Oudejaarsavond
Oudejaarsavond (ook wel: Silvester of Silvesteravond, vernoemd naar de heilige paus Silvester) wordt jaarlijks gevierd op de laatste dag van het jaar, 31 december, ook wel Oudejaarsdag genoemd, en samen met de daarop volgende nieuwjaarsdag Oud en Nieuw. Het is de vooravond van de oorspronkelijk christelijke dag om het nieuwe jaar in te luiden volgens de christelijke kalender. Na middernacht, wanneer het nieuwe jaar is begonnen, wordt vuurwerk afgestoken. De Chinezen, die hun eigen oud- en nieuwviering hebben, geloofden dat ze met vuurwerk de geesten zouden wegjagen.
Overdag
Een alternatief voor vuurwerk is carbid; het carbidschieten is vooral in het noorden en oosten van Nederland in gebruik. Dit gebeurt meestal overdag.
In de Antwerpse Kempen kent men het Nieuwjaarszingen.
's Avonds
Nederland
In Nederland is het traditie om oudejaarsavond met familie en vrienden te vieren. Vaak gebeurt dit in huiselijke kring, waarbij oliebollen en/of appelflappen en (hartige) hapjes worden gegeten en tevens gedronken wordt. Ook wordt vaak een diner gehouden. De laatste seconden van het jaar worden door velen hardop afgeteld.
Ook worden er speciale oudejaaravondfeesten in diverse gelegenheden gehouden. Vooral op het platteland worden door veel gemeenten zelf nachtelijke feesten opgezet, om het alcoholgebruik van jongeren en mogelijk vandalisme in de hand te kunnen houden.
Inmiddels is de oudejaarsconference, die op de televisie wordt uitgezonden, ook een Nederlandse traditie geworden.
In gereformeerde families wordt voor middernacht psalm 90 gelezen, al is deze traditie aan het verdwijnen.[1]
Om klokslag twaalf uur wordt traditioneel Glühwein (bisschopswijn) of champagne gedronken en wenst men elkaar bijvoorbeeld een goed en gezond nieuw jaar. Daarna gaat men vaak naar buiten om buren geluk toe te wensen en vuurwerk af te steken.
Er rijdt geen enkel openbaar vervoer tussen 20:00 en 01:00 (een enkele internationale langeafstandstrein komt nog aan rond 21:00). (Dit in sterke tegenstelling tot België, zie onder.)
België
In België wordt Oudejaarsavond meestal gevierd met familie of vrienden, en wordt een uitgebreid maal geserveerd, dat eindigt met koffie in de kleine uurtjes. Rond middernacht wordt meestal luidop meegeteld en om middernacht staat iedereen rechtop om elkaar drie kussen te geven en een gelukkig nieuwjaar te wensen. Vaak worden dan ook de goede voornemens uitgesproken. Meestal gaat iedereen dan naar buiten om vuurwerk af te vuren of te bekijken.
In gezinnen waarin gedoopt wordt, wordt net na middernacht het woord gegeven aan de kinderen, die traditioneel hun nieuwjaarsbrief voorlezen, waarin ze hun ouders en doopmeter en -peter de beste wensen geven. Nadien krijgen ze hun geschenk.
In België worden er op oudejaarsavond en nieuwjaarsdag extra busdiensten ingezet die zorgen voor het veilig vervoer van de reizigers, zonder de wagen. In vele Belgische steden wordt dit aangemoedigd door het gemeentebestuur door middel van gratis bustickets die geldig zijn op oudejaarsavond en nieuwjaarsdag. De jongste jaren zetten jongeren zich ook in om feestgangers vrijwillig met hun eigen wagen naar huis te brengen. Deze actie gaat uit van de Responsible Young Drivers.
Andere landen
- In Duitsland en enkele andere landen is de sketch Dinner for One een traditioneel onderdeel van de televisieprogrammering op deze avond.
- Twaalf druiven
Tijd
Door het tijdsverschil is het in Azië eerder oudejaarsavond dan in Europa, en in Amerika later. Bij de viering van het nieuwe millennium is in Nederland door de NOS onder de naam Hallo 2000 een marathonuitzending van 24 uur rond de jaarwisseling over de hele wereld uitgezonden. Hieronder volgt een willekeurig keuze van de landen en steden in de betreffende tijdzone.
- 12.00 uur in Nieuw-Zeeland
- 13.00 uur in Wallis en Futuna, de Fiji-eilanden en Kamtsjatka in Rusland
- 14.00 uur in Oost-Australië (o.a. Sydney, Melbourne, Canberra en Tasmanië)
- 14.30 uur in Australië: Zuid-Australië
- 15.00 uur in Rusland: Wladiwostok & Australië: Queensland
- 15.30 uur in Australië: Noordelijk Territorium
- 16.00 uur in Japan, Zuid-Korea & West-Australië
- 17.00 uur in China, Hongkong, Macau, Maleisië, Singapore & Taiwan
- 18.00 uur in West-Indonesië en Thailand
- 19.30 uur in India en Sri Lanka
- 20.00 uur in Rusland: Perm en Jekaterinenburg
- 20.30 uur in Afghanistan
- 21.30 uur in de Verenigde Arabische Emiraten, Mauritius, Oman, Rusland: Samara en Iran
- 22.00 uur in West-Rusland (o.a. Moskou en Sint-Petersburg)
- 23.00 uur in Griekenland, Turkije, Zuid-Afrika, Egypte, Israël, Cyprus, Estland, Letland, Litouwen en Finland
- 24.00 uur in de Benelux, Duitsland, Frankrijk, Italië, Oostenrijk, Zwitserland, Polen, Tsjechië, Denemarken, Zweden, Noorwegen, Slowakije, Hongarije, Slovenië, Spanje en Malta
- 01.00 uur in Groot-Brittannië, Portugal, Ierland, IJsland en Marokko
- 02:00 uur op de Azoren
- 03.00 uur in Argentinië en oostelijk deel Brazilië (o.a Rio de Janeiro en São Paulo)
- 04.00 uur in Suriname en Chili
- 05.00 uur in Canada: Oostkust (New Brunswick, Prince Edward Island, Nova Scotia, Newfoundland and Labrador), de Dominicaanse Republiek, Aruba en de Nederlandse Antillen.
- 06.00 uur in Canada: Ontario (o.a. Ottawa & Toronto) & Québec (Montréal) & Verenigde Staten (Oostkust: o.a. New York, Miami, Atlanta, Boston, Detroit, Indianapolis, Philadelphia, Washington D.C.)
- 07.00: Canada: Winnipeg, VS: Chicago, Houston, Minneapolis, New Orleans & Mexico: Mexico-Stad.
- 08.00: Canada: Calgary & Edmonton, VS: Phoenix, Salt Lake City, & Denver.
- 09.00 uur in Canada: Victoria, Vancouver & VS: Los Angeles, San Francisco, San Diego, Seattle & Las Vegas.
- 10.00 uur in VS: Alaska
- 11.00 uur in VS: Hawaï
Noten
