Telluurdioxide

Telluurdioxide
Structuurformule en molecuulmodel
	Kristalstructuur van telluurdioxide (tetragonaal)
Algemeen
Molecuulformule	TeO2
IUPAC-naam	telluurdioxide
Andere namen	telluur(IV)oxide
Molmassa	159,5988 g/mol
SMILES	O=[Te]=O
InChI	1S/O2Te/c1-3-2
CAS-nummer	7446-07-3
EG-nummer	231-193-1
PubChem	62638
Wikidata	Q425220
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand	vast
Kleur	wit
Dichtheid	(tetragonaal) 5,75 g/cm³ ; (orthorombisch) 6,04 g/cm³
Smeltpunt	733 °C
Kookpunt	1245 °C
Goed oplosbaar in	zuren, basen
Onoplosbaar in	water
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal	Scheikunde

Telluurdioxide (TeO₂) is een oxide van telluur, dat gevormd wordt bij de verbranding van telluur in de lucht. Het is een witte, kristallijne vaste stof.

Synthese bewerken

Telluurdioxide kan bereid worden door oxidatie van telluur met zuurstofgas:

{\ce {Te + O2 -> TeO2}}

Commercieel wordt het bereid door oxidatie van telluur met salpeterzuur bij 400 °C:^[1]

{\ce {3Te + 4HNO3 -> 3TeO2 + 4NO + 2H2O}}

Kristalstructuur bewerken

Telluurdioxide komt voor als twee kristalstructuren: tetragonaal en orthorombisch. De orthorombische vorm komt in de natuur voor als het mineraal telluriet, de tetragonale als paratelluriet. Tetragonaal telluurdioxide behoort tot ruimtegroep P4₁2₁2 en heeft als eenheidscelparameters a = 480 en c = 761 pm.

Reacties bewerken

Telluurdioxide lost zeer slecht op in water en vormt daarbij tellurigzuur:

{\ce {TeO2 + H2O <=> H2TeO3}}

Het evenwicht van deze reactie ligt echter sterk naar links (de evenwichtsconstante is dus zeer klein). Het daarbij ontstane tellurigzuur is zwak amfoteer en reageert met sterke zuren tot telluur(IV)-zouten:

{\ce {H2TeO3 + 4HCl -> TeCl4 + 3H2O}}

Reactie met basen leidt tot vorming van waterstoftelluraten (HTeO₃⁻) of telluraten (TeO₃²⁻):

{\ce {H2TeO3 + OH- <=> HTeO3- + H2O <=> TeO3^2- + H3O+}}

Toepassingen bewerken

Telluurdioxide is ook een tussenproduct bij de terugwinning van metallisch telluur uit zogenaamd anodeslib van de elektrolytische koperbereiding. Dit anodeslib bevat 1 tot 8% telluur.

Telluurdioxide wordt verder ook gebruikt voor de bereiding van telluurzuur en telluurzouten; in katalysatoren voor organische reacties, bijvoorbeeld de alkylering van fenolen,^[2] als pigment in keramiek en glas en als speciaal glas voor akoesto-optische apparatuur (modulatoren en deflectoren van laserstralen).^[3]

Het is ook gebruikt voor de behandeling van (hoofd)huidaandoeningen, met name in anti-roos-shampoo.^[4]^[bron?]