Bellem

**Bellem**
Deelgemeente in België
	;
Situering
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Oost-Vlaanderen
Gemeente	Aalter
Fusie	1977
Coördinaten	51° 5′ NB, 3° 29′ OL
Algemeen
Oppervlakte	12,29 km²
Inwoners ; (01/01/2020)	2.258 ; (183 inw./km²)
Overig
Postcode	9881
NIS-code	44084(B)
Detailkaart
	Locatie in de gemeente Aalter
Portaal	België

Bellem is een dorp in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen en een deelgemeente van Aalter, het was een zelfstandige gemeente tot aan de gemeentelijke herindeling van 1977. Ten noorden van de dorpskern ligt het kanaal Gent-Brugge. Dit dorp heette oorspronkelijk Bethlehem, de naam van haar 13e-eeuwse parochie.

Geschiedenis

Omstreeks 1240 zou de parochie zijn gesticht en in 1291 werd de naam Bellem voor het eerst vermeld.^[1] Op het grondgebied bestonden de heerlijkheden Bellem en Schuurvelde, welke in 1577 verenigd werden. Toen werd de heerlijkheid door Filips II verkocht aan Karel Rym. De familie Rym bleef eigenaar tot 1715, toen de heerlijkheid door huwelijk aan Louis-François de Montmorency kwam. In 1655 werd Bellem tot baronie verheven. In 1808 werd het kasteel met omringend domein verkocht aan Jacob-Lieven van Caneghem, die industrieel was.

Van 1613-1624 werd het Kanaal Gent-Brugge gegraven. Dit was een verdedigingslinie, met twee forten op Bellems gebied, tegen Staatse troepen.

In 1838 werd een spoorlijn geopend en kwam ook Station Bellem tot stand.

Demografische ontwikkeling

Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1970=volkstellingen; 1976 = inwoneraantal op 31 december

Bezienswaardigheden

Onze-Lieve-Vrouw-Geboortekerk

de Bellemse duiventoren

Museum het Grammenshuis (Museumstraat 103), dat een eerbetoon is aan Flor Grammens. Flor Grammens (1899 - 1985), de promotor van de toepassing van de taalwetten en van de actie rond de taalgrens, werd er geboren. Het oorspronkelijke Historisch Museum van de Vlaamse Strijd is sinds 1995 overgeheveld naar het IJzerbedevaartmuseum in Diksmuide, dit omdat er te weinig belangstelling was. Echter het geboortehuis huisvest nog wel een biografische tentoonstelling over Flor Grammens zelf en zijn acties.
De kerk in het dorp, de Onze-Lieve-Vrouw-Geboortekerk, stamt met oudste gedeelte uit de 16e eeuw. De kerk was gebouwd op de plek waar in de 13e eeuw de parochie Bethlehem bestond. De kerk bestond lange tijd uit slechts een middenbeuk en een noordbeuk. Aan de zuidzijde was er op een bepaald moment een kapelbeuk aangebouwd. Grote veranderingen vonden plaats in 1847 toen de zuidelijke beuk van vijf traveeën werd aangebouwd en de noordelijke zijbeuk met één travee werd verlengd. De daarvoor losstaande westtoren werd zo de voorkant van de kerk. In 1872 werd de kerk verbouwd en weer wat vergroot. In 1944 (tijdens de Tweede Wereldoorlog) werd de kerk in brand gestoken door Duitsers tijdens het terugtrekken. De kerk werd gerestaureerd en opnieuw wat groter gemaakt.
Tijdens de restauratiewerken van de kerk werd de kapel van Bellem gedeeltelijk aangepast zodat het plaatselijke kerkleven kon hervat worden. Vandaag is deze kapel, die al geruime tijd gedesacraliseerd werd, verbouwd tot gezinswoning.
Het neoclassicistische kasteel Mariahove, Mariahovelaan 2.
De Bellemse duiventoren, Bellemdorpweg 68.

Natuur en landschap

Bellem ligt in Zandig Vlaanderen op een hoogte van ongeveer 10 meter. Het dorp is bekend door de oude landbouwgronden in het noordelijke deel van het gebied. Dat gebied ligt in de westelijke uitloper van het vlakke landschap van de Vlaamse Vallei.

Politiek

Bellem had een eigen gemeentebestuur en burgemeester tot de gemeentelijke fusie van 1977. Burgemeesters van Bellem waren:

1878-1884: Edgard de Kerchove d'Ousselghem
1895-1899: Eugène de Kerchove d'Exaerde
1900-1907: Charles-Louis Van de Velde
1908-1921: Georges de Kerchove d'Exaerde
1939-1971: Guillaume de Crombrugghe de Picquendaele
1971-1976: André Lootens

Openbaar vervoer

Bellem bezit ook een station (sinds de jaren zeventig een stopplaats), Station Bellem.

Bekende inwoners

Geboren of woonachtig:

Flor Grammens (1899-1985), politicus
Martine Tanghe (1955-2023), nieuwslezeres
Maria Neys (1899-1955), in 1919 gehuwd in Bellem met Brits-Amerikaans schrijver Aldous Huxley (1894-1963)

Nabijgelegen kernen

Aalter-Brug, Ursel, Zomergem, Aalter, Hansbeke

Literatuur

de Potter, Frans; Jan Broeckaert, Geschiedenis van de Gemeenten der Provincie Oost-Vlaanderen, eerste reeks: Arrondissement Gent, eerste deel: Aalter, Afsnee, Asper, Astene, Baaigem, Bachte-Maria-Leerne, Balegem, Bellem, Bottelaere, St.-Denijs-Westrem, Destelbergen, Desteldonk. Annoot-Braeckman (1864-1870) – via Google Books.

Zie ook

Fort Sint-Filips (Bellem)

Zie de categorie Bellem van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Bellem. Inventaris Onroerend Erfgoed. Gearchiveerd op 7 mei 2022.

[1] Bellem. Inventaris Onroerend Erfgoed. Gearchiveerd op 7 mei 2022.

[1]