Stemonitis

geslacht uit de familie Stemonitidaceae

Stemonitis[2][3][4] is een kenmerkend geslacht van slijmzwammen uit de orde Stemonitida. Het geslacht Stemonitis omvat ongeveer 20 soorten wereldwijd. Voor Midden-Europa zijn ongeveer tien soorten gespecificeerd. De typesoort is Stemonitis fusca.

Stemonitis
Stemonitis fusca
Taxonomische indeling
Rijk:Protista
Stam:Amoebozoa
Klasse:Mycetozoa (Slijmzwammen)
Onderklasse:Myxogastria
Orde:Stemonitales
Familie:Stemonitidaceae
Geslacht
Stemonitis
Gled., 1753 [1]
Stemonitis
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Portaal  Portaalicoon   Biologie

Kenmerken

bewerken

Vruchtlichamen worden gekenmerkt door de hoge bruine sporangia, ondersteund door slanke stelen, die in trossen groeien op rottend hout. Ze groeien dicht opeengepakt in groepen. De vliezige basis (hypothallus) is membraanachtig en goed ontwikkeld. De steel is bij alle soorten aanwezig en hol. In doorvallend licht lijkt het roodbruin tot zwartbruin. Het gaat altijd in de columella. Dit loopt meestal naar de punt van het vruchtlichaam, waar het zich meestal vertakt in de hoofdhuid. De columella lijkt ook roodbruin tot zwart in doorgelaten licht.

De bedekkende peridia verdwijnt bij het rijpen van de vruchtlichamen en is nauwelijks waarneembaar. Het capillitium komt voort uit de gehele lengte van de columella. Het vormt een min of meer grofmazig, driedimensionaal netwerk en lijkt donker tot lichtbruin in het doorgelaten licht. Op de vertakkingspunten lopen de vezels vaak ver in elkaar over. Aan de oppervlakte verandert de hoofdhuid in een tweedimensionaal netwerk. De sporen verschijnen in massa roestbruin of donkerbruin tot zwart, in het doorgelaten licht violetbruin, grijsbruin, bruin, roodbruin tot bijna kleurloos. Het plasmodium is wit, geel of groengeel gekleurd. De typesoort is de Stemonitis fusca.

Geslachtsafbakening

bewerken

De geslachten Stemonitopsis, Stemonaria en Comatricha zijn nauw verwant aan Stemonitis. De laatste heeft altijd typisch holle, homogene stelen en een compleet netwerk aan de oppervlakte. In Stemonaria en Comatrichia is er geen en in Stemonitopsis is er een fragmentarisch oppervlakte-netwerk. De steel is vezelig in Comatrichia en Stemonitopsis, in Stemonaria is hij meestal homogeen.

Verspreiding

bewerken

De soorten uit dit geslacht komen over de hele wereld voor, behalve op Antarctica.

Taxonomie

bewerken

Het geslacht werd voor het eerst beschreven door de Duitse botanicus Johann Gottlieb Gleditsch in 1753. Identificatie binnen het geslacht is moeilijk en kan alleen met vertrouwen worden uitgevoerd met behulp van een microscoop of door DNA-sequencing. Een fossiel exemplaar (in Birmaans barnsteen) is bekend uit het midden van het Krijt (99 miljoen jaar geleden).

Soorten

bewerken

Vogens Index Fungorum telt het geslacht 21 soorten (peildatum februari 2023):

Soortnaam Auteur(s) Publicatiejaar
Stemonitis axifera (Roodbruin netpluimpje) (Bull.) T. Macbr. 1889
Stemonitis farrensis T.N. Lakh. & Mukerji 1977
Stemonitis ferruginea Ehrenb. 1818
Stemonitis flavogenita (Schijfnetpluimpje) E. Jahn 1904
Stemonitis foliicola Ing 1967
Stemonitis fusca (Gebundeld netpluimpje) Roth 1788
Stemonitis graciliformis Nann.-Bremek., Mukerji & Pasricha 1984
Stemonitis herbatica (Glad netpluimpje) Peck 1874
Stemonitis inconspicua (Klein netpluimpje) Nann.-Bremek. 1966
Stemonitis laxifila Nann.-Bremek. & Y. Yamam. 1988
Stemonitis lignicola Nann.-Bremek. 1973
Stemonitis marjana (Clustervormig netpluimpje) Y. Yamam. 2000
Stemonitis mussooriensis (Doornnetpluimpje) G.W. Martin, K.S. Thind & Sohi 1957
Stemonitis nigrescens Rex 1891
Stemonitis pallida (Stekelig netpluimpje) Wingate 1899
Stemonitis plana B. Zhang & Yu Li 2017
Stemonitis rhizoideipes Nann.-Bremek., R. Sharma & K.S. Thind 1984
Stemonitis sichuanensis B. Zhang & Yu Li 2016
Stemonitis smithii T. Macbr. 1893
Stemonitis splendens (Grootmazig netpluimpje) Rostaf. 1875
Stemonitis virginiensis (Bruin netpluimpje) Rex 1891