1509

jaar

Het jaar 1509 is het 9e jaar in de 16e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

kroning van Hendrik VIII en Catharina van Aragon

1509

Eeuwen:	15e eeuw · 16e eeuw · 17e eeuw
Decennia:	1490-1499 · 1500-1509 · 1510-1519
Jaren:	<< · < · 1508 · 1509 · 1510 · > · >>
Jaartelling in verschillende culturen

Ab urbe condita:		2262 MMCCLXII
Armeense jaartelling:		958 – 959 ԹՎ ՋԾԸ – ՋԾԹ
Chinese jaartelling:		4205 – 4206 乙辰 – 丙巳
Christelijke jaartelling:		1509 MDIX
Ethiopische jaartelling:		1501 – 1502
Hebreeuwse jaartelling:		5269 – 5270
Hindoekalenders:
- Vikram Samvat		1564 – 1565
- Shaka Samvat		1431 – 1432
- Kali yuga		4610 – 4611
Iraanse jaartelling:		887 – 888 ۸۸۷ – ۸۸۸
Islamitische jaartelling:		914 – 915 ٩١٥ – ٩١٤
Maçonnieke jaartelling:		5508 – 5509
Juliaanse kalender van 1509

Gebeurtenissen

februari

2 - De gouverneur van Portugees Indië, Francisco de Almeida verslaat in de Zeeslag bij Diu een gecombineerde vloot van Mammelukken, Osmanen en de Samorijn van Calicut. Portugal wordt de heersende zeemacht in de Indische Oceaan. Zie ook: Portugees-Turkse Oorlog

mei

14 - Slag bij Agnadello. Lodewijk XII verslaat de republiek Venetië, en bezorgt daarmee de Liga van Kamerijk de overwinning in de Oorlog van de Liga van Kamerijk.

juni

11 - Hendrik VIII van Engeland trouwt met Catharina van Aragon.
24 - Hendrik VIII wordt gekroond tot koning van Engeland.

juli

17 - De Venetianen heroveren Padua, dat de Fransen gedurende de nasleep van de Slag bij Agnadello hebben ingenomen.

augustus

augustus - Alexander II van Imeretië valt Kartlië binnen.

september

14 - Een zware aardbeving treft Constantinopel.
15 tot 30 - Beleg van Padua: Keizer Maximiliaan I belegert vergeefs het Venetiaanse leger in Padua.
25 - Huwelijk van Francesco Maria della Rovere en Eleonora Gonzaga
26 - Tweede Cosmas- en Damianusvloed. Overstromingen in Zeeland, Holland en Groningen.

december

24 - Met de ondertekening van een akte komt er officieel een einde aan de Hoekse en Kabeljauwse Twisten.

zonder datum

de Spanjaarden veroveren Oran.
Eerste Portugese expeditie naar het schiereiland Malakka.
Begin van de Spaanse kolonisatie van Jamaica.
Sebastian Cabot keert terug van een ontdekkingsreis op zoek naar de Noordwestelijke Doorvaart.
Huwelijk van Karel IV van Alençon en Margaretha van Valois.

Literatuur

Desiderius Erasmus: Lof der zotheid (manuscript)
Leonardo da Vinci: Codex Leicester
Luca Pacioli: Geometria (Latijnse vertaling van de Elementen van Euclides)
Luca Pacioli: Divina proportione
Heinrich Bebel: Triumphis Veneris

Beeldende kunst

Opvolging

patriarch van Antiochië (Syrisch) - Ignatius Nuh opgevolgd door Ignatius Yeshu I
Generalitat de Catalunya - Lluís Desplà i d'Oms opgevolgd door Jordi Sanç
Engeland - Hendrik VII opgevolgd door zijn zoon Hendrik VIII
Hessen - Willem II opgevolgd door zijn zoon Filips I onder regentschap van diens moeder Anna van Mecklenburg-Schwerin
onderkoning van Indië - Francisco de Almeida opgevolgd door Afonso de Albuquerque
Napels (onderkoning) - Johan van Ribagorça opgevolgd door Ramón Folch van Cardona
Nassau-Idstein - Filips opgevolgd door zijn broer Adolf III van Nassau-Wiesbaden
Palts-Simmern - Johan I opgevolgd door zijn zoon Johan II
Sicilië (onderkoning) - Ramón Folch van Cardona opgevolgd door Hugo de Moncada
Vietnam - Uy Mục Đế opgevolgd door Tương Dực Đế

Afbeeldingen

Slag bij Agnadello
De Venetianen verdedigen Padua
Stadhuis van Saint-Quentin
Gemeentehuis van Frankenberg

Geboren

27 maart - Wolraad II van Waldeck-Eisenberg, Duits edelman
23 april - Alfons van Portugal, Portugees prins en kardinaal
10 juli - Johannes Calvijn (Jean Cauvin), Frans-Zwitsers kerkhervormer
25 juli - Filips II van Nassau-Saarbrücken, Duits edelman
7 augustus - Joachim van Anhalt, Duits edelman
25 augustus - Ippolito II d'Este, Italiaans kardinaal
8 september - Hadrianus Marius, Nederlands dichter
20 oktober - Arthur, kroonprins van Schotland
Anneke Esaiasdochter, Noord-Nederlands wederdoopster
Gonzalo Jiménez de Quesada, Spaans conquistador
Gerard de Jode, Nederlands cartograaf
Kamran Mirza, prins van het Mogolrijk
Jan van Leiden, Noord-Nederlands wederdopersleider
Jan Massijs, Zuid-Nederlands schilder
Cornelis van Mierop, Nederlands geestelijke
Antoon van Tassis, Oostenrijks postmeester
Bernardino Telesio, Italiaans filosoof en wetenschapper
Daniele da Volterra, Italiaans schilder
Niccolò dell'Abbate, Italiaans schilder (jaartal bij benadering)
Livio Agresti, Italiaans schilder (jaartal bij benadering)
Maximiliaan van Egmont, Noord-Nederlands edelman (jaartal bij benadering)

Overleden

27 januari - Johan I van Palts-Simmern (49), Duits edelman
21 april - Hendrik VII (52), koning van Engeland (1485-1509)
25 april - George II van Anhalt (~54), Duits edelman
28 mei - Catherina Sforza (~45), Italiaans edelvrouw
16 juni - Filips van Nassau-Idstein (59), Duits edelman
29 juni - Margaret Beaufort (66?), Engels edelvrouw, moeder van Hendrik VII
11 juli - Willem II (40), landgraaf van Hessen
5 oktober - Johannes van Eindhoven (~69), Zuid-Nederlands geestelijke
15 november - Nicolaas le Ruistre (~67), Nederlands prelaat
3 december - Hendrik van Diependaele, Zuid-Nederlands glazenier
Otto Back van Asten, Zuid-Nederlands edelman
Cornelis van Bergen (~51), Zuid-Nederlands militair
Margaretha van Brandenburg (~56), Duits abdis
Edward Courtenay, Engels edelman
Hiëronymus Lauweryn, Noord-Nederlands edelman
João da Nova, Portugees ontdekkingsreiziger
Bernt Notke, Duits schilder (vermoedelijke jaartal)

Zie de categorie 1509 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=1509&oldid=69205056"