Trachichthyiformes

taxon

De Trachichthyiformes zijn een orde van straalvinnige beenvissen (Teleostei) met vijf families, twintig geslachten en bijna zeventig soorten. De vissen leven uitsluitend in de zee, deels in de diepzee.

Trachichthyiformes
Monocentris japonica
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Superklasse:Osteichthyes (Beenvisachtigen)
Klasse:Actinopterygii (Straalvinnigen)
Superorde:Acanthopterygii
Orde
Trachichthyiformes
Moore, 1993
Trachichthys australis
Trachichthyiformes op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Vissen

Kenmerken bewerken

De meeste soorten hebben een afgeplat lichaam met hoge rug en bereiken een lengte van zestien tot vijfenvijftig centimeter. Diagnostische kenmerken van de orde zijn de X-vormige opstelling van de richels op de frontale, de benige bogen op het traanbeen (eerste ringbeen) en de derde infraorbital, en een klein zeefje tussen de dorsomediale delen van het laterale zeefbeen.

Systematiek bewerken

De ordenaam Trachichthyiformes werd in 1993 geïntroduceerd door diepzeevisspecialist Jon A. Moore. In de Trachichthyiformes verenigde hij de families van de orden Stephanoberyciformes en Beryciformes (oude samenstelling) met uitzondering van de Holocentridae, die nauwer verwant zijn aan de baarsfamilie (Percomorpha) dan aan de andere families van de Trachichthyiformes , en de slijmkoppen (Berycidae), waarvoor hij geen gemeenschappelijke kenmerken met de andere families kon vinden. Omdat de Berycidae niet tot de familiegroep behoorden, kon de volgordenaam Beryciformes niet worden gebruikt en Moore koos voor de naam Trachichthyiformes, afgeleid van de zaagbuik (Trachichthyidae). In 2013 verenigden Ricardo Betancur-R en collega's alle families van Beryciformes en Stephanoberyciformes in een uitgebreide orde Beryciformes, met uitzondering van de Holocentridae. In de vijfde editie van Fishes of the World, een standaardwerk over vissystematiek, gepubliceerd in 2016, worden de Beryciformes (in een nieuwe samenstelling) en de Trachichthyiformes als aparte orden vermeld. Beide orden zijn zustergroepen, dat wil zeggen verwant aan elkaar, maar meer dan 100 miljoen jaar geleden gescheiden.

Fylogenie bewerken

De volgende cladogram toont de systematische positie van de Trachichthyiformes binnen de stekelvinnigen en de verwantschappen tussen hun families:

Acanthopterygii
Berycimorpha
Beryciformes
Berycoidei

Melamphaidae



Berycidae



Stephanoberycoidei

Cetomimidae




Rondeletiidae




Barbourisiidae



Stephanoberycidae






Trachichthyiformes

Diretmidae


Trachichthyoidea


Monocentridae



Anomalopidae




Trachichthyidae  






Holocentrimorpha
Holocentriformes

Holocentridae



Percomorpha

(veel orden en families)




Stamgeschiedenis bewerken

Fossielen die zijn toegewezen aan de Trachichthyiformes zijn al bekend uit het Krijt (onder andere de familie Pseudomonocentridae en de geslachten Antarctiberyx, Hoplopteryx en Lissoberyx uit de familie Trachichthyidae).

Literatuur bewerken

  • Joseph S. Nelson, Terry C. Grande, Mark V. H. Wilson: Fishes of the World. Wiley, Hoboken, New Jersey, 2016, ISBN 978-1-118-34233-6