Blond
Blond, is de aanduiding voor een aantal lichte haarkleurvarianten die van origine in het bijzonder voorkomen in de gematigd-klimaatzone. Als zodanige varianten kunnen globaal onderscheiden worden:
- Witblond (in beginsel vooral voorkomende in het hoogste noorden en ook nu nog met name in Scandinavische landen);
- Halfblond (in beginsel in de minder noordelijke regionen van de gematigd klimaatzone, waar het klimaat al iets zonniger is, deze variant wordt ook wel peper-en-zout-blond genoemd);
- Goudblond;
- Oranjeblond (veelal in strijd met de werkelijkheid rood, of rossig genoemd);
- Donkerblond (gaat soms samen met blauwogigheid).
Over de herkomst en de oorspronkelijke betekenis van het woord blond bestaat geen duidelijkheid.
Gering percentage mensheid
Het percentage mensen met blond haar is naar schatting minder dan vijf. Het was tot voor kort zo, dat alleen in het noorden van Europa, boven een lijn die ruwweg loopt van de Britse Eilanden over Midden-Duitsland en Zuid-Polen naar Kiev, blond de boventoon voerde. Inmiddels zijn er boven die lijn vele plaatselijke bevolkingen die overwegend donkerharig zijn.
Invloed van de leeftijd op de blondheid
Blond haar wordt met het ouder worden steeds donkerder. Is een groot percentage van de kleuters in Nederland bijvoorbeeld nog medium-blond of witblond, in de puberjaren is dat doorgaans medium-blond dan wel donkerblond, waarna lichte tinten uit het haar blijven afnemen met de jaren. Bij mensen met een oranjeblonde haarkleur verloopt dit proces ongeveer hetzelfde maar meestal wel iets langzamer. Zij worden meestal eerst goudblond. Naar men zegt worden blondharigen op latere leeftijd overigens ook eerder grijs vergeleken met mensen met een andere haarkleur.
Verondersteld uitsterven
In het mode- en lifestyleblad Vogue is in 1996 een artikel gepubliceerd, waarin Steve Jones, verbonden aan de London University, hoogleraar in de genetica, verklaarde dat het blonde gen naar verwachting zal verdwijnen. Met het blonde gen wordt het gen bedoeld, dat ervoor zorgt, dat haar blond is. Als belangrijkste motief voor deze stelling voert de genoemde wetenschapper aan, dat de sterk vergrote mobiliteit van de hedendaagse mensheid tot gevolg heeft, dat het aantal tot voortplanting leidende contacten van blondharigen met donkerharigen sterk vergroot is, terwijl het donkere gen hierbij veelal domineert.
Volgens een column van Marcel Hulspas in de Volkskrant van 4 februari 2006, is deze hypothese slechts speculatief. Hier is sprake van het soort relaas dat wel een just so story genoemd wordt, naar de verhalen van Rudyard Kipling. Bovendien blijft blond populair en blonderen steeds meer natuurlijke donkerharigen hun haar. Misschien is het in de toekomst met genetische technieken zelfs mogelijk om het 'blonde' haarkleurgen MC1R in te bouwen in mensen die dat willen. Hun nakomelingen hebben dan eveneens dit gen.
Veronderstelde evolutie
Japans onderzoek stelde vrij recentelijk aanwijzingen gevonden te hebben, dat de speciale mutatie van het haarkleurgen MC1R die de blonde kleur veroorzaakt, niet ouder geweest kan zijn dan zo'n 11.000 jaar. In Europa bestaat daarbij een opmerkelijke genetische variatie van het gen met zeven verschillende basistypen. Dit leverde voor de heersende 'Out of Africa'-theorie van de menselijke evolutie, die onder andere stelt dat de moderne mens enkele tienduizenden jaren geleden vanuit het zuiden naar Europa gemigreerd is, de vraag op, hoe in een zo korte tijd een zo verregaande evolutionaire verandering plaatsgehad zou kunnen hebben. De alternatieve multiregionale theorie die veronderstelt dat er menging heeft plaatsgevonden met al honderdduizenden jaren aanwezige populaties Neandertalers, stelt die vraag niet.
Bioantropoloog Peter Frost kwam in een publicatie uit 2006 in Evolution And Human Behavior tot de theorie, dat er een mannentekort ontstond aan het eind van de laatste ijstijd doordat de jacht vanwege de snel veranderende omstandigheden gevaarlijker werd. De concurrentie tussen de vrouwen over de beschikbare mannen zou daardoor verhevigd zijn. Uit veel ouder psychologisch onderzoek zou men kunnen concluderen dat het verkiezen van een blonde haarkleur een aangeboren constante is van de menselijke psychologie en dit blonde vrouwen in de ogen van mannen aantrekkelijker maakt. Een mutatie zou zich dus door deze selectiedruk snel over de in die tijd vermoedelijk zeer kleine populatie mensen in Europa hebben kunnen verspreiden.
Zie ook
- blonderen
- haarkleur
- huidskleur
- Blond (Haute-Vienne) is een Franse gemeente
Noten
