Vreesconditionering: verschil tussen versies

'''Vreesconditionering''' ({{en}} fear conditioning) wil zeggen; het opwekken van vrees door middel van [[klassiek conditioneren]]. Hierbij wordt een neutrale [[conditionelevoorwaardelijke stimulusprikkel]] (CS: bijvoorbeeld een toon of lichtflits) gevolgd door een [[aversieve stimulus|aversieve]] [[onconditioneleonvoorwaardelijke stimulusprikkel]] (UCS: bijvoorbeeld een elektrische schok). Vreesconditionering is een veelgebruikte methode om emoties te onderzoeken, en kan aangetoond worden in allerlei diersoorten zoals slakken, [[Afbeelding:cond vrees.PNG|400px|right|thumb|Voorbeeld van vreesconditionering]]vruchtvliegen, vogels, hagedissen, vissen, konijnen, ratten, apen en ook de mens. Het mechanisme dat hieraan ten grondslag ligt, blijkt nagenoeg identiek te zijn voor de genoemde schepselen. Eenmaal aangeleerd, is de vreesreactie vrij permanent.

De [[vreesreactie]] is een automatische reactie op een bedreigende of schadelijke prikkel, zoals bijvoorbeeld een milde elektrische schok die aan de voetzool van proefdieren in een laboratorium wordt toegediend. De vreesreactie komt tot uiting in verstarren ('freezing'), verhoging van de hartslagfrekwentie en bloeddruk en schrikachtigheid. Hij wordt gestuurd door de centrale nucleus van de [[amygdala]] die allerlei gedragsmatige en fysiologische reacties kan ontketenen. Dit gebeurt via projecties van de centrale nucleus naar structuren als de [[pons]], [[hypothalamus]] en het [[tegmentum]]. Deze structuren zijn betrokken bij primitieve affectieve responsen als de [[schrikreactie]] (startle), motorische reacties, respitatie, defensieve reacties en 'freezing' (koud worden). Vrees uit zich via de hypothalamus ook in reacties van het autonome zenuwstelsel zoals toename van de hartslagfrekwentiehartslagfrequentie, bloeddruk en huidgeleiding.

Het onderscheid tussen directe en indirecte circuits heeft ook te maken met het niveau van emotionele beleving. In dit verband maakt bijvoorbeeld Damasio onderscheid tussen primaire en scundaire emoties. Lagere of primaire emoties verlopen min of meer reflexmatig. Hierbij zijn vooral structuren als de hypothalamus en amygdala betrokken. Zij kunnen, maar hoeven niet per se gepaard te gaan met 'gevoelens', dat wil zeggen bewuste emotionele belevingen. Bij hogere of secundaire emoties spelen meer complexe circuits een rol. De amygdala sturen hierbij output naar de dichtbijgelegen [[gyrus cinguli]] en de [[ventromediale frontale schors]] hersenen. Vooral deze gebieden mediëren hogere emotionele systemen die geassocieerd zijn met bewuste emotionele belevingen en actiesystemen. Ook is het mogelijk dat de laterale nucleus van de amygdala input ontvangt uit deze hogere gebieden. Zo kunnen ook interne processen als gedachten of herinneringen, bijvoorbeeld van een bepaalde melodie, emoties oproepen, zonder dat er sprake is van directe input via de zintuigen.

Het model van Le Doux is ook toegepast in meer cognitief georiënteerde experimenten waarin proefpersonen gemaskeerde affectieve stimuli krijgen aangeboden. Dit zijn bijvoorbeeld plaatjes van emotionele woorden of voorstellingen, die of zeer kort zichtbaar, of moeilijk herkenbaar zijn. Het blijkt nu dat dergelijke stimuli, hoewel niet bewust ervaren, toch invloed kunnen hebben op ons gedrag. Zo vindt men bijvoorbeeld dat de affectieve beoordeling van een tweede (neutraal) plaatje beïnvloed wordt door de valentie (positief of negatief) van het eerdere plaajeplaatje.