Vacuümtoilet

Een vacuümtoilet is een toilet waarbij het spoelwater en de af te voeren urine en ontlasting niet op basis van zwaartekracht worden afgevoerd, maar door middel van onderdruk.

Een vacuümtoilet in een Boeing 747.

Een vacuümtoilet met beugels voor gehandicapten in een Taiwanese trein.

De afvoer heeft een kleine afzuigopening (circa 32 mm doorsnee) die is afgesloten door een afzuigventiel (elektronisch ofwel pneumatisch gestuurd). Bij het doorspoelen stroomt eerst een kleine hoeveelheid water in de toiletpot, waarna ongeveer een seconde later het afzuigventiel wordt geopend. Het drukverschil van -0,6 bar in de vacuümleiding zuigt het af te voeren materiaal uit de wc in een vacuümleiding. Ongeveer twee seconden later is de doorspoelprocedure beëindigd.

Voordelen

Vacuümtoiletten worden hoofdzakelijk gebruikt aan boord van verschillende vervoermiddelen, zoals vliegtuigen, schepen, bussen en in toenemende mate treinen. Los van het feit dat de onwenselijkheid van het vrijelijk naar buiten vallen van urine en ontlasting uit vliegtuigen vanzelfsprekend is, bieden vacuümtoiletten nog andere voordelen. Zo zijn vliegtuigen en moderne treinen als de Shinkansen uitgerust met een drukcabine, waarbij een open verbinding met de buitenlucht problematisch zou zijn. Bij bussen, schepen en treinen wordt het systeem daarnaast ook om milieuredenen gebruikt. Bij gebruik van reguliere toiletten worden de urine en ontlasting eenvoudigweg naar buiten getransporteerd waarna ze op de rails, de weg of in het water achterblijven. Zo ontstaan vaak klachten wanneer men een regulier (open) toilet gebruikt tijdens het stilstaan op een station: de uitwerpselen blijven dan op de rails liggen ook nadat de trein is vertrokken. Daarom staat aangegeven om het toilet tijdens stilstand in een station niet te gebruiken. Om dit te voorkomen werden aanvankelijk ook wel chemische toiletten gebruikt (met name in vliegtuigen en schepen), maar deze leiden vaak tot een onprettige geur.

Het waterverbruik van vacuümtoiletten is aanmerkelijk lager dan dat van reguliere toiletsystemen: ze bieden een waterbesparing tot zo'n 90 procent. Dit is niet alleen voordelig vanuit milieu-perspectief; het zorgt er bovendien voor dat minder water of chemische vloeistof hoeft te worden vervoerd, waardoor het brandstofverbruik van de voertuigen daalt.

Ruimtevaart

Zie Ruimtetoilet voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Ook in de bemande ruimtevaart wordt een bijzonder type vacuümtoilet gebruikt. Hier is het gebruik van reguliere toiletten in verband met de gewichtloosheid onmogelijk; deze zijn immers aangewezen op de zwaartekracht. Spoeling door middel van een luchtstroom functioneert hier wel. De toiletpot van dit type toilet is zo ontworpen dat deze zich afsluit wanneer een gebruiker erop plaatsneemt. Voor het urineren is vaak een soort trechter aan de voorzijde toegevoegd. Bovendien is de toiletruimte uitgerust met aanpasbare beugels die voorkomen dat de gebruiker oncontroleerbare bewegingen maakt.