Berkenridderzwam

soort uit het geslacht Tricholoma

De berkenridderzwam (Tricholoma fulvum) is een paddenstoel behorend tot de familie Tricholomataceae. Hij is ectomycorrhizavormend en leeft meestal samen met (de wortels van) berken (Betula) en soms eiken (Quercus).[2] De lamellen zijn geelwit en krijgen bruine vlekken.

Berkenridderzwam
Berkenridderzwam
Taxonomische indeling
Rijk:Fungi (Schimmels)
Stam:Basidiomycota (Steeltjeszwam)
Klasse:Agaricomycetes
Onderklasse:Agaricomycetidae
Orde:Agaricales (Plaatjeszwam)
Familie:Tricholomataceae
Geslacht:Tricholoma
Soort
Tricholoma fulvum
(DC.) Bigeard & H. Guill. (1909 [1])
Berkenridderzwam
Synoniemen

Tricholoma flavobrunneum

Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Schimmels

Kenmerken bewerken

Uiterlijke kenmerken bewerken

Hoed

De hoed is 4 tot 10 cm breed, gewelfd als hij jong is, maar spreidt zich snel en wordt uiteindelijk schaalvormig. Hij kan een slecht ontwikkelde umbo hebben. Het oppervlak is glad, donker roodbruin tot geelbruin en in het midden vaak donkerder van kleur. De hoedrand is vaak meer geelachtig bruin gekleurd. De hoedhuid is afpelbaar en, als hij nat is, slijmerig tot vettig en glanzend. Als het droog is, is het min of meer dof, fijn ingegroeid, radiaal vezelig en, onder een vergrootglas, vezelachtig op een netachtige manier. De rand van de hoed is meestal min of meer breed geribbeld.

Lamellen

De overvolle, vrij brede lamellen zijn rond of bol aan de steel. Ze zijn lichtgeel van kleur als ze jong zijn en worden later vaak roestvlekkig, en kunnen behoorlijk roestbruin van kleur worden als ze oud zijn. Vooral de gladde randen zijn bruin gemêleerd of hebben een geheel bruine rand. Het sporenpoeder is wit.

Steel

De min of meer cilindrische steel is 5 tot 13 cm hoog en 0,7 tot 2 cm breed. Soms kan het licht bolvormig zijn en een gewortelde basis hebben. Het is geelbruin van kleur zoals de hoed en heeft donkerdere lengtevezels. De volle steel is in het begin ook vettig en wordt hol naarmate hij ouder wordt.

Geur en smaak

Het ruikt melig en smaakt melig tot bitter.

Microscopische kenmerken bewerken

De breed elliptische sporen zijn 5-7 µm lang en 4-5 µm breed.

Verspreiding bewerken

 
Europese verspreiding

De berkenridderzwam is verspreid over het hele noordelijk halfrond. Hij komt voor in Noord-Amerika, Noord-Azië (Siberië, Kamtsjatka en Japan) en Europa en is ook waargenomen in Noord-Afrika. De Noord-Amerikaanse exemplaren kunnen echter een aparte soort vormen.Terwijl de Europese vertegenwoordigers van deze soort nauw verbonden zijn met berken, groeien de Noord-Amerikaanse exemplaren op verschillende loofbomen. De ridderorde is wijdverbreid in heel Europa en komt vrij algemeen voor in ten minste Noord-, West- en Midden-Europa. Hij strekt zich uit van het Middellandse Zeegebied tot boreale en subarctische Fennoscandinavië. In Noorwegen kan de zwam worden gevonden tot 70 graden noorderbreedte.

In Nederland komt hij algemeen voor. Hij staat niet op de rode lijst en is niet bedreigd.[2]