Tweede Kamerverkiezingen in het kiesdistrict Amersfoort (1888-1918)
Tweede Kamerverkiezingen in het kiesdistrict Amersfoort (1888-1918) geeft een overzicht van verkiezingen voor de Nederlandse Tweede Kamer in het kiesdistrict Amersfoort in de periode 1888-1918.[1]
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Kiesdistrict_Amersfoort_%281888%29.jpg/200px-Kiesdistrict_Amersfoort_%281888%29.jpg)
Het kiesdistrict Amersfoort was al ingesteld in 1848. De indeling van het kiesdistrict werd gewijzigd na de grondwetsherziening van 1887; tevens werd het kiesdistrict toen omgezet in een enkelvoudig district.[2] Tot het kiesdistrict behoorden vanaf dat moment de volgende gemeenten: Amersfoort, Baarn, Bunschoten, Doorn, Eemnes, Hoogland, Leusden, Maarn, Soest, Stoutenburg, Woudenberg en Zeist. In 1897 werden de gemeenten Achttienhoven, De Bilt, Maartensdijk en Westbroek toegevoegd aan het kiesdistrict.
Het kiesdistrict Amersfoort vaardigde in dit tijdvak per zittingsperiode één lid af naar de Tweede Kamer.
Legenda
- cursief: in de eerste verkiezingsronde geëindigd op de eerste of tweede plaats, en geplaatst voor de tweede ronde;
- vet: gekozen als lid van de Tweede Kamer.
6 maart 1888
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden na vervroegde ontbinding van de Tweede Kamer.[3]
6 maart | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 2.945 |
Opkomst | 2.463 |
Geldige stemmen | 2.450 |
Blanco stemmen | 7 |
Kandidaten | |
T.A.J.van Asch van Wijck | 1.624 |
H.J.H. van Boetzelaer van Oosterhout | 821 |
27 maart 1888
bewerkenTitus van Asch van Wijck was bij de verkiezingen van 6 maart 1888 gekozen in twee kiesdistricten, Amersfoort en Kampen. Hij opteerde voor Kampen, als gevolg waarvan in Amersfoort een naverkiezing gehouden werd.
27 maart | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 2.945 |
Opkomst | 2.342 |
Geldige stemmen | 2.335 |
Blanco stemmen | 5 |
Kandidaten | |
Æ. Mackay | 1.443 |
H.J.H. van Boetzelaer van Oosterhout | 890 |
16 mei 1888
bewerkenÆneas Mackay, gekozen bij de verkiezingen van 27 maart 1888, nam zijn benoeming niet aan vanwege zijn toetreding op 21 april 1888 tot het na de verkiezingen geformeerde kabinet-Mackay. Om in de ontstane vacature te voorzien werd een naverkiezing gehouden.
16 mei | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 2.945 |
Opkomst | 1.727 |
Geldige stemmen | 1.713 |
Blanco stemmen | 11 |
Kandidaten | |
J.E.N. Schimmelpenninck van der Oye | 1.326 |
J. Heemskerk | 342 |
H.J.H. van Boetzelaer van Oosterhout | 36 |
9 juni 1891
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
9 juni | 23 juni[4] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 3.059 | 3.059 |
Opkomst | 2.156 | 2.246 |
Geldige stemmen | 2.152 | 2.227 |
Blanco stemmen | 3 | 14 |
Kandidaten | ||
J.E.N. Schimmelpenninck van der Oye[5] | 901 | 1.325 |
W.H.J. Rooijaards | 709 | 902 |
M. de Ras | 522 |
10 april 1894
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
10 april | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 3.152 |
Opkomst | 2.190 |
Geldige stemmen | 2.167 |
Blanco stemmen | 21 |
Kandidaten | |
F.D. Schimmelpenninck | 1.379 |
J.H. de Waal Malefijt | 773 |
15 juni 1897
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
15 juni | 25 juni[4] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 6.994 | 6.994 |
Opkomst | 5.728 | 4.859 |
Geldige stemmen | 5.670 | 4.821 |
Blanco stemmen | 58 | 38 |
Kandidaten | ||
F.D. Schimmelpenninck[5] | 2.682 | 3.333 |
T.A.J. van Asch van Wijck | 1.353 | 1.488 |
W.H.de Beaufort | 1.283 | |
C.A. Zelvelder | 352 |
14 juni 1901
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
14 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 7.046 |
Opkomst | 4.553 |
Geldige stemmen | 4.393 |
Blanco stemmen | 160 |
Kandidaten | |
T.A.J. van Asch van Wijck | 2.632 |
C. Roëll | 838 |
J. Oudegeest | 431 |
A.J.A. Thomas | 412 |
W. Wijck | 80 |
20 augustus 1901
bewerkenTitus van Asch van Wijck, gekozen bij de verkiezingen van 27 maart 1888, nam zijn benoeming niet aan vanwege zijn toetreding op 1 augustus 1901 tot het na de verkiezingen geformeerde kabinet-Kuyper. Om in de ontstane vacature te voorzien werd een naverkiezing gehouden.
20 augustus | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 7.046 |
Opkomst | 4.549 |
Geldige stemmen | 4.499 |
Blanco stemmen | 50 |
Kandidaten | |
H.W. van Asch van Wijck | 2.410 |
W.H. de Beaufort | 2.089 |
16 juni 1905
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
16 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 9.416 |
Opkomst | 8.568 |
Geldige stemmen | 8.516 |
Blanco stemmen | 52 |
Kandidaten | |
H.W. van Asch van Wijck[5] | 4.485 |
W.H. de Beaufort | 3.592 |
F. van der Goes | 330 |
A.P. Staalman | 109 |
11 juni 1909
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
11 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 10.300 |
Opkomst | 7.917 |
Geldige stemmen | 7.823 |
Blanco stemmen | 94 |
Kandidaten | |
H.W. van Asch van Wijck[5] | 4.725 |
W.H. de Beaufort | 2.469 |
J. van Leeuwen | 629 |
17 juni 1913
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
17 juni | 25 juni[4] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 12.193 | 12.193 |
Opkomst | 11.030 | 11.639 |
Geldige stemmen | 10.900 | 11.586 |
Blanco stemmen | 130 | 53 |
Kandidaten | ||
W.H. de Beaufort | 5.007 | 5.950 |
H.W. van Asch van Wijck[5] | 5.118 | 5.636 |
J. van Leeuwen | 775 |
15 juni 1917
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
15 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 14.218 |
Opkomst | 5.034 |
Geldige stemmen | 4.905 |
Blanco stemmen | 129 |
Kandidaten | |
W.H. de Beaufort[5] | 4.411 |
J.F. Baerveldt | 342 |
M.C.van Wijhe | 152 |
Opheffing
bewerkenDe verkiezing van 1917 was de laatste verkiezing voor het kiesdistrict Amersfoort. In 1918 werd voor verkiezingen voor de Tweede Kamer overgegaan op een systeem van evenredige vertegenwoordiging met kandidatenlijsten van politieke partijen.
Bronnen
- Tweede Kamerverkiezingen kiesdistrict Amersfoort op www.verkiezingsuitslagen.nl
- Verkiezingen Tweede Kamer 1848-1918 op huygens.knaw.nl
Noten
- ↑ De verkiezingen in 1888 waren de eerste verkiezingen waarbij een Tweede Kamer van 100 leden gekozen werd; de verkiezingen in 1918 waren na de opheffing van de kiesdistricten de eerste verkiezingen waarbij de uitslag bepaald werd op grond van het stelsel van evenredige vertegenwoordiging.
- ↑ Een enkelvoudig district vaardigde per zittingsperiode één lid af naar de Tweede Kamer.
- ↑ Bij de grondwetsherziening van 1887 was het aantal leden van de Tweede Kamer uitgebreid van een variabel aantal, afhankelijk van de bevolkingsomvang, naar een vast aantal van 100. Tegelijkertijd werd het aantal kiesdistricten uitgebreid.
- ↑ a b c Omdat geen van de kandidaten in de eerste ronde de absolute meerderheid van de uitgebrachte geldige stemmen behaalde, was een tweede verkiezingsronde nodig. Deze werd gehouden tussen de twee kandidaten die in de eerste ronde de meeste stemmen behaald hadden.
- ↑ a b c d e f Aftredend en herkiesbaar Tweede Kamerlid voor Amersfoort.