Anatoli Bibilov
Anatoli Iljitsj Bibilov (Ossetisch: Бибылты Ильяйы фырт Анатолий, Russisch: Анато́лий Ильи́ч Биби́лов, Georgisch: ანატოლი ილიჩ ბიბილოვი) (Tschinvali, 6 februari 1970) is een Russische en Zuid-Ossetische militaire officier die van 2017 tot 2022 de 4e president was van Zuid-Ossetië, een Georgische afscheidingsrepubliek die niet door Georgië en de meerderheid van de internationale gemeenschap erkend wordt en feitelijk onder Russische controle staat. Bibilov volgde Leonid Tibilov op als president na zijn verkiezingsoverwinning op Tibilov op 9 april 2017.[1] In mei 2022 verloor Bibilov de presidentsverkiezing van Alan Gaglojev.
| Anatoli Bibilov | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Geboren | 6 februari 1970 Tschinvali, Zuid-Ossetische AO, Georgische SSR, Sovjet-Unie | |||
| Politieke partij | Verenigd Ossetië | |||
| President van Zuid-Ossetië | ||||
| Aangetreden | 21 april 2017 | |||
| Einde termijn | 24 mei 2022 | |||
| Premier | Domenti Koeloembegov (2017) Erik Poechajev (2017-2020) Gennady Bekojev (2020- ) | |||
| Voorganger | Leonid Tibilov | |||
| Opvolger | Alan Gaglojev | |||
| Parlementsvoorzitter | ||||
| Aangetreden | 23 juni 2014 | |||
| Einde termijn | 21 april 2017 | |||
| Voorganger | Stanislav Kotsjiev | |||
| Opvolger | Inal Mamijev | |||
| ||||
Biografie bewerken
Bibilov werd op 6 februari 1970 geboren in de Zuid-Ossetische Autonome Oblast van de Georgische Sovjetrepubliek in de Sovjet-Unie. Na de achtste klas ging hij naar een kostschool in Tbilisi met intensieve militaire en fysieke training, waarna hij naar de Rjazan Hogere Airborne School ging, een van de beste militaire onderwijsinstellingen van de Sovjet-Unie. Na zijn afstuderen werd Bibilov toegewezen aan het 76e Pskov Luchtlandingsdivisie, dat in 1992 onderdeel werd van de Russische vredesoperatie na de burgeroorlog in Zuid-Ossetië. Bibilov trad vervolgens toe tot het Zuid-Ossetische leger en voerde het bevel over een speciale eenheid, waarna hij een periode in Kyiv, Oekraïne, verbleef. Tussen 1998 en 2008 diende Bibilov bij het bataljon (Noord-)Osseetse vredestroepen in Zuid-Ossetië, dat onderdeel was van de Joint Peacekeeping Forces (JPKF) onder gezag van de Joint Control Commission dat samen met de Russen en Georgiërs toezag op de vredeshandhaving in Zuid-Ossetië.[2][3]
Bibilov nam actief deel aan de Russisch-Georgische Oorlog van 2008 in Zuid-Ossetië en organiseerde de verdediging van een van de districten van Tschinvali, waarbij hij tweemaal gewond raakte. Hij werd voor zijn inzet beloond met de Orde van Oeatsamonga, de hoogste Zuid-Ossetische onderscheiding. Daarnaast werd hij gepromoveerd tot generaal-majoor. In 2011 werd hij onderscheiden met de Russische Orde van de Vriendschap.
Politiek bewerken
Op 31 oktober 2008 deed Bibilov zijn intrede in de Zuid-Ossetische politiek als minister van Burgerbescherming, Noodsituaties en Rampenbestrijding in het kabinet onder president Edoeard Kokojti.[4]
Presidentsverkiezingen 2011 bewerken
Zie Zuid-Osseetse presidentsverkiezingen 2011 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.In augustus 2011 werd bekend dat Bibilov zou deelnemen aan de presidentsverkiezingen in Zuid-Ossetië als een door het Kremlin gesteunde onafhankelijke kandidaat.[5] De toenmalige president van Zuid-Ossetië, Edoeard Kokojti die in zijn tweede en laatste termijn zat, steunde de kandidatuur van Bibilov. De verkiezing liep uit op een enorme politieke crisis.
Bibilov behaalde 25,44% van de stemmen in de eerste ronde van de verkiezingen op 13 november 2011, direct gevolgd door de sterk hervormingsgerichte oppositiekandidate Alla Dzjiojeva met 25,37%, oftewel een verschil van 14 stemmen.[6][7] De benodigde tweede ronde werd twee weken later verrassend door Dzjiojeva met 56,7% gewonnen, terwijl de openlijk door het Kremlin gesteunde Anatoli Bibilov niet verder kwam dan 40%.[8][9] De resultaten werden door Bibilov juridisch betwist waarna ze daags na de verkiezing, nog voordat de officiële einduitslag bekend was, door de rechtbank werden geannuleerd op basis van aantijgingen van kiezersintimidatie en bedreiging door de aanhang van Dzjiojeva. Eerder had uitgaand leider Kokojti al aangegeven dat een vrouwelijke president uitgesloten was.[10] Er werden nieuwe verkiezingen voor 25 maart 2012 aangekondigd, die door Dzjiojeva onwettig genoemd werden.
De situatie leidde tot straatprotesten, politieke onrust en een bezorgd Kremlin, in wat de "sneeuwrevolutie" is gaan heten.[11] Kokojti stapte 10 december 2011 op als president, na een deal met de oppositie terwijl premier Vadim Brovtsev, een niet-Ossetische Rus die in 2009 gestuurd was om de regering te leiden, interim-president werd.[12] Dzjiojeva belandde in het ziekenhuis kort nadat ze eind januari 2012 verklaarde zichzelf tot president te benoemen. Oppositiekandidaten werden geweerd uit de herhaalde verkiezing waar alleen enkele loyalisten aan meededen, terwijl Bibilov al had aangegeven niet mee te doen.[13] KGB officier Leonid Tibilov werd tot president gekozen en Dzjiojeva werd uiteindelijk vice-premier in de nieuwe regering.
Verenigd Ossetië bewerken
In juli 2012 kondigde Bibilov aan dat hij een nieuwe partij zou oprichten, Verenigd Ossetië, en verliet hij de regerende Eenheidspartij van voormalig president Edoeard Kokojti. Speerpunt van de partij is vereniging van Zuid-Ossetië met Noord-Ossetië en Rusland.[14] Op 5 september van dat jaar vond het oprichtingscongres plaats en werd Bibilov tot partijvoorzitter gekozen.[15] In aanloop naar de parlementsverkiezingen van juni 2014 verzocht Bibilov president Tibilov om tegelijkertijd een referendum over de vereniging met Noord-Ossetië te houden. Tibilov was hier geen voorstander van, en stelde dat de Russische erkenning van de onafhankelijkheid van Zuid-Ossetië in 2008 een impliciete erkenning van de eerdere referenda in 1992 en 2006 over dit onderwerp inhield, en dat de Russische wet een dergelijk referendum niet nodig heeft om Zuid-Ossetië op te nemen.[16]
Verenigd Ossetië won onder leiding van Bibilov de parlementsverkiezing op 8 juni 2014 en behaalde 20 van de 34 zetels. Het vaagde de regerende Eenheidspartij uit het parlement. Op 23 juni 2014 werd Bibilov als parlementsvoorzitter gekozen. Gedurende 2015 en 2016 bleef Bibilov hameren op een referendum tot aansluiting bij Rusland, wat niet tot een groen licht leidde, ook niet in Moskou.[17]
Presidentsverkiezingen 2017 bewerken
Zie Zuid-Osseetse presidentsverkiezingen 2017 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.In april 2017 nam Bibilov deel aan de presidentsverkiezingen, waar de zittende president Leonid Tibilov en KGB-officier Alan Gaglojev zijn rivalen waren. Bibilov won deze verkiezing in één ronde met 54,8% van de stemmen bij een geclaimde opkomst van 79,6%,[1] en werd op 21 april 2017 geïnstalleerd als president. Elf dagen later had Bibilov zijn eerste van vele ontmoetingen met Vladimir Poetin in zijn rol als leider van Zuid-Ossetië.[18] Twee maanden nadat Syrië op 29 mei 2018 als vijfde VN-land de onafhankelijkheid van Zuid-Ossetië erkende, werd Bibilov in Damascus ontvangen door de Syrische president Bashar al-Assad.[19]
Sinds 2019 heeft Bibilov's partij Verenigd Ossetië geen meerderheid meer in het parlement, en leunt het op gedoogsteun van drie onafhankelijke parlementsleden, niet genoeg voor een meerderheid. De dood van een gevangene leidde tot politieke en maatschappelijke onrust,[20] met boycottende parlementsleden en een constitutionele crisis.[21] Eind 2021 ontstond er een hoogoplopend conflict tussen Bibilov en het parlement van Zuid-Ossetië nadat een parlementaire commissie belast met onderzoek naar de grensdemarcatie met Georgië hem verweet 200 km² territorium aan Georgië te hebben weggegeven. In januari 2022 probeerden veertien van de 34 parlementsleden hem uit het ambt te zetten, wat mislukte.[22]
Presidentsverkiezingen 2022 bewerken
Zie Zuid-Osseetse presidentsverkiezingen 2022 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.In aanloop naar de presidentsverkiezing op 10 april 2022 zette Bibilov wederom in op aansluiting bij Rusland. Hij kondigde op 30 maart 2022 aan dat Zuid-Ossetië na de verkiezingen het wettelijke proces voor aansluiting bij Rusland zal starten.[23] Russische politici reageerden positief en zeiden dat de Russische wet klaar is om (delen van) vreemde naties binnen de federatie te accepteren. Ze benadrukten de noodzaak om "de wil van het Ossetische volk tot uitdrukking te brengen" door middel van een referendum.[24] Bibilov zei vervolgens in een interview dat hij van plan is om twee referenda te houden, één over annexatie door Rusland, en een tweede stemming over toetreding tot Noord-Ossetië,[25] waarvoor hij de procedure in gang zette op 7 april 2022.[26]
Bibilov moest het in de eerste ronde van de presidentsverkiezingen afleggen tegen de oppositiekandidaat Alan Gaglojev van de Nykhas partij, met een tweede ronde tussen beiden op 8 mei 2022.[27][28][29] Gaglojev won deze ronde met ruim 54% van de stemmen.
De oorzaak van Bibilovs nederlaag, die in 2017 nog een makkelijke overwinning boekte, moet volgens lokale kenners gezocht worden in de vele misstanden en schandalen die de voorbije jaren onder Bibilov de revue hebben gepasseerd. Zo was er een gevangenisdode door marteling na diens arrestatie onder beschuldiging van het plegen van een aanslag op de minister van Binnenlandse Zaken en verlamde het parlement als gevolg van deze zaak.[30] Daarnaast waren er schandalen rond smokkel en corruptie, problemen met de goedereninvoer uit Rusland en de zaak Tsnelisi-Tsjortsjana, een betwist gebied tussen Tschinvali en Tbilisi dat laatstgenoemde controleert in weerwil van Zuid-Osseetse territoriale claims.[32] Verder deed Bibilov er alles aan om kansrijke kandidaten niet te laten deelnemen aan de verkiezingen, wat de boosheid over zijn manier van besturen verder voedde. In een laatste daad, 11 dagen voor de overdracht van het presidentschap naar Gaglojev, schreef Bibilov het aansluitingsreferendum.uit voor 17 juli 2022.
Zie ook bewerken
Bronnen, noten en/of referenties
|