 8 februari 1946 ging zij op in de Partij van de Arbeid, waar voormalige leden als Jan Buskes en Fedde Schurer van zich lieten spreken.

Partijblad van de Christelijk Democratische Unie was De Strijder, vanaf 1937 De Christen-democraat.

Literatuur

• H.J. Langeveld: Protestants en progressief. De Christelijk-Democratische Unie 1926-1946. Den Haag, 1988 (proefschrift)

Zie ook

• Christen-Democraten Unie
• Christensocialisme
• Rintje van der Brug
• Fedde Schurer

Bronnen

• Repertorium Kleine Politieke Partijen (www.inghist.nl)
• Geschiedenis van het socialisme in Nederland (H. de Vos)

Externe links

• De Christelijk-Democratische Unie op de website van het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen (beginsel- en verkiezingsprogramma's)
• Christelijk-Democratische Unie

Nederlandse christelijke partijen

Katholiek: Algemeene Bond (1904-1926) · Rooms-Katholieke Volkspartij (1922-1933) · Roomsch-Katholieke Staatspartij (1926-1945) · Katholiek Democratische Partij (1933-1939) · Katholieke Volkspartij (1945-1980) · Katholiek Nationale Partij (1948-1955) · Nieuwe Roomse Partij (1970-1972) · Rooms Katholieke Partij Nederland (1972-1981) · God Met Ons (1980-1990) · Katholiek Politieke Partij (1995-1998) Gereformeerd: Anti-Revolutionaire Partij (1879-1980) · Christen-Democratische Partij (Nederland) (1905-1925) · Staatkundig Gereformeerde Partij (1918-heden) · Gereformeerd Politiek Verbond (1948-2003) · Reformatorische Politieke Federatie (1975-2001) · ChristenUnie (2001-heden) Hervormd: Vrij-Antirevolutionaire Partij (1898-1903) · Christelijk-Historische Kiezersbond (1897-1903) · Friese Bond (1898-1908) · Christelijk-Historische Partij (1903-1908) · Christelijk-Historische Unie (1908-1980) · Hervormd-Gereformeerde Staatspartij (1921-1946) · Vrij Christelijk-Historischen (1946) Protestants: Bond van Christen-Socialisten (1907-1919) · Christelijk-Sociale Partij (1907-1926) · Christelijk-Democratische Unie (1926-1946) · Protestantse Unie (1946-1988) · Evangelische Volkspartij (1980-1991) · Jezus Leeft (2013-heden) Oecumenisch: Christen-Democratisch Appèl (1980-heden)

	Partij van de Arbeid
Vertegenwoordigers/bestuurders: Eerste Kamerleden · Tweede Kamerleden (fractievoorzitters) · Leden van het Europees Parlement · Bewindslieden Partijleiders: Willem Drees · Jaap Burger · Anne Vondeling · Joop den Uyl · Wim Kok · Ad Melkert · Wouter Bos · Job Cohen · Diederik Samsom · Lodewijk Asscher Partijorganisatie: Arbeiders Jeugd Centrale · Evert Vermeer Stichting · Jonge Socialisten in de PvdA · Rood · Rooie Vrouwen in de PvdA · Wiardi Beckman Stichting (Socialisme & Democratie) Stromingen: Nieuw Links · Niet Nix Socialistische zuil: Nederlands Verbond van Vakverenigingen · VARA · Het Vrije Volk · Groene Kruis Voorgangers: Sociaal-Democratische Arbeiderspartij · Vrijzinnig-Democratische Bond · Christelijk-Democratische Unie · Doorbraak · Nederlandse Volksbeweging