Vliegtuigloodsen (Grimbergen)
De vliegtuigloodsen op het vliegveld Grimbergen zijn twee ronde betonnen hangars, die ontworpen zijn door Alfred Hardy.
De hangars werden in 1947 gebouwd op basis van het principe van een betonnen paddenstoelconstructie ("la dalle autoportante") waarop Hardy in 1946 een brevet had genomen. Volgens het principe van de ronde vorm van de schaalstructuur wordt de structuur van het dak op een innovatieve en zeer lichte manier gebouwd: hoewel de betonschalen voor het dak van de hangars nergens dikker zijn dan 10 cm, wordt dankzij een zelfdragende betonstructuur een oppervlakte van bijna 2 000 m² overspannen. Er is geen buitenwand, maar een aaneenschakeling van schuifdeuren over de volledige omtrek. De diameter van de hangars bedraagt 50 meter; de binnenste cirkel waar de 4 poten zich bevinden heeft een diameter van 22 meter; de buitenste uitkraging bedraagt zo 14 meter vanaf de steunpunten tot de schuifdueren rondom.
Doordat de cirkelvormige structuur zelf in helling staat en aan zijn uiteinden door een trekring vastgehouden wordt, kan ze onder belasting niet openplooien. De krachtsverdeling is zo dat in principe in de trekring alle trekkrachten opgenomen worden (door de spankabels), en in de betonnen schaal zelf enkel de drukkrachten. Op deze manier worden de materialen optimaal benut, en kunnen ze kleiner gedimensioneerd worden.
Dit ontwerp van Hardy was het enige Belgische werk dat werd opgenomen in de overzichtstentoonstelling Twentieth Century Engineering in 1964 in het New Yorkse Museum of Modern Art en is ouder dan de meeste schaalbetonnen realisaties van architecten zoals Eero Saarinen (Verenigde Staten) of Felix Candela (Mexico).
Bescherming en restauratie bewerken
De hangars werden in 2006 beschermd als monument[1] en in 2017 werd voorzien om ze te restaureren voor een bedrag van 1 miljoen euro[2][3]. In 2021 moest dat bedrag echter opgetrokken worden tot 2 miljoen euro[4][5].
Bibliografie bewerken
- (fr) Les hangars circulaires en béton armé de l'aérodrome de Grimbergen-lez-Bruxelles, L. Dubourg, in La technique des traveaux, jrg. 28, nr. 1-2, jan.-feb., Brussel, 1952, p. 29-34.
- (en) Twentieth Century Engineering, Ludwig Glaeser, New York, The Museum of Modern Art, 1964
- Iwan Strauven, Alfred Hardy 1900-1965, GUAEP, Gent, 2002 (isbn 9076714142)
- Iwan Strauven, Vliegtuighangars // Grimbergen. A. Hardy met S. Chaikes, in A+179. Architectuur, Stedenbouw, Design, Beeldende kunst, nr. 6, dec.-jan., Brussel, 2002, nr. 74.
- (fr) Hardy, Beaudoin, Lods et Mopin : les aléas d'un modèle constructif, Iwan Strauven en Pieter Uyttenhove, in Revue Architecture d'aujourd'hui, n° 347, 1 juli 2003, p. 100-107
- Rik Sauwen, "Sierlijke lichtheid. Ronde vliegtuigloodsen in Grimbergen", Tijdschrift OKV (Openbaar Kunstbezit Vlaanderen), nr. 45/6 (2007)
- Marjolijn Van Damme en Dieter Nuytten, "Luchtvaartexperimenten uit de avontuurlijke pionierstijd: de betonnen paddenstoelen van Hardy en de Grimbergse compenseerinrichting.", Monumenten & Landschappen, nr. 27/2 (maart-april 2008), p. 5
Externe links bewerken
- Recreatief vliegveld Grimbergen VZW, Inventaris van het Onroerend Erfgoed
- (en) Alfred Hardy, www.danda.be
- De vliegtuighangars voor het vliegveld van Grimbergen - 1947, www.rvg.be
- Een architectuurgedicht[dode link], Randkrant
- Officiële bescherming van het Grimbergse luchtvaartpatrimonium, www.hangarflying.be, 23 september 2007
- Foto's van de hangars, www.flickr.com
Bronnen, noten en/of referenties
|