Versie van 29 apr 2022 22:32 bewerken Madyno (overleg \| bijdragen) 34.753 bewerkingen Geen bewerkingssamenvatting ← Oudere bewerking		Versie van 1 jul 2022 19:27 bewerken ongedaan maken Johnhuxley (overleg \| bijdragen) 95 bewerkingen Aanvulling met geschiedenis Label: Visuele tekstverwerker Nieuwere bewerking →
Regel 1: In ~~[[Tonaliteit\|tonale~~ons ~~muziek]]~~hedendaagse begrip is '''modulatie''' in de [[Tonaliteit\|tonale muziek]] de verandering van [[toonsoort]]. DeDie modulatie kan plotseling of geleidelijk geschieden, maar verloopt doorgaans door middel van een [[Cadens (muziektheorie)\|cadens]]. Bij de plotselinge modulatie is er sprake van het plotseling optreden van [[Akkoord (muziek)\|akkoorden]] uit een andere toonsoort, in de vorm van een cadens. Bij de geleidelijke modulatie wordt via een of meer gemeenschappelijke akkoorden de overgang naar de andere toonsoort eerst gemaskeerd en pas bij de [[Dominant (muziek)\|dominant]] hoorbaar. Het gemeenschappelijke akkoord is het [[spilakkoord]]. ~~Modulatie~~Dit isindelen van een muziek op basis van akkoordschema's vindt zijn basis in een traktaat uit 1722, geschreven door Jean Phillip Rameau: "Traité de l'harmonie". Dat wil niet ~~hetzelfde~~zeggen ~~als~~dat ~~transponeren~~vanaf dat moment de manier van denken over muziek ineens anders werd: het was een geleidelijk proces. Voordat dit denken in akkoordschema's terrein veroverde dacht men meer in termen van het veranderen van 'toonschaal': uit welke toonladder haalde je voor het schrijven van een bepaald segment de benodigde noten? Hoe dit nog tot na de barok gangbaar was is te lezen in onderstaand fragment uit [https://www.delpher.nl/nl/boeken1/gview?query=Catechismus+der+muzijk+1787&coll=boeken1&identifier=yQS0mnL7-vwC&rowid=1 ''Catechismus der muzijk'' uit 1787] van de Zeeuwse musicus Joos Verschuere Reynvaan: [[Bestand:Catechismus_der_muzijk_1787.png\|miniatuur\|Catechismus der muzijk 1787]] ''VEERTIENDE LES.'' ''Om te leeren zien wanneer het stuk van Schaal of Toon verandert; alsmede van het drieërley Spel of Klankgeslacht; te weten: het Diatonicq, het Chromaticq, en het Enharmonicq.'' ''VRAAG. Waar aan kan men zien, of het stuk van Schaal of Toon verandert?'' ''Antw. Dat kan men zien als ‘er een Kruis of Mol te voorschyn komt, die niet [voor-]aan de regels [notenbalk] staat; of dat ‘er een Kruis of Mol word weggenomen, hetwelk geschied, door middel van de B quarreé,'' ♮'', vierkante B, of quadraat; waar over wy gesproken hebben in de derde Les, indien men van die teekens ontmoet, dan verandert het stuk van Schaal of Toon.'' ''VRAAG. Maar is ‘er niet een zeker Teeken, Noot of Toon, waar aan dat men kan zien, of gewaar worden in wat Toon dat het stuk van tyd tot tyd is, en verandert?'' ''Antw. Ja, indien men eene grondige kennis heeft gekregen van den Introduceur, die zal het ten duidelyksten aanwyzen. Wy hebben gezien in de vorige Les, dat den Introduceur, is, de zevende Toon van den Hoofdtoon der Schale; indien men nu hier maar op let, zoo zal men ras de Hoofdtoon van ydere Schaal gedurende het geheele stuk gewaar worden.'' In de tweede helft van de 19e eeuw ontstond muziek die voortdurend moduleerde en zelden lang in een toonsoort verbleef. De latere [[Opera (muziek)\|opera's]] van [[Richard Wagner\|Wagner]] en ook vooral het werk van [[Alexander Skrjabin\|Skrjabin]] en [[Max Reger\|Reger]] zijn goede voorbeelden van deze zwevende tonaliteit: muziek met weinig [[Tonica (muziek)\|tonica's]] en vooral veel (gealtereerde) [[Subdominantakkoord\|subdominanten]] en [[Dominantakkoord\|dominanten]].

Modulatie (muziek): verschil tussen versies