Obergum

Obergum is het gedeelte van het dorp Winsum (provincie Groningen, Nederland) dat ten noorden van het Winsumerdiep ligt. Van oorsprong was het een apart dorp, dat voor de gemeentelijke indeling van 1851 zelfs tot een ander rechtsgebied behoorde. Tegenwoordig zijn beide dorpen samen beschermd dorpsgezicht. Winsum en Obergum zijn sinds 1808 verbonden met de brug 'De Boog' (opgeblazen in 1940, maar herbouwd).

Obergum

Plaats in Nederland
Situering
Provincie	Groningen (provincie) Groningen
Gemeente	Winsum Winsum
Coördinaten	53° 20′ NB, 6° 31′ OL
Portaal    Nederland

Voorzijde 13e eeuwse kerk van Obergum (St. Nicolaaskapel). De 14e eeuwse toren (verbouwd in 1706 en 1790, had eerder koepelgewelf) stond oorspronkelijk los. In de 15e eeuw werd de kerk verlengd naar het oosten.

Het dorp is gegroeid rond de wierde waarop een romaanse kerk staat (ook wel St. Nicolaaskapel genoemd). De kerk is tegenwoordig eigendom van de Stichting Oude Groninger Kerken. De ossengang rondom de wierde is nog aanwezig.

De meeste oude en dichte bebouwing van het dorp (hoofdzakelijk uit de 18e (in aanzet) en 19e eeuw) bevindt zich aan zuidzijde, tegen het Winsumerdiep aan, langs de parallelwegen Westerstraat en Oosterstraat. Op de kruising van de Oosterstraat met de Schoolstraat ligt het hoogste punt van een tweede, lagere wierde. Hier zouden zich eind 10e eeuw ambachtslieden en handelaren hebben gevestigd bij gebrek aan ruimte aan zuidzijde van het Winsumerdiep. De vierkant verkavelde bebouwing rond de kerk had in de 19e eeuw nog veelal een agrarische functie.

In 1856 is om het toenmalige dorp een kanaal gegraven, het Hulpkanaal om Obergum, ook wel Omsnijdingskanaal genoemd. Dit kanaal is aangelegd als gevolg van de verbreding van het Winsumerdiep tussen Onderdendam en Schaphalsterzijl. Het gedeelte tussen de dorpen Winsum en Obergum kon niet worden verbreed, omdat de bebouwing tot vlak aan het water komt. Een "hulpkanaal" bood uitkomst.

Ten noorden van het Hulpkanaal ligt de wijk Obergum-Noord, dat in de volksmond Nova Zembla (of kortweg: Nova) heet, omdat het "er zo koud is".

Bij Obergum lagen vroeger de borgen Blauwborg en De Brake.

• 
  Achterzijde kerk Obergum
• 
  Winsumerdiep (naar westen): Rechts Obergum
• 
  Winsumerdiep (naar oosten): Links Obergum
• 
  Huyze Obergon, huisde vroeger een spaarbank en bibliotheek

Mediabestanden

Zie de categorie Obergum van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.