Cephalomanes

geslacht uit de Vliesvarenfamilie

Cephalomanes is een geslacht met ongeveer 30 soorten varens uit de vliesvarenfamilie (Hymenophyllaceae). Het zijn kleine tot middelgrote epifytische en lithofytische varens uit equatoriale en tropische streken van Azië en de Stille Oceaan.

Cephalomanes
Cephalomanes javanicum
Taxonomische indeling
Rijk:Plantae (Planten)
Stam:Embryophyta (Landplanten)
Clade:Tracheophyta
Clade:Euphyllophyta
Clade:Monilophyta
Klasse:Polypodiopsida
Orde:Hymenophyllales
Familie:Hymenophyllaceae (Vliesvarenfamilie)
Geslacht
Cephalomanes
Presl (1843)
Typesoort
Cephalomanes atrovirens C.Presl (1843)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Cephalomanes op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie

Naamgeving en etymologie bewerken

  • Synoniemen: Abrodictyum Presl (1843), Davalliopsis Van den Bosch (1861), Macroglena (C.Presl) Copel. (1938), Selenodesmium (Prantl.) Copel. (1938)

De botanische naam Cephalomanes is afgeleid van Oudgrieks κεφαλή (kephalē), 'hoofd' en μάνης (manēs), 'kopje', naar de vorm van de sporenhoopjes.

Kenmerken bewerken

 
C. atrovirens, detail sporenhoopje

Cephalomanes zijn kleine tot middelgrote overblijvende varens met korte, dikke tot lange, kruipende behaarde rizomen en talrijke, stevige wortels. De bladen zijn slechts enkelvoudig geveerd.

De sporenhoopjes zitten op de nerven op de top van de blaadjes, en dragen kopvormige dekvliesjes met een receptaculum, een haarvormig uitgroeisel van het sporenhoopje, dat als een borsteltje boven het dekvliesje uit steekt.

Taxonomie en fylogenie bewerken

Het geslacht Cephalomanes is reeds in 1843 benoemd door Presl, maar werd nadien terug opgenomen in een ander geslacht. Pas in 2006 werd het opnieuw beschreven door Ebihara et. al, op basis van fylogenetisch DNA-onderzoek. Een aantal van de oorspronkelijke soorten zijn wel ondergebracht bij de zustergeslachten Abrodictyum en Callistopteris.

Het geslacht omvat naar geval van de bron 15 tot 60 soorten. De typesoort is Cephalomanes atrovirens.

Soortenlijst bewerken